 |
Những mùi hương quen thuộc có thể giúp hồi phục trí nhớ ở người trầm cảm. (Ảnh: Ekaterina Goncharova) |
Liệu pháp ngửi mùi có thể là một công cụ hữu ích để giúp những người bị trầm cảm khai thác ký ức của họ.
Những người bị trầm cảm có thể gặp khó khăn trong việc nhớ lại những ký ức cụ thể về cuộc sống của họ - ví dụ như một bữa tiệc tối với bạn bè hoặc việc ra quán cà phê yêu thích của họ. Giờ đây, một thử nghiệm nhỏ cho thấy rằng, "liệu pháp mùi hương" có thể giúp những người bị trầm cảm mở khóa những ký ức khó tiếp cận (AM).
Thử nghiệm này, được đăng cuối tuần qua trên tạp chí JAMA Network Open, với sự tham gia của 32 người lớn mắc chứng rối loạn trầm cảm nặng và sử dụng những mùi hương quen thuộc – chẳng hạn như bã cà phê, cam – để nhắc nhở những người tham gia nhớ lại những ký ức cụ thể. Vì vậy, chẳng hạn, nếu được mời uống cà phê, một người có thể nghĩ đến việc gặp gỡ anh chị em của mình để uống cà phê vào một buổi chiều mùa xuân nào đó, thay vì chỉ nghĩ chung chung về quán cà phê địa phương mà họ thường ghé thăm.
Mùi hương sẽ giúp khôi phục ký ức
Các nghiên cứu trước đây đã thử các bài kiểm tra trí nhớ tương tự nhưng thay vào đó lại sử dụng từ ngữ và hình ảnh. Trong thử nghiệm mới này, các nhà khoa học đã chuyển đổi thành mùi hương, thay vì lời nói làm tín hiệu để xem liệu kích hoạt này có hiệu quả hơn trong việc khơi dậy ký ức của mọi người hay không. Họ phát hiện ra rằng, những người tham gia nhớ lại những ký ức cụ thể hơn khi được gợi ý bằng mùi hương.
Tác giả nghiên cứu cao cấp Kymberly Young, phó giáo sư tâm thần học tại Đại học Pittsburgh, cho biết: “Tôi rất ngạc nhiên khi trước đây không ai nghĩ đến việc xem xét khả năng nhớ lại trí nhớ ở những người bị trầm cảm bằng cách sử dụng tín hiệu mùi hương”. Mùi hương được biết là có khả năng khơi dậy những ký ức mạnh mẽ, thường là cảm xúc, theo một cách độc đáo mà các kích thích khác không làm được.
Michael Leon, giáo sư danh dự về sinh học thần kinh và hành vi tại Đại học California, Mỹ, cho biết: “Hệ thống khứu giác là hệ cảm giác duy nhất có khả năng tiếp cận trực tiếp tới các trung tâm trí nhớ của não và trung tâm cảm xúc của não. Tất cả các giác quan khác đều phải đi theo những con đường phụ để đến được đó".
Vì vậy, về mặt lý thuyết, khai thác khứu giác có thể là một chiến lược tốt để điều chỉnh lại các trung tâm cảm xúc đó trong có trầm cảm. GS Young cho biết: “Nếu chúng ta cải thiện trí nhớ, chúng ta có thể cải thiện khả năng giải quyết vấn đề, điều tiết cảm xúc và các vấn đề chức năng khác mà những người trầm cảm thường gặp phải”.
Khi nói đến ký ức, những người bị trầm cảm có xu hướng gộp các sự kiện riêng lẻ thành các phạm trù rộng và khái quát hóa quá mức những cảm xúc gắn liền với những sự kiện đó. Ví dụ, một người có thể nhớ lại “thời gian học đại học” như một phạm trù và coi toàn bộ chương cuộc đời đó là tiêu cực mà không thể lấy ra những ký ức tích cực từ thời điểm đó.
Những người tham gia nghiên cứu này được yêu cầu nhớ lại ký ức - tích cực hoặc tiêu cực - sau khi ngửi 24 mẫu mùi từ lọ thủy tinh bao gồm hoa oải hương, thì là, rượu whisky, xi-rô ho và xi đánh giày...
Nhóm dự định tiến hành các thử nghiệm trong tương lai với việc bổ sung quét não để xem hạch hạnh nhân, trung tâm xử lý cảm xúc quan trọng trong não, phản ứng như thế nào với phương pháp điều trị.
