Đề án này đánh giá các rủi ro có thể trở thành thảm họa của Hà Nội và đưa ra các giải pháp, tổ chức thực hiện để giảm thiểu tối đa và xử lý khi có rủi ro trở thành thảm hoạ.
Theo đó, đề án dự báo 10 rủi ro có thể trở thành thảm họa đối với quá trình phát triển của Hà Nội như vỡ đê sông Hồng, ô nhiễm nguồn nước, cháy, nổ, đổ sụp công trình, tai nạn giao thông, khủng bố, dịch bệnh, rủi do trong lĩnh vực thông tin và truyền thông...
Trong đó, rủi ro dẫn đến thảm họa khi xảy ra hiện tượng cháy, đổ sụp hàng loạt nhà chung cư. Hiện tại Hà Nội có 1579 chung cư cũ, tập trung ở 78 khu với 1273 chung cư và 306 chung cư riêng lẻ với quy mô từ 2 đến 5 tầng. Đa số các chung cư đã cũ đã hết niên hạn sử dụng và phân bố tại 4 quận nội thành cũ, hiện đã có hiện tượng sụt lún, xuống cấp khá nghiêm trọng.
“Thảm họa được xác định, nếu động đất với cường độ 4 -5 độ richter có thể gây sụp đổ hàng loạt các chung cư cũ) hiện có khoảng 30 nghìn hộ dân đang sinh sống tại các chung cư cũ 4- 5 tầng)” - đề án nêu.
Đối với các khu đô thị mới, khu chung cư cao tầng, rủi ro thành thảm họa khi cháy toàn bộ, hoặc đổ sụp chung cư cao tầng. Nguyên nhân sụp đổ có thể do độn đất, cường độ lớn (khoảng 7 richter) đối với các chung cư không được thiết kế chống động đất hoặc do sai quy trình thiết kế, xay dựng.
Đặc biệt đối với thảm họa tai nạn giao thông, đề án cũng chỉ ra thảm họa đối với hệ thống đường sắt trên cao: Với số lượng vận chuyển hành khách 500 khác/ chuyến, tần suất 10 phút/ chuyến, nếu xảy ra rủi ro như tàu đang chạy bị rơi xuống thì sẽ là một thảm họa, vì số lượng người thương vong rất lớn (cả số lượng người tham gia giao thông phía dưới).
Chưa đưa vào vận hành nhưng Hà Nội đã tính tới rủi ro tàu đường sắt trên cao đang chạy bị rơi xuống.
Ngoài ra, đề án này dự báo Hà Nội có thể xảy ra thảm họa nếu có sự cố từ 3 nhà máy điện hạt nhân ở khu vực Đông Nam của Trung Quốc dẫn đến rò rỉ phóng xạ. Theo đó, Hà Nội là một trong số các tỉnh phía Bắc sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nếu 3 nhà máy này có sự cố. Bởi bụi phóng xạ có khả năng phát tán rộng làm ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước.
Từ những dự báo trên, UBND Hà Nội giao Sở Khoa học & Công nghệ chủ trì xây dựng kịch bản chi tiết phòng chống khi có thảm họa rò rỉ chất phóng xạ, sự cố hạt nhân. Bên cạnh đó, Sở tham mưu cho thành phố các giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ về phòng, chống và giảm nhẹ thảm họa.
Lý giải về việc xây dựng đề án này, Hà Nội khẳng định nhiều năm qua, trên thế giới đã xảy ra nhiều thảm họa. Có thể kể đến là trận động đất mạnh 8,9 độ Richter xảy ra ở dưới biển ngoài khơi Indonesia năm 2004 khiến gần 300.000 người thiệt mạng.
Cũng phải nhớ tới vụ nổ nhà máy điện hạt nhân Chernobyl ở Ucraina năm 1986 làm khoảng 30 người chết, 600.000 người bị phơi nhiễm. Tại Việt Nam, năm 1982 xảy ra vụ lật tàu ở Trảng Bom, Đồng Nai làm hơn 300 người thiệt mạng; sự cố cháy tòa cao ốc ITC tại TP.HCM năm 2002, làm thương vong hơn 100 người. Riêng thủ đô Hà Nội, năm 1971, mưa to liên tục và một cơn bão lớn khiến hệ thống đê bị vỡ, làm chết 100.000 người.