Xu hướng mới của thế giới?
Online volunteering hay virtual volunteering (tình nguyện online) là một thuật ngữ dùng để chỉ tất cả các tình nguyện viên thực hiện các công việc của mình thông qua các thiết bị điện tử hoặc các thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá nhân (personal digital assistant - PDA), cụ thể hơn là smartphone, laptop, hay bất kì thiết bị nào có thể kết nối với Internet.
 |
Mỗi năm, United Nations Volunteering - một tổ chức tình nguyện xuyên quốc gia của Liên Hiệp Quốc có kết nối với khoảng 12.000 tình nguyện viên online đến từ 187 quốc gia, làm việc trên nhiều lĩnh vực như nghiên cứu, dịch thuật, giảng dạy, nghệ thuật, thiết kế... và con số này vẫn đang dần tăng lên. Năm 2006, chỉ có 34% số tình nguyện viên tham gia online volunteering thì đến năm 2014, tỉ lệ này đã tăng gấp đôi lên 67%. Giờ đây, chẳng cần đi đâu xa, chỉ với một chiếc laptop kết nối mạng ổn định là ta đã có thể góp sức trợ giúp cho cộng đồng “bên kia thế giới”.
Tại Việt Nam, tình nguyện online đang dần len lỏi trong giới trẻ. Thông qua những nền tảng mạng xã hội như Facebook, bạn có thể tham gia ủng hộ quần áo, thức ăn cho trẻ em cơ nhỡ, người già neo đơn, hay người dân ở các vùng khó khăn, thiên tai. Thông qua các trang web như Chemo Angels, bạn hóa thân thành “thiên thần” làm ra những món quà đặc biệt dành tặng người bạn đang chiến đấu với ung thư; Right Here At Home, bạn có thể xây dựng các khóa học để xóa đi khoảng cách giàu nghèo; Smithsonian, nơi bạn có thể xây dựng dữ liệu và các chương trình tham quan sở thú, bảo tàng trực tuyến.
Đặc biệt, Vietnam Global Team, dự án folding (tìm và tách bệnh để gửi dữ liệu cho các nhà khoa học, hỗ trợ tìm giải pháp điều trị) hiện đang xếp hạng 54 trên hơn 45.000 nhóm folding trên toàn thế giới với hơn 8.600.000.000 điểm, vượt lên nhiều quốc gia châu Á khác, cũng là một kênh thú vị cho các tình nguyện viên online tham gia.
 |
Online volunteering - Ngồi ở nhà lo chuyện thế giới
Công việc cho các tình nguyện viên “đặc biệt” này cũng rất đa dạng. Bằng các thiết bị của mình, họ có thể xây dựng các diễn đàn, các trang web cho các tổ chức tình nguyện. Viết các bài post kêu gọi, edit các video để đăng tải trên mạng xã hội cũng là một phần nhiệm vụ của các tình nguyện viên. Ngoài ra, có những công việc có thể thực hiện trực tiếp qua các mạng xã hội như dạy học online, tư vấn online...
Vậy nên chỉ cần bạn biết rõ thế mạnh của mình là gì, và cách đóng góp, truyền tải kiến thức, kĩ năng đó một cách trực tuyến, là bạn hoàn toàn có thể tham gia làm tình nguyện viên cho những dự án xã hội tít bên kia địa cầu rồi!
Online volunteering còn là cơ hội mới cho những đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt nhưng vẫn muốn tham gia các hoạt động tình nguyện, ví dụ các bạn có những khiếm khuyết về thể chất hay ngại giao tiếp... Như vậy online volunteering không những giải quyết được những khó khăn về khoảng cách địa lí, thời gian mà còn giúp các tình nguyện viên rèn luyện sự tự tin, các kĩ năng mềm, phát huy hết khả năng và đam mê của bản thân, đồng thời là cơ hội xây dựng thêm các mối quan hệ xã hội.
 |
Tuy nhiên, bạn Lê Hồng Liên (18 tuổi, du học sinh Mỹ) cho rằng “Online volunteering - cũng như bất kể nền tảng công việc online nào khác - đều có những điểm yếu nhất định. Việc thực hiện các hoạt động tình nguyện online thường không đạt được hiệu suất cao so với tình nguyện truyền thống do các cộng tác viên trong quá trình làm việc thường sa vào quá nhiều thông tin gây sao lãng trên mạng. Ngoài ra các nhóm online volunteering khi thực hiện các cuộc họp thông qua Internet cũng thường có khả năng cao gặp phải những trục trặc kỹ thuật (như rớt mạng, không có thiết bị hỗ trợ...), làm giảm đáng kể tính hiệu quả và thông suốt trong quá trình làm việc”.
Tương tự, bạn Phạm Ngọc Quế Trâm (17 tuổi, trường Quốc tế Nam Sài Gòn) cũng nghĩ rằng: “So với tình nguyện truyền thống, thì online volunteering dễ làm cho các cộng tác viên mất kết nối với nhau, nhất là trong các tổ chức tình nguyện lớn. Nền tảng online là không đủ để các cộng tác viên hiểu rõ về quỹ thời gian, phong cách làm việc, cá tính của từng cá nhân... Điều đó ảnh hưởng đáng kể đến việc hợp tác trong quá trình làm việc, để rồi các mắt xích lỏng lẻo giữa từng cá nhân sẽ làm cho tổng thể công tác tình nguyện không đạt được mục đích hoặc hiệu quả cao”.
Thế hệ Z cần gì để đón đầu online volunteering?
Đừng chỉ “nghe thấy”, hãy “nghe hiểu”!
Một vấn đề rất lớn của tình nguyện online là các tình nguyện viên có rất ít, hoặc không có cơ hội gặp mặt trực tiếp để giải quyết vấn đề một cách trực diện, rõ ràng. Trong khi đó những vấn đề về ý tưởng, hướng đi của dự án hay những mâu thuẫn cá nhân có thể xảy ra bất kỳ lúc nào. Do đó, kĩ năng team working (làm việc nhóm), sự lắng nghe, chấp nhận những ý kiến khác với bản thân cũng như khả năng giải quyết vấn đề và xử lý mâu thuẫn là vô cùng cần thiết.
 |
Làm việc nhóm online dễ xảy ra tình trạng bạn bị xao lãng khi nghe ai đó trình bày ý tưởng qua màn hình laptop nên hãy chủ động viết lại những ý chính, hỏi lại ngay khi cần thiết để thật sự gắn kết vào cả quá trình!
Hãy là người sếp tốt của bản thân!
Bên cạnh làm việc nhóm, bạn cũng không thể thiếu khả năng làm việc độc lập. Bởi lẽ, làm việc online nghĩa là sẽ không có người ở bên cạnh đốc thúc, nhắc nhở. Vì vậy, nếu thiếu tinh thần tự giác và ý thức trách nhiệm, tình nguyện viên rất dễ trễ nải công việc, gây ảnh hưởng đến hiệu quả công việc chung của cả nhóm, hay lớn hơn là cả dự án.
Hãy luôn nhắc nhở bản thân về lí do bạn chọn công việc này để “làm không công”, bạn mong muốn nhận được điều gì, và quan trọng nhất, là làm sao để có những trải nghiệm tốt nhất qua khoảng thời gian tình nguyện này!
Online volunteering yêu cầu nhiều hơn ở các bạn trẻ, nhưng đồng thời nó cũng mở ra nhiều cánh cửa cơ hội mới, ở những lĩnh vực mới. Bạn đã sẵn sàng để gia nhập cuộc đua?
