Thời gian gần đây, một số nội dung của bộ sách Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục (CNGD) hiện đang được triển khai thí điểm với hơn 800.000 học sinh tại 49 tỉnh thành được chia sẻ lên mạng kèm theo những phản ứng tiêu cực. Nhiều phụ huynh lo ngại trước một số khác biệt của bộ sách này so với sách giáo khoa đại trà.
Câu chuyện càng “nóng” hơn khi một vài clip học sinh lớp 1 đọc chữ vanh vách dù chỉ nhìn vào các hình khối được đăng lên MXH. Nhiều người xem clip rồi cho rằng phương pháp này quá khó hiểu và khiến học sinh bị rối, bố mẹ theo đó cũng bị “cách ly” hoàn toàn trong việc kèm cặp con.
Giữa cơn bão ý kiến tiêu cực từ dư luận, nhiều cựu học sinh cũng như phụ huynh có con theo học chương trình CNGD vốn đã được áp dụng 40 năm nay trong hệ thống các trường thực nghiệm, CGD... đã lên tiếng, chia sẻ trải nghiệm của mình nhằm cung cấp thông tin và cái nhìn toàn diện, đa chiều về phương pháp này cũng như những thầy cô đã phát triển chương trình CNGD.
Phụ huynh từng đạp đổ cổng trường Thực Nghiệm - nơi áp dụng cách đánh vần mới để xin học cho con
PGS. TS Nguyễn Lân Hiếu (Phó GĐ Bệnh viện ĐH Y Hà Nội) với tư cách là học sinh Thực nghiệm khóa 1 chia sẻ: "Trước hết phải khẳng định cách học tiếng Việt của trường Thực nghiệm có sự khác biệt. Khi các bạn học đánh vần từng từ thì chúng tôi học thơ lục bát. Chúng tôi học âm trước rồi đến chữ rồi mới ghép vần. Nên cách tiếp cận này trở nên lạ lùng với những ai học chữ bằng đánh vần đầu tiên. Còn về thực tế thì chúng tôi - những học sinh Ái Hữu Thực Nghiệm là những bằng chứng rõ ràng nhất... Dành cho các bạn định ký vào đơn đòi hủy chương trình giáo dục thực nghiệm, chắc hẳn không ai quên được cách đây chỉ 5 năm, các phụ huynh học sinh đã đạp đổ cổng trường để nộp đơn xin học... trường Thực Nghiệm" - Vị đại biểu Quốc hội này hóm hỉnh nhắn nhủ.
Facebook Duong Chu Tich - một phụ huynh có con đang theo học chương trình CNGD chia sẻ: "Mình có con học Thực Nghiệm nên được học cùng con. Mình thấy giáo trình thực nghiệm khoa học và logic. Mình biết nhiều cựu học sinh Thực Nghiệm rất thành công trong cuộc sống, chứng tỏ hiệu quả của giáo trình được học từ khi tư duy còn rất non trẻ đã tạo cho các bạn một lối suy nghĩ khoa học, một phần dẫn đến kết quả sau này!".
"Từ 40 năm nay bắt đầu với chưa đến 100 đứa trẻ con, giờ thì hàng triệu đứa trẻ đã lớn lên và trưởng thành. Thực tế cũng đã chứng minh rõ ràng. Đằng sau phương pháp là cả một triết lý giáo dục mới mẻ. Tôn trọng khác biệt, hãy để các em học sinh hôm nay lựa chọn cho con cái các em, các học sinh tương lai triết lý giáo dục họ thích. Tôi tự hào là học sinh Thực Nghiệm, tôi tự hào là tôi khác biệt và tôi không có vấn đề gì với việc các bạn khác tôi" - Facebook Binh Tran, một cựu học sinh Thực Nghiệm viết.
