Hướng nghiên cứu 'độc' của giảng viên Đại học Bách khoa Hà Nội

Sử dụng ô tô điện hiện đang là xu hướng mới ở Việt Nam. Muốn sạc ô tô điện phải có trạm sạc cắm dây. Tuy nhiên, sạc cắm dây tồn tại một số nguy cơ gây mất an toàn, sử dụng không thuận tiện nên các nhà khoa học đang phát triển công nghệ sạc không dây, tự động hóa quá trình sạc điện. Đây là hệ thống sạc không dây tĩnh - sạc lúc xe đứng yên. Công nghệ này hiện nay đã tương đối hoàn thiện. Một số doanh nghiệp đã có sản phẩm thương mại bán ngoài thị trường.

TS Nguyễn Kiên Trung

TS Nguyễn Kiên Trung chia sẻ, các nhà khoa học đang nghiên cứu phát triển một công nghệ sạc mới là sạc không dây động (sạc khi xe đang di chuyển). Sạc như vậy sẽ kéo dài thời gian di chuyển của ô tô, chỉ cần chạy trên quãng đường có lắp hệ thống truyền điện dưới mặt đường, xe sẽ tự động được sạc, có thể đi tiếp một quãng đường dài hơn mà không cần dừng lại, làn đường sạc này có thể phục vụ nhiều xe điện trong cùng thời điểm.

Hiện tại các nước phát triển như ở Mỹ, Đức, Anh, Israel, công nghệ sạc không dây động đang trong quá trình thử nghiệm trên những đoạn đường khoảng 1 km. Ở Hàn Quốc, công nghệ này cũng đã được thử nghiệm để sạc cho xe bus điện khi ra vào các trạm dừng đón khách, nhờ đó có thể giảm đáng kể dung lượng pin cần thiết cho xe.

TS Trung nghiên cứu đề tài này tương đối sớm, khi anh làm nghiên cứu sinh tại Nhật từ năm 2013 đến năm 2017. Về công tác tại ĐH Bách khoa Hà Nội, anh tiếp tục theo đuổi với những đồng nghiệp cùng chí hướng cho đến bây giờ. Những đóng góp của anh và nhóm được ghi nhận trên thế giới và tại Việt Nam qua 38 bài báo khoa học được công bố trên các hội thảo và tạp chí khoa học uy tín trong nước và quốc tế.

“Trong nhóm tôi đào tạo, có 4 bạn đang làm tiến sĩ ở nước ngoài, tiếp tục hướng nghiên cứu mà chúng tôi đang làm ở ĐH Bách khoa Hà Nội. Hy vọng sau khi làm xong TS, các bạn quay trở về ĐH Bách khoa Hà Nội hoặc các trường ĐH ở Việt Nam, đóng góp cho nghiên cứu càng phát triển. Tôi chưa tìm được nhà khoa học tại Việt Nam nghiên cứu về đề tài này. Tôi rất mong trong nước có nhiều người nghiên cứu về công nghệ sạc không dây động, để có một cộng đồng cùng trao đổi, phát triển công nghệ” – TS Nguyễn Kiên Trung bày tỏ.

Mô hình của tương lai

Một mình một đường, nhiều người đặt câu hỏi với TS Nguyễn Kiên Trung tại sao không đăng ký bản quyền, đăng ký sở hữu trí tuệ với công nghệ sạc không dây động. TS Nguyễn Kiên Trung giải thích khi đăng ký sở hữu trí tuệ, đề tài nghiên cứu phải có tiềm năng thương mại hóa cao. Tuy nhiên, anh cho rằng công nghệ sạc không dây động tiềm năng thương mại hóa tại Việt Nam ở thời điểm này chưa cao, có thể là 10 - 15 năm nữa mới phát triển.

Các cấu trúc đường truyền trong hệ thống sạc không dây động - Hình ảnh trong luận án của NCS Nguyễn Thị Điệp, Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội

Hiện sạc không dây không phải là thiết yếu cho xe điện mà là tiện ích tăng thêm. Thiết yếu cho xe điện là các thiết bị sạc có dây hiện nay đang được doanh nghiệp sản xuất ô tô điện tại Việt Nam lắp đặt. Chưa thương mại hóa được đúng như mong muốn, nhưng TS Nguyễn Kiên Trung và nhóm nghiên cứu rất linh hoạt khi đang thương mại hóa nghiên cứu truyền điện không dây của mình trong những ứng dụng khác phù hợp như phát triển công nghệ sạc không dây động cho các xe tự hành trong các nhà máy.

Hay như việc nhóm nghiên cứu áp dụng công nghệ truyền điện không dây vào bình nước nóng để cách li nguồn điện, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người sử dụng. Sản phẩm đã được doanh nghiệp thương mại hóa, vượt qua khâu thử nghiệm, đang trong quá trình lên kế hoạch kinh doanh, khảo sát thị trường.

TS Trung hy vọng nhóm sẽ có nhiều đột phá với sự đầu tư về cơ sở vật chất rất mạnh mẽ tại ĐH Bách khoa Hà Nội thời gian tới. Hiện hệ thống sạc không dây động ở phòng thí nghiệm cũ đã nghiên cứu và giải quyết xong những vấn đề cơ bản. Muốn giải quyết những bài toán phức tạp hơn đòi hỏi phải có hệ thống hiện đại hơn. Nhóm của TS Kiên đang xây dựng hệ thống sạc không dây động hiện đại tại Phòng thí nghiệm Điện tử công suất do Dự án Nâng cao chất lượng giáo dục đại học (SAHEP) đầu tư.