Các “hiện tượng mạng” lao đao với trong cái bóng của chính mình
Hẳn bạn chưa quên chiếc clip quay cảnh chàng thanh niên Nguyễn Trọng Tài nghêu ngao ca khúc HongKong1 từng gây bão một thời khắp các hang cùng ngõ hẻm của mạng xã hội. Khi đó, cái tên Nguyễn Trọng Tài được nhắc đến khắp nơi còn ca khúc HongKong1 thì leo thang vù vù trên các bảng xếp hạng. Một năm đã trôi qua, dù tiếp tục sản xuất thêm một bài hát được cho là “tâm huyết hơn cả HongKong1” - Ngừng Mơ, chàng lãng tử vẫn không thể giành lại chiếc vương miện “hiện tượng mạng”.
 |
Để giữ độ “nóng", các vlogger trên YouTube cũng phải nát óc nghĩ kịch bản clip và quay cuốn chiếu. Những YouTuber nổi tiếng thế giới như PewDiePie thậm chí còn từng nhiều lần kiệt sức vì áp lực khi phải liên tục giữ vị thế - ra video đều đặn, mỗi clip lại là một nội dung thú vị mới. Giữa cuộc chiến tạo sức hút, cơn bão Bà Tân Vlog lại nổi lên. Bà Tân không có những video chỉn chu về mặt nội dung, cách nói chuyện cũng rất đời thường nhưng video nào cũng trên triệu view. Có thời, cư dân mạng liên tục mổ xẻ bí quyết thành công của bà.
 |
Tuy nhiên, cơn sốt Bà Tân Vlog thoái trào nhanh chóng khi “bổn cũ soạn lại” quá nhiều. Những video gần đây từ nhiều triệu view tuột xuống chỉ còn 500.000 - 700.000 view và có dấu hiệu tiếp tục tụt hạng trên bảng vàng YouTube. Dù Bà Tân Vlog đã sản xuất video nhiều hơn hẳn thời gian đầu (trung bình vài ngày lại ra một video) cùng nhiều món lạ hơn, vị thế của bà trên chặng đua của các YouTuber vẫn không có bứt phá mới.
Trong khi đó, vlogger Quỳnh Trần JP - chị nội trợ kiểu mẫu đang sinh sống tại Nhật chuyên quay các video tận hưởng món ăn, thì lại đang gây sốt cộng đồng mạng. Trung bình, mỗi clip của chị hiện thu về hơn 1 triệu view. Nếu nhìn thoáng qua, những video của Quỳnh Trần JP dường như không đặc biệt bằng Bà Tân Vlog; khi bà Tân liên tục tạo ra những món siêu to khổng lồ, công việc của Quỳnh Trần JP chỉ đơn giản là… ăn và tám với chiếc điện thoại cùng cậu con trai đang ngồi ở một góc bàn.
 |
Không chỉ là chuyện ăn
“Ban đầu theo dõi Bà Tân Vlog thì thấy bà thú vị thật, cách nói chuyện rất bình dân nên cả nhà mình cực ưng. Nhưng nội dung các clip quanh đi quẩn lại chỉ có “siêu toa siêu khổng lồ” cùng khoảnh khắc thưởng thức “ngon lắm các cháu ạ”, xem mãi cũng thấy chán!” - bạn Quỳnh Anh (THPT Nguyễn Hữu Huân, Q. Thủ Đức, TP.HCM) chia sẻ.
Các clip của Bà Tân nhận nhiều chỉ trích vì cách nấu ăn không được vệ sinh (cạnh chuồng heo, bò, gà, bà không đeo găng tay…), cách trộn các hỗn hợp vô cùng lạ lùng (bà dùng hột vịt lộn để nấu chung với cháo ăn liền), quảng cáo lộ liễu (dùng sữa trái cây để ướp món ăn, nhãn hiệu của hãng sữa được nhắc đến một cách cưỡng ép)… “Mình không nhận thấy có gì mới trong những video. Có chăng chỉ là một món ăn khác, mà mình xem video cũng không hẳn để tìm cách dạy nấu ăn” - bạn H.Anh (sinh viên đại học Deakin, Australia) nhận xét.
 |
Xem kĩ các video của Quỳnh Trần JP, mọi người thấy chị đưa lên video những món ăn rất lạ như rong biển dài 1m, ốc vòi voi… Với background là bà nội trợ sinh sống tại Nhật Bản, Quỳnh Trần JP giới thiệu cho người theo dõi lối sống, văn hóa, cách trồng cây, cách đi chợ, cả trải nghiệm đi hái nấm hương… ở Nhật Bản. Không có những món ăn siêu to khổng lồ, nhưng YouTuber này đã thu hút người xem bằng chiều sâu thông tin và những chi tiết nhỏ nhưng bất ngờ và thú vị.
Cộng đồng mạng “nâng lên được thì cũng đặt xuống được”
Một nghiên cứu ở ĐH Twente, Hà Lan chỉ ra rằng: “Người tham gia mạng xã hội, tiêu biểu là teen thích những ngôi sao và YouTuber vì họ thỏa mãn được tính giải trí cho người sử dụng mạng xã hội bằng tài năng và kiến thức”. Quỳnh Trần JP đã biết cách giới thiệu được cả một nền văn hóa mới. Sự xuất hiện của cậu con trai Sa kèm lời nhắc: “Sa chào cô chú đi con!” thu hút mọi người, những tâm sự về cuộc sống gia đình của cô tạo được thiện cảm khi YouTuber này đã trải qua những ngày tháng vô cùng khó khăn. Chưa kể những video dạng tips như video chỉ cách trồng mướp để cho trái to, đẹp giúp cung cấp thêm cho các chị em nội trợ thêm kiến thức mới.
 |
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà con người ham tìm hiểu những kiến thức mới và thu nạp chúng mỗi ngày. Những gì ban đầu tạo nên cơn sốt vẫn có thể bị đào thải nếu chỉ lặp đi lặp lại, không hề có sự phát triển lẫn kiến thức mới. Sự khó tính của cộng đồng mạng là một thử thách rất lớn cho các nhà truyền thông, nhưng đó cũng là lời nhắc nhở: Chúng ta phải thay đổi mỗi ngày.
Có lẽ “kiến thức mới” là thứ khiến Bà Tân Vlog đuối sức trong cuộc đua duy trì sự chú ý. Bởi lẽ điều mà cộng đồng mạng mong muốn không đơn thuần là những món ăn siêu to khổng lồ, mà họ mong chờ những điều mới mẻ lẫn những gì có thể học hỏi được.
