Đề thi môn Ngữ văn THPT Quốc gia 2019 được đánh giá khá hay và mang tính phân loại cao. Không ít thí sinh gặp khó khăn bởi những tác phẩm được đưa vào đề thi không nằm trong phần "tủ" ôn trước đó.
Kỳ thi THPT Quốc gia 2019 đã kết thúc từ ngày 27/6. Ngay sau đó, ngày 2/7, bộ GDĐT đã công bố đáp án các môn trong đó có môn thi Ngữ văn. Theo nhận định của nhiều giáo viên bộ môn, đề thi môn Ngữ văn năm nay khá khó, đặc biệt là ở câu Nghị luận văn học. Việc sử dụng tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường khiến không ít thí sinh và giáo viên bất ngờ. Đề thi khó đòi hỏi thí sinh phải học rộng cũng như tư duy nhiều hơn. Cũng chính vì vậy mà nhiều sĩ tử không trúng tủ đã lựa chọn phương pháp "chém gió" trong bài làm của mình.
Nhiều giám khảo sau khi chấm các bài thi môn Ngữ văn THPT 2019 đã chia sẻ rằng, có rất nhiều thí sinh đã tự "sáng tạo" đáp án theo cách của riêng mình. Có không ít trưởng hợp giám thị đã cười đến "chảy cả nước mắt" với bài làm của thí sinh.
Câu 1 phần Đọc hiểu được cho là câu dễ nhất trong đề thi, giúp thí sinh cứu điểm. Thế nhưng, theo 1 giáo viên chấm thi ở huyện Nhà Bè, nhiều bạn vẫn không trả lời đúng.
Cô này cũng cho biết, có thí sinh chỉ viết hai câu ở phần Nghị luận văn học: "Cho dù năm nay đề ra suối nước nhà Mị (“Vợ chồng A Phủ” - Tô Hoài) ở, cái ang nước nơi nhà Tràng (“Vợ nhặt” – Kim Lân) hay con sông Hương, Sông Đà ("Người lái đò Sông Đà" - Nguyễn Tuân) thì em cũng đã xác định bị ướt rồi. Em mong giám khảo thương tình mà cứu vớt cho em khỏi đuối nước”.
Một giám khảo khác ở Gò Vấp cũng cho biết, nhiều thí sinh liên tục "chém gió" trong bài của mình. Có thí sinh không nhớ tác giả và hoàn cảnh ra đời nên "chém" đại như sau: "Hoàng Phủ Ngọc Tường viết tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt. Lúc này, đế quốc Mĩ tiến hành theo thang chiến tranh ở miền Nam Việt Nam để kiếm một vé an toàn trên bàn đàm phán với chúng ta. Tác giả đã dành cả cuộc đời mình để dùng hết những kiến thức mà mình biết và tích luỹ bấy lâu để viết và làm nên tác phẩm này chỉ trong 10 ngày”.
Một giáo viên chấm thi khác ở Tân phú cho hay, một bạn thí sinh đã ví con sông Hương như vừa thoát khỏi tù ngục trong bài làm của mình: "Ở với cha (đại ngàn Trường Sơn) bị kìm kẹp lâu ngày nên khi có điều kiện thoát ra đến ngoại vi thành phố Huế, ngay lập tức sông Hương đã sống một cuộc sống đầy bản năng, hoang dại.”
Có bạn thí sinh khác lại "thể hiện" mình là người nắm rõ rất chính xác ý đồ của nhà văn rằng: "Con sông Hương mới dậy thì thành công và cũng là lần đầu tiên nó đi gặp người nó yêu là thành phố Huế nên nó suy nghĩ rất kĩ. Nó uốn, nó lượn khắp núi đồi. Nó không dám chảy nhanh để gặp người yêu vì có lẽ nó nghĩ: "Trăm năm tính chuyện vuông tròn/ Phải suy cho kĩ ngọn nguồn lạch sông".
Rất nhiều bài làm của thí sinh đã để lại "ấn tượng sâu sắc" trong lòng người chấm thi, đặc biệt với môn tự luận như Ngữ văn, và sự "sáng tạo" thiên bẩm của thí sinh thì việc này lại không hiếm. Nhiều bạn còn chỉ vỏn vẹn ghi: "Mong thầy cô cứu, em chưa học" trong bài làm. Cá biệt, có một trường hợp hài hước đến nỗi khiến thầy giáo chấm thi phải chép ra giấy nháp để làm kỉ niệm:
“Thật đáng để liên tưởng sông Hương với người con gái cách mạng. Lúc còn trong rừng (sông Hương ở thượng nguồn) là lúc còn chiến tranh, người con gái (chỉ sông Hương) phải khoác áo người chiến sĩ ra trận. Sự cuồng huyết năng động và ý chí chiến đấu luôn được người con gái này bộc lộ. Đã giấu mình vì đất nước vì cách mạng, thể hiện rõ một ý chí đáng khâm phục. Nhưng người con gái nào mà chẳng ước mơ, chẳng dịu dàng, chẳng đằm thắm, nên khi chiến tranh kết thúc, là lúc sông Hương ra khỏi rừng già, là lúc người con gái được tự do, trở về hoà bình. Lúc ấy cô ta mới dám trở mình, mở ra những tính cách dịu dàng, nữ tính của một thiếu nữ thơ mộng đã cất giữ lâu ngày.
Vẻ đẹp của sông Hương cũng như vẻ đẹp của người con gái cách mạng đều là vẻ đẹp mang tính nhân văn. Nếu như học mọi nơi mọi chỗ thì đây là bài học đáng giá của chúng ta, bài học về tinh thần, ý chí của những chiến sĩ cách mạng, bỏ qua những phần cá nhân mà hướng tới đất nước.”
Không ít trường hợp thí sinh không ôn bài kỹ nên "xuyên tạc" rất nhiều trong bài làm. Có nhiều bạn sử dụng lối viết "có vẻ" là bay bổng, tuy nhiên đọc kỹ thì toàn câu vô nghĩa và miêu tả chung chung.
