Giá của đồng tiền ảo bitcoin đã tăng gấp 5 lần chỉ trong một năm. Ngày 16/2/2020, nó được trao đổi với giá chưa đến 10.000 đôla. Ngày hôm qua, nó đã vượt qua mức 52.000 đôla cho mỗi bitcoin. Hiện tại, nó “neo” ở mức hơn 51.000 đôla.
Có chuyện gì đang xảy ra vậy? Các chuyên gia về tài chính và tiền ảo sẽ có lời giải thích cho bạn.
Bitcoin là gì?
 |
Đồng xu lưu niệm hình đồng tiền bitcoin. Ảnh: Nik Oiko/ SOPA/ LightRocket/ Getty Images.
Bitcoin là một loại tiền ảo, được tạo ra từ hơn một thập kỷ trước, như một sự thay thế cho “phương tiện trao đổi” do chính phủ phát hành (tức là tiền mặt). Bitcoin được cho là có “giá trị lưu trữ” tương tự như vàng. Nhưng khác với vàng, bạn không thể cầm bitcoin trên tay hay đeo trên cổ (như sợi dây chuyền vàng), vì bitcoin chỉ là một tệp điện tử. Các giao dịch được ghi lại trong một “cuốn sổ cái”, liên tục được mạng lưới máy tính trên thế giới cập nhật. Không có chính phủ nào kiểm soát cả.
Bạn có thể dùng bitcoin để mua rất nhiều thứ, từ xe ô tô Tesla đến những thứ không được bán ngoài thị trường bình thường. Và khác với tiền mặt, chỉ có một lượng giới hạn bitcoin tồn tại mà thôi.
Làm sao mua được bitcoin?
 |
Một máy ATM tiền ảo ở New Hampshire (Mỹ). Ảnh: Charles Krupa/ AP.
Cách dễ nhất để mua tiền ảo là qua sàn giao dịch tập trung, như Coinbase, Binance, hay Cashapp. Mỗi giao dịch sẽ bị tính một khoản phí nhỏ. Thường thì bạn sẽ dùng thẻ tín dụng để chi trả khi mua bitcoin. Ở một số nơi cũng có những máy ATM bitcoin để bạn dùng tiền mặt mua tiền ảo.
Tại sao giá bitcoin lại tăng chóng mặt?
Sự tăng giá của bitcoin được kích hoạt bởi “sự thay đổi thế giới quan”, theo Zack Seward, chuyên gia ở CoinDesk, một trang tin tức hàng đầu về tiền ảo. “Các công ty lớn ngày càng coi nó là một thứ có giá trị lưu trữ hợp pháp” - Seward nói.
Tỷ phú Elon Musk tỏ ra ủng hộ tiền điện tử. Ảnh: Coin Gape. Elon Musk, CEO tỷ phú của Tesla và SpaceX, gần đây đã thêm hashtag #bitcoin vào phần thông tin của mình trên Twitter, sau đó đồng tiền này bắt đầu tăng giá liên tiếp. Elon cũng đã bỏ ra 1,5 tỷ đôla để mua bitcoin và nói công ty của ông sẽ chấp nhận bitcoin khi khách hàng mua ô tô Tesla. Mastercard cũng đã thông báo rằng họ sẽ hỗ trợ một số loại tiền điện tử trong hệ thống thanh toán của mình. Apple Pay cũng nói sẽ cho phép bitcoin được dùng để chi trả trên mạng, tại các cửa hàng bán lẻ và trong các ứng dụng.
Ngoài ra, tất nhiên cũng có những yếu tố khác dẫn đến sự tăng giá bất ngờ của bitcoin, nhưng trên đây chính là lý do rõ ràng nhất.
Nhược điểm của tiền ảo là gì?
 |
Mọi người đi ngang một cửa hàng bitcoin ở Ba Lan. Ảnh: Jakub Porzycki/ NurPhoto/ Getty Images.
Thực tế, có nhiều nhược điểm mà chúng ta cần cân nhắc trước khi nghĩ tới việc mua đồng tiền kỹ thuật số. Theo Michelle Lowry, giảng viên về Tài chính ở Trường Kinh doanh LeBow thuộc ĐH Drexel (Pennsylvania, Mỹ), thì khi bạn dùng bitcoin để mua thứ gì đó, nó sẽ có thời gian xử lý rất lâu. “Có thể mất 10 phút cho một giao dịch, trong khi thẻ tín dụng chỉ mất vài giây” - Lowry nói.
Ngoài ra, về căn bản thì đầu tư hay tích trữ bất kỳ thứ gì cũng có rủi ro. Bitcoin giờ đang là “cục cưng” của thế giới tiền ảo, nhưng dù nó có được sử dụng rộng rãi hơn thì cũng không ai dám chắc chắn rằng nó sẽ luôn thống trị trong tương lai. Theo giảng viên Lowry thì dù thế nào cũng nên “rất thận trọng”.
Tại Việt Nam, bitcoin có được công nhận không?
Theo Nghị định 80/2016/NĐ-CP, liên quan đến việc thanh toán không dùng tiền mặt, thì bitcoin và các loại tiền ảo khác đều không được coi là phương tiện thanh toán. Do đó, việc cung ứng, phát hành và sử dụng tiền ảo là không hợp pháp.
Việc sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm bitcoin và các loại tiền ảo khác) sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, từ 50 đến 100 triệu đồng.
Việc tích trữ, sử dụng tiền ảo tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Ảnh: ImageFlow. Ngân hàng Nhà nước cũng đã khẳng định, tiền ảo nói chung, bao gồm bitcoin, không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Việc phát hành, cung ứng và sử dụng tiền ảo, bao gồm bitcoin, làm tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán là bị cấm, người nào cố tình thực hiện, gây thiệt hại thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng đã cảnh báo rằng việc đầu tư vào tiền ảo có thể đem đến rất nhiều rủi ro cho chính người đầu tư. (Nguồn thông tin: Công ty Luật Minh Khuê).
