Street Art - nghệ thuật đáng ngưỡng mộ hay “kẻ phá hoại cảnh quan đô thị”?

Street Art - từ kẻ nổi loạn thành người tôn tạo mới

Hiện vẫn chưa có định nghĩa nào đơn giản để nói về nghệ thuật đường phố (street art). Nó là một con “quái vật lớn” bao gồm nghệ thuật vô định hình, được lấy cảm hứng từ môi trường đô thị và thường mang tư tưởng nổi loạn. Nó cũng được xem là một hình thức phổ biến để thể hiện tính dân chủ thông qua nghệ thuật công cộng.

Street Art không chỉ giới hạn trong các bộ sưu tập và những người muốn biến nghệ thuật thành một loại danh hiệu cũng không dễ dàng gì để thu thập hoặc sở hữu được.

Đôi với một số nguời, nghệ thuật đường phố là một công cụ để giao tiếp, đưa ra quan điểm

Đôi với một số nguời, nghệ thuật đường phố là một công cụ để giao tiếp, đưa ra quan điểm, họ đặt ra những câu hỏi khó và bày tỏ mối quan tâm về các vấn đề xã hội… trong một số truờng hợp, nó thậm chí còn được xem một phương tiện làm đẹp và tái tạo đô thị.

Street Art có phải là "kẻ phá hoại cảnh quan đô thị”?

Giám đốc điều hành Tom Finkelpearl đã cho rằng nghệ thuật công cộng là cách tốt nhất để mọi người thể hiện mình trong thành phố này. Tuy nhiên, ông không công nhận graffiti là nghệ thuật.

Trong một cuộc phỏng vấn trên diễn đàn Queens Tribune, thuộc Bảo tàng nghệ thuật Queens của New York, Giám đốc điều hành Tom Finkelpearl đã cho rằng nghệ thuật công cộng là cách tốt nhất để mọi người thể hiện mình trong thành phố này.

Tuy nhiên, ông không công nhận graffiti là nghệ thuật và nói: “Tôi không thể nào tha thứ cho loại phá hoại ấy được... Nó thực sự gây khó chịu với tôi! Mọi người có cần phải viết tên của mình chi chít mọi nơi và còn là ở tất cả những nơi công cộng như vậy không? Đó không phải là văn hóa mà là muốn nổi tiếng. Tôi thực sự nghĩ rằng đó là điều đáng tiếc nếu họ nghĩ đây cách duy nhất để trở nên nổi tiếng."

Nghệ thuật đường phố là bất hợp pháp?

 Hầu hết nghệ thuật đường phố vẫn chưa được thừa nhận.

Sự phân biệt pháp lý giữa graffiti và street art nằm ở sự cho phép (vĩnh viễn là như thế). Với sự cho phép, graffiti với kĩ thuật sơn xịt truyền thống sẽ hiển nhiên được coi là nghệ thuật công cộng. Còn nếu không có sự cho phép, họa sĩ tài ba cỡ mấy nhưng vẽ trên tài sản công cộng và tư nhân thì đó vẫn là hành động phá hoại, thậm chí còn bị gọi là bọn tội phạm. 

Tuy nhiên, hầu hết nghệ thuật đường phố vẫn chưa được thừa nhận, nên nhiều nghệ sĩ đã vẽ mà không có sự cho phép, nhưng cũng có một số cũng đã được tôn vinh như những nghệ sĩ hợp pháp và có ý thức xã hội.

Mặc dù vô cùng khó khăn, nhưng cũng không phải là không thể, để xác định rõ những tác phẩm nào không được thừa nhận là nghệ thuật và tác phẩm nào thì được thừa nhận. Chỉ cần quan sát sự ảnh hưởng của những tác phẩm đó là có thể kết luận được ngay tác phẩm đó có làm đúng chức năng hay không.

Với những tác phẩm street art chín chắn và hấp dẫn, nó còn được đề xuất để mang lại tác dụng tái tạo trên một khu phố cũ, những nơi bỏ đi. Trong thực tế, nghệ sĩ đường phố nổi tiếng Banksy, người đã tạo bệ phóng cho nghệ thuật đường phố đi lên, ông biến trò tiêu khiển của mình thành sự nghiệp mang lại lợi nhuận như một nghệ sĩ đương đại, góp phần vào sự chỉnh trang toàn cảnh khu phố. Tuy nhiên, ông cũng bị chỉ trích khá nhiều.

Với những tác phẩm street art chín chắn và hấp dẫn, nó còn được đề xuất để mang lại tác dụng tái tạo trên một khu phố cũ, những nơi bỏ đi.

Banksy đã nhận được yêu cầu từ các cư dân trong khu phố mà anh vẽ, trong đó họ yêu cầu ông ngừng vẽ tranh để họ có thể tiếp tục mua nhà ở các khu vực nơi họ lớn lên với mức giá đúng hơn: “Anh trai tôi và tôi đã được sinh ra ở đây và đã sống ở đây cả đời, nhưng bây giờ chẳng ai trong chúng tôi có đủ khả năng để mua lại ngôi nhà mà chúng tôi từng lớn lên nữa. Graffities của ông là một phần làm cho những người đó nghĩ rằng khu vực này thật cool. Ông rõ ràng chưa đi hết nơi này, và sau khi được ông góp sức, bọn chúng đã đẩy giá nhà lên quá cao và chúng tôi sẽ phải chuyển đi nơi khác. Làm ơn dùng công cụ của ông ở một nơi khác dùm, như Brixton”.