Gian lận thi cử không còn là một vấn đề mới. Học sinh vẫn được giao cho những bài nghị luận xã hội về “trình bày suy nghĩ của em về vấn đề gian lận trong thi cử”. Chúng ta vẫn được dạy phải trung thực nhưng sự thật lại khẳng định rằng, chúng ta đang sống trong một nền giáo dục với rất nhiều điều thiếu minh bạch.
Việc gian lận thi cử ở Sơn La dường như chính là cái kim trong bọc lâu ngày lòi ra của một vấn đề từ lâu đã âm ỉ, từ lâu mầm mống của những sai lầm đã được dung dưỡng lớn lên. Đối với rất nhiều người giáo dục là con đường để thoát ra khỏi nghèo đói, vậy mà đối với không ít người giáo dục, điểm số, thứ hạng, kiến thức lại chỉ là cơ hội để thể hiện sự gian dối.
Sau gian dối, trách nhiệm sẽ thuộc về ai? Trong thời điểm vụ gian lận thi cử đang vô cùng nóng, công đồng mạng đã lên tiếng yêu cầu phải có giải quyết rõ ràng đối với đối tượng học sinh và phụ huynh gian lận. Trên thực tế, không chỉ riêng Việt Nam mà không ít các nước cũng có những vụ gian lận gây rung động dư luận.
Trung Quốc
Có lẽ chúng ta đã không lạ với kì thi Gaokao – kì thi đại học ở Trung Quốc khắc nghiệt như thế nào. Hàng năm có khoảng 9 đến 10 triệu học sinh cạnh tranh cho 3 triệu chỉ tiêu đại học đủ để thấy áp lực cạnh tranh lớn đến đâu. Do vấn đề bùng nổ dân số mà chủ yếu các gia đình Trung Quốc chỉ có con một, áp lực về tương lai và gia đình đối với các bạn học sinh là cực kỳ lớn. Trung Quốc cho rằng nếu luật pháp không nghiêm gian lận sẽ tràn lan không thể kiểm soát được. Theo luật tháng 8/2015, trường hợp vi phạm nghiêm nhất bị phạt 3 – 7 năm tù, cộng phạt hành chính.
Hàn Quốc
Hàn Quốc cũng là một trong những quốc gia cực nặng nề trong vấn đề thi cử vậy nên năm 2013 vụ gian lận thi cử trong kì thi SAT - kỳ thi chuẩn hóa cho việc đăng ký vào một số đại học Mỹ - của Hàn Quốc gây chấn động cả nước. 1.500 thí sinh đã bị hủy bỏ kết quả bài thi SAT sau khi bị cơ quan chức năng phát hiện đề thi đã bị lộ ra trong các trung tâm ôn luyện thi SAT.
Năm 2018, Hàn Quốc một lần nữa gây chấn động dư luận với vụ một người cha là giáo viên của trường tư thục Shookmyung đã ăn cắp và tiết lộ đề thi cho hai cô con gái sinh đôi trong kỳ thi đại học . Sau khi sự việc bị phát giác, người cha này đã bị buộc thôi việc còn hai bạn nữ sinh thì đã đuổi học, cánh cổng đại học cũng khép lại với hai cô gái.
Ấn Độ
Năm 2015, đoạn clip phụ huynh ở bang Bihar trèo lên một tòa nhà 5 tầng để đưa đáp án bài thi cho con bị lan truyền trên mạng xã hội. Khoảng 20 phụ huynh đã bị bắt giữ khi cố gắng giúp con mình gian lận trong kì thi và khoảng 400 học sinh đã bị buộc ra khỏi phòng thi.
Hình phạt cho những trường hợp gian lận này là trong vòng 3 năm không được tham gia các kỳ thi tương tự. Các cán bộ giáo dục ở Bihar cam kết sẽ cố gắng thực hiện sự công bằng trong thi cử tuy nhiên họ cần sự hộ tác từ cả phía phụ huynh.
Mỹ
Có lẽ nếu không để ý đến tin tức chĩnh ta sẽ phải ngỡ ngàng khi nghe ai đó nới rằng ở Harvard - trường học danh giá hàng đầu thế giới - cũng có chuyện gian lận thi cử. Năm 2012, một giáo viên phụ đạo đã phát hiện bài kiểm tra về nhà của các sinh viên sau một khóa học chính trị giống nhau. 125 sinh viên trên tổng số 279 sinh viên gian lận. Các sinh viên bị triệu tập để làm rõ sự việc. Những sinh viên gian lận này phải đối mặt với hình thức phạt đình chỉ 1 năm.
Gian lận thi cử hiện tại đang thu hút sự chú ý của cả dư luận. Hiện tại, dù kỳ thi THPT Quốc gia 2019 chỉ còn cách các bạn thí sinh chưa đầy hai tháng, nhưng câu hỏi "Xử lý phụ huynh và học sinh gian lận như thế nào để tạo tính răn đe?" vẫn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi.