 |
Không hiệu quả đã không được áp dụng kéo dài suốt 40 năm
Quan điểm này được đưa ra bởi một cựu học sinh trường Thực Nghiệm và đã thu hút hàng ngàn lượt thích, chia sẻ từ cộng đồng mạng. Bài viết đăng tải trên Facebook Ha Vietanh với nội dung như sau: "Đã có ít nhất 40 khóa học sinh của trường Thực Nghiệm đã theo học phương pháp này và chúng tôi không hề gặp bất cứ vấn đề gì, cha mẹ chúng tôi cũng hoàn toàn vui vẻ với việc học của chúng tôi, chúng tôi vẫn sử dụng tiếng Việt trong đời sống và công việc hằng ngày rất bình thường, hiệu quả. Đành rằng cách đánh vần không làm cho con trẻ thông minh hay giỏi giang hơn người nhưng cũng nhờ vào phương pháp giáo dục (triết lí giáo dục) của GS. TSKH Hồ Ngọc Đại và các cộng sự mà những lứa học sinh chúng tôi từ khi còn rất nhỏ đã biết tư duy logic, biết tập đi trên con đường của các nhà khoa học "thử-sai-thử lại", tự xây dựng kiến thức cho mình từ những gợi ý của thầy cô theo tôn chỉ: "Thầy thiết kế - trò thi công", "lấy học trò làm trung tâm của bài giảng"... Và xin đừng nhập nhèm với sáng kiến của PGS.TS Bùi Hiền - ông ấy đòi cải cách chữ viết tiếng Việt, còn công nghệ giáo dục sử dụng phương pháp dạy trẻ học về âm rồi mới bắt đầu ghép vào chữ cái để đọc. Hai việc đó hoàn toàn khác nhau".
 |
 |
Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa hài lòng với ý kiến này. "Bài viết toàn nêu ưu điểm thế còn khuyết điểm thì sao? Cách đánh vần kiểu mới này còn hại não người lớn nữa là tụi nhỏ. Trẻ tập đọc không cần hiểu nghĩa thế này có khác chi học vẹt. Chưa kể sách dùng đa số phương ngữ chỉ phù hợp miền Bắc, đáng lý nên dùng từ phổ thông có trong từ điển rồi mở ngoặc chú thích. Trong trường Thực Nghiệm thì học sinh được học xuyên suốt giáo trình cải cách, nhưng khi áp dụng đại trà vào các trường thì có phù hợp không, hay là sự gán ghép gượng gạo?" - Facebook Vương Quân phản hồi.
"Tôi thấy phuong pháp này chỉ nên áp dụng có chọn lọc chứ không phải đại trà. Nguyên tắc học âm rồi mới học vần, học tiếng chỉ đúng với người Hà Nội (âm chuẩn với chữ) còn ngôn ngữ địa phương thì rất khó. Ví dụ người miền Nam các chữ "qu", "d", "v" phát âm khác so với miền Bắc. Nếu dạy thống nhất âm thì vô hình chung đã làm mất sự phong phú tiếng Việt và gây rối cho trẻ. Thành công của lứa học sinh kể trên tuy có đóng góp không nhỏ của phương pháp giáo dục thực nghiệm, nhưng cũng không thể bỏ qua tư chất, nền tảng gia đình,... Lấy đó để áp dụng đại trà phương pháp này tại các địa phương là quá vội" - Facebook Nguyen Khanh Hoa chia sẻ.
Tuy các cựu học sinh, phụ huynh có con theo học chương trình công nghệ giáo dục đã lên tiếng khẳng định sự hiệu quả của phương pháp này, song cách dạy đánh vần "vuông, tròn" đến nay vẫn gây tranh cãi kịch liệt. Nhiều người lo ngại khi cha mẹ đều học theo cách đánh vần truyền thống, nay con lại học theo chương trình mới nên ngoài giờ học ở lớp gia đình không thể kèm cặp con thêm. "Chưa kể học sinh lớp 1 mới chỉ bắt đầu sự nghiệp học hành, nếu ngay từ sớm cha mẹ đã không thể dõi theo, kèm cặp con thì càng lên lớp trên càng khó. Dù cách học này có hiệu quả đi chăng nữa thì việc áp dụng vội vàng như thế là quá bất ngờ và khiến phụ huynh không kịp trở tay" - Facebook Vu Oanh, một phụ huynh có con năm nay vào lớp 1 chia sẻ.
Nhưng cũng có nhiều phụ huynh lựa chọn chương trình CNGD cho con thì nêu quan điểm bố mẹ không nên vì lo không dạy kèm được cho con mà phản đối một phương pháp tiếp cận khác. Facebook Nguyen Binh Duc cho biết anh thấy vui khi con học CNGD luôn sẵn sàng tranh luận cách giải toán với bố mẹ và tin vào cách làm của mình. "Quan trọng là con tìm thấy niềm vui trong việc học và chủ động việc học tập của mình".
