Hơn một năm về trước, các nhà khoa học ở ĐH Oxford (Anh) đã khởi động một dự án chung, có tác động đến sức khỏe của rất nhiều người trên thế giới. Ngày 11/2/2020, các đội ngũ nghiên cứu, được dẫn dắt bởi các giáo sư Andy Pollard và Sarah Gilbert, đều thuộc Trung tâm Vaccine Oxford, đã bắt tay vào tìm cách tạo ra vaccine bảo vệ con người khỏi loại virus corona chết chóc đang lan rộng.
Giáo sư Sarah Gilbert và Andy Pollard, hai nhân vật chủ chốt trong việc phát triển vaccine AstraZeneca/ Oxford. Ảnh: Christian Sinibaldi/ The Observer; John Cairns/ ĐH Oxford.
Để tạo ra vaccine, đội ngũ ở Oxford lấy loại virus cảm lạnh thông thường ở loài tinh tinh và tác động đến nó để nó sẽ không gây nhiễm bệnh ở người. Rồi họ tiếp tục điều chỉnh nó, để nó mang các “bản thiết kế” gene của các mảnh của SARS-CoV-2. Tất cả những thứ này được mang vào các tế bào trong cơ thể người, từ đây, chúng bắt đầu tạo ra các mảnh virus corona mới, nhằm “huấn luyện” hệ miễn dịch của con người tấn công các mảnh đó.
Với cách làm này, các nhà nghiên cứu ở Oxford - sau đó phối hợp với công ty dược AstraZeneca - có thể sản xuất vaccine và bắt đầu thử nghiệm.
Vaccine COVID-19 của AstraZeneca/ Oxford. Ảnh: Nikolay TDOYCHINOV/ AFP.
Đến thời điểm này, nhóm nghiên cứu phải đối mặt với một trong những khoảnh khắc tồi tệ nhất của họ.
Giáo sư Pollard kể lại: “Chỉ vài ngày sau khi chúng tôi bắt đầu tiêm vaccine cho các tình nguyện viên, một trang web tin tức dỏm đã viết rằng, người đầu tiên được tiêm vaccine đã qua đời. Tất nhiên đó là chuyện bịa. Nhưng tôi bắt đầu cảm thấy sức ép nặng nề, đặc biệt là đối với những người đã được tiêm vaccine thử nghiệm. Sau đó, nhiều kênh thông tin lớn đã xác nhận rằng tin tức kia là giả, và chúng tôi phải hành động rất nhanh để trấn an những tình nguyện viên đã được tiêm”.
Nhân viên y tế xếp các hộp vaccine AstraZeneca vào tủ lạnh. Ảnh: Cecilia Fabiano/ AP.
Cuối cùng thì đội ngũ của Oxford/ AstraZeneca đã thu thập đủ dữ liệu trong các thử nghiệm Giai đoạn 3 và đến tháng 12/2020, vaccine của họ được duyệt sử dụng ở Anh.
Giáo sư Gilbert nói: “Đó là một công việc khó khăn và đến bây giờ vẫn thế. Nhưng nó là công việc khó khăn để tạo ra một thứ có ý nghĩa. Có rất nhiều người đã làm việc rất, rất chăm chỉ để tạo ra vaccine này. Họ làm việc mỗi ngày rất nhiều tiếng, từ ngày này sang ngày khác, không nghỉ ngơi”.
Giáo sư Andy Pollard đang được tiêm loại vaccine mà chính ông đã góp phần phát triển. Ảnh: WPA/ Getty Images.
Cả hai giáo sư Gilbert và Pollard đều rất lạc quan về sự khác biệt mà vaccine sẽ tạo ra: “Với các loại vaccine, chúng ta sẽ có thể sống chung với COVID-19 như với các loại virus corona khác mà chúng ta từng nhiễm hồi nhỏ. SARS-CoV-2 sẽ trở nên gần giống như virus cảm lạnh: Thỉnh thoảng mọi người vẫn có thể nhiễm, nhưng sẽ không phải sợ hãi hoặc thiệt mạng vì nó nữa”.
