Người "nâng", người "hạ"
Con gái giữ lập trường thi vào Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, một trường top trên của thành phố làm vợ chồng chị Trần Thị Hà, ở Phú Nhuận, TP.HCM không thể yên tâm. Từ đầu cháu đã chọn ngôi trường này, không thay đổi ý định kể cả khi biết số học sinh "rớt" khỏi trường cao ngất ngưởng.
"Trường chỉ tuyển chưa đến 650 học sinh mà số học sinh đăng ký là gần 1.500 em, số học sinh rớt khỏi trường quá cao. Cho dù học lực của con khá nhưng tôi cũng hiểu, toàn những em có học lực tốt mới đăng ký vào đây. Nên tôi vẫn mong con "hạ chuẩn" tìm một trường vừa sức hơn", chị Hà nói.
Chị lo lắng, không đỗ vào trường, cháu có thể "rớt" xuống NV2, NV3 hoặc rớt hết thì càng đáng tiếc hơn. Nhà chị không có điều kiện để con theo học trường tư. Chị lo con sĩ diện, đua theo bạn bè mà không lường sức mình. Bực bội vì con khăng khăng theo ý mình, chị buột miệng nói con rớt thì đừng kêu ca làm cháu cũng hoang mang.
Theo thông tin từ Sở GD-ĐT TPHCM, trước 16h ngày 8/5 là hạn cuối cùng để học sinh điều chỉnh NV. Sau đó, Phòng GD-ĐT các quận huyện sẽ hoàn tất nhập dữ liệu điều chỉnh NV và khóa dữ liệu để chuyển về Sở.
Sau khi Sở GD-ĐT TPHCM công bố thống kê dữ liệu ban đầu đăng ký NV1 trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 cũng là lúc phụ huynh, học sinh thêm "cân não" trong việc điều chỉnh NV.
Ngược lại với trường hợp nhà chị Hà, anh Nguyễn Trọng Tạo, ở Bình Thạnh lại đang động viên con thay đổi NV, chọn trường nhóm cao hơn so với trường THPT Marie Curie con chọn. Nhất là khi theo số liệu số học sinh đăng ký vào trường còn thấp hơn cả chỉ tiêu, mà anh nghĩ ai thi cũng đỗ trong khi con mình có năng lực, học đều 3 môn, nếu chọn quá an toàn thì mất cơ hội vào những trường tốt.
Những ngày qua, nhà anh ăn ngủ không yên, vẫn chưa thể đưa ra quyết định cuối cùng. Anh Tạo không giấu việc nếu con không thay đổi chọn trường cao hơn thì anh rất tiếc lẫn có chút thất vọng. Họ rất mong chờ con vào học một ngôi trường danh giá, có sức cạnh tranh hơn.
Để con tự quyết định
Việc tư vấn chọn lớp 10 cho HS luôn là việc cực kỳ khó khăn ở bậc THCS vì thực tế các em thi nhưng người ra quyết định phần lớn là phụ huynh. Phụ huynh lại thường áp đặt chủ quan, kỳ vọng của mình lên vai con hoặc có người lại quá hoang mang, căng thẳng nên yêu cầu con lùi quá xa để an toàn.
Hai thái cực này đều có thể dẫn đến điều đáng tiếc là con trẻ có thể trượt lớp 10 vì "với" quá cao hoặc vào trường không mong muốn vì "hạ" quá thấp so với năng lực.
Chị Nguyễn Uyên, có con theo học tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TPHCM bày tỏ, các thông tin về sự căng thẳng của kỳ thi lớp 10, mấy chục ngàn HS "rớt"... gây thêm áp lực lớn cho HS và phụ huynh trong việc quyết định chọn trường. Còn thực tế sĩ số, chỉ tiêu của các trường đã có sẵn, HS chọn đúng hết thì.... cung vẫn không đủ cầu, số lượng lớn HS vẫn phải tìm một mô hình học tập khác ngoài trường công lập.
Chưa kể, nhiều HS khi chọn NV bị giáo viên nói này nói nọ. Yếu tâm lý và nếu không được sự ủng hộ của phụ huynh nên các em sợ, thay đổi NV. Để rồi khi có kết quả chính thức, có em lại hối hận trách bản thân không kiên định hơn để vào ngôi trường mong muốn.
Theo kinh nghiệm của chị Uyên, thầy cô hãy tôn trọng quyết định của trẻ. Chị động viên con mạnh dạn ghi NV theo ý thích và sức học của mình. Chỉ có mình mới biết mình muốn gì, chỉ có mình mới biết sức học của mình tới đâu. Khi đó, bố mẹ hãy nói với con tự quyết định và chịu trách nhiệm với con đường mình đã chọn.
Trước những lo lắng của phụ huynh, HS trong thời điểm phải đưa ra quyết định con đường học tập tiếp theo của mình, ông Lê Duy Tân, Trưởng Phòng GD trung học - Sở GD-ĐT TPHCM nêu quan điểm, các em đã đủ 15 tuổi cần có hành động trách nhiệm trong việc lựa chọn con đường của mình. Các em cần thuyết phục bố mẹ bằng suy nghĩ, lý lẽ của mình.
Với phụ huynh, theo ông Tân, hãy để các em được bày tỏ và quyền quyết định. Chỉ trừ trường hợp những em nào không có chính kiến thì bố mẹ hãy hỗ trợ nhiều hơn vì quyết định này sẽ ảnh hưởng đến quá trình học THPT.
Ông Lê Duy Tân cũng nhắn nhủ, sau khi ra quyết định thì con đường đó dù thuận lợi hay khó khăn thế nào các em cũng hay đón nhận, xem đó là thử thách trên con đường tương lai. Và bố mẹ cũng tránh việc trách cứ, mắng mỏ các con.
Trước con số hàng ngàn HS không thể theo học lớp 10 ở trường công lập, ông Lê Duy Tân bày tỏ, các em còn có những con đường rộng mở trong hướng nghiệp sau THCS. Đừng nghĩ học nghề là không đủ năng lực vào THPT mà cần xem đây là việc chúng ta có thêm quyền để chọn lựa.
Cẩn trọng với số liệu ban đầu
Hiệu trưởng một Trường THCS ở TPHCM lưu ý, số liệu ban đầu về NV1 của Sở GD-ĐT chỉ là để HS tham khảo về mức độ cạnh tranh, cân nhắc hơn trong lựa chọn. Đó không phải là yếu tố quyết định, thậm chí người học có thể lựa chọn sai nếu chạy theo con số này.
Ông dẫn giải, nhiều trường tỷ lệ "chọi" ban đầu cao nhưng sau đó HS có thể điều chỉnh, rút sang trường khác. Nhiều trường NV1 đăng ký có thể thấp hơn chỉ tiêu, có thể vì đây là nhóm trường các em dành cho NV2. Hơn nữa, khi thấy NV1 vào trường thấp, nhiều HS lại điều chỉnh đổ vào đây lại có thể đẩy tỷ lệ "chọi" tăng vọt khó lường