Một cuộc trưng cầu dân ý kéo dài 20 ngày đã được tổ chức ở thành phố để các công dân chọn ra 10 hành vi mà họ cho là “không thể chấp nhận được” trong số 19 hành vi được liệt kê sẵn.
Trong danh sách này có rất nhiều hành vi khá “quen thuộc” như “phơi bụng” (đàn ông thường vén áo lên qua bụng khi trời nóng), xả rác không phân loại, khạc nhổ bừa bãi và cắt hàng.
Từ đầu năm nay, các thành phố trên khắp Trung Quốc đã ban hành các quy định tương tự, thậm chí với một số hành vi bị cấm nếu vẫn cố tình vi phạm có thể bị xử phạt hành chính.
Tháng 5 vừa qua, một người đàn ông đã bị phạt 7 USD vì cởi trần khi đi siêu thị ở một thành phố phía bắc Thiên Tân.
Ở Tế Nam, để đồ cá nhân ở không gian chung của tòa nhà chung cư có thể bị phạt từ 300-1.400 USD.
Giáo sư Zhu Lijia của Học viện Quản lý Trung Quốc tại Bắc Kinh, đồng ý rằng các quy định này là tất yếu của quá trình hiện đại hóa nhanh chóng.
“Trung Quốc đã trở nên giàu có hơn rất nhiều, nhưng nhiều người Trung Quốc vẫn hành xử kém văn minh và không phù hợp nơi công cộng”, ông nói.
Các hình thức xử phạt được đề xuất trong cuộc trưng cầu dân ý bao gồm cảnh cáo, phạt tiền, lao động công ích, tạm giam, bêu xấu hoặc bị đưa vào “sổ đen” thông qua hệ thống tín nhiệm xã hội.
Trên mạng xã hội, một số người Trung Quốc đã đặt câu hỏi liệu chính phủ có đang phản ứng thái quá khi cố gắng quy định chặt hành vi dân sự ở nơi công cộng hay không.
Ông Zhu cho rằng, về vấn đề này, các nhà chức trách không nên áp dụng hình thức xử phạm bằng giam giữ. Việc liệt người vi phạm vào “sổ đen” tín nhiệm cũng không phù hợp, vì hệ thống này được làm ra vốn là để thúc đẩy niềm tin trong xã hội Trung Quốc.
“Nó vốn dĩ là vấn đề đạo đức, không phải vi phạm hình sự. Những hình phạt này có nhiều khả năng gây phản tác dụng hơn là khuyến khích hành vi tốt”, ông nói. Ông ủng hộ việc áp dụng hình thức phạt tiền nặng, theo mô hình của Singapore.
Các quy định mới ở Bắc Kinh có thể được phê duyệt và ban hành trong vòng ba đến sáu tháng tới.
19 hành vi thiếu văn minh được trưng cầu dân ý bao gồm:
1. Khạc nhổ, tiểu tiện, đại tiện hoặc xả rác nơi công cộng.
2. Vứt rác không phân loại.
3. Dắt chó ra ngoài không có dây, để chó phóng uế nơi công cộng mà không dọn sạch; nuôi các giống chó lớn, hung hăng và không thuần hóa.
4. Đốt vàng mã nơi công cộng.
5. Để đồ đạc cá nhân ở nơi công cộng.
6. Hút thuốc ở khu vực công cộng cấm hút thuốc.
7. Phóng nhanh vượt ẩu hay vượt đèn đỏ.
8. Đỗ xe bừa bãi, tùy tiện vượt hay bấm còi người đi bộ.
9. Cắt hàng, cướp chỗ hoặc nói to trên xe bus.
10. Nói to trong khi xem thể thao hoặc xem biểu diễn nghệ thuật, vứt lại rác sau buổi diễn.
11. Bật nhạc to khi hoạt động văn nghệ nơi công cộng.
12. Vứt rác từ trên tầng cao xuống.
13. Để xe đạp công cộng ở nơi không giám sát.
14. Viết, vẽ bậy hoặc vẽ, dán quảng cáo trên các tòa nhà công cộng.
15. Giẫm lên cỏ ở khu vực xanh công cộng.
16. Để lộ thân trên.
17. Sử dụng từ ngữ, lời lẽ báng bổ trên mạng; chia sẻ các nội dung không phù hợp và lan truyền mê tín dị đoan.
18. Lãng phí đồ ăn ở các nhà hàng.
19. Bắn pháo hoa
