Khóa học của giáo sư Elly McCausland tại Đại học Ghent bao gồm tác phẩm của các nhà văn Anh nổi tiếng Geoffrey Chaucer, Charlotte Brontë và William Shakespeare. Tuy nhiên, mọi người đang bàn tán về một người nổi tiếng khác được xuất hiện trong giáo trình của bà: ca sĩ kiêm nhạc sĩ Taylor Swift. “Tôi chưa bao giờ thấy nhiều sinh viên đến thế hào hứng hỏi liệu họ có thể tham gia một khóa học như thế này. Thậm chí cả những người không phải là sinh viên, hay không theo học trường đại học cũng muốn tham gia”, bà McCausland, giáo sư tại trường đại học Bỉ cho biết.
 |
Lời bài hát của Taylor Swift từ lâu đã rải rác các dẫn chứng văn học cổ điển |
Giáo sư McCausland nảy ra ý tưởng về một môn tự chọn lấy Swift làm trung tâm - lần đầu tiên xuất hiện ở châu Âu - sau khi liên tục phát hiện ra sự tương đồng giữa lời bài hát của ca sĩ và các tác phẩm văn học Anh mà giới học thuật đã nghiên cứu từ lâu. Nghe ca khúc The Great War (Trận chiến vĩ đại) của Swift, cô McCausland liên tưởng tới cách nhà thơ Sylvia Plath nói về chiến tranh và nỗi đau mất mát trong bài thơ Daddy (Bố), trong khi câu chuyện đằng sau Mad Woman (Người đàn bà điên) của Swift về chế độ phụ hệ và sức khỏe tâm thần gợi nhớ đến truyện ngắn The Yellow Wallpaper (Giấy dán tường vàng) của Charlotte Perkins Gilman. “Tôi đã tự hỏi, tại sao không ai nói về điều này?”, bà cho biết.
 |
Giáo sư Elly McCausland |
Bắt đầu vào mùa thu này, khóa học - có tên “Văn học: Phiên bản của Taylor” - sẽ triển khai các liên kết này, sử dụng tác phẩm của Swift làm bàn đạp để khám phá các tác phẩm từ thế kỷ 14 cho đến thập kỷ trước. “Tôi muốn cho sinh viên thấy rằng mặc dù những văn bản này có vẻ nặng nề, nhưng chúng có thể trở nên dễ hiểu nếu chúng ta nhìn chúng từ một góc độ khác. Shakespeare, theo một cách nào đó, đã đặt ra rất nhiều câu hỏi giống như Taylor Swift ngày nay. Điều này nghe có vẻ điên rồ, nhưng đó là sự thật”, giáo sư nói.
 |
Khán giả ở Singapore ngồi chờ mua vé xem Eras Tour của Taylor Swift sẽ được tổ chức vào tháng 3/2024 |
Giáo sư McCausland cho biết, một số người trên mạng xã hội đã bày tỏ hoài nghi về cách tiếp cận này. “Nhưng tôi nghĩ đó là một dấu hiệu cho thấy đây là điều cần thiết. Nó tạo sự tranh luận về khái niệm văn học và các quy luật của nó. Liệu bất kỳ văn bản nào cũng có thể là văn học không? Và liệu có phải có những văn bản không bao giờ được bén mảng đến lĩnh vực văn chương?”, bà ví nó giống như phản ứng sau khi nhạc sĩ Bob Dylan đoạt giải Nobel Văn học năm 2016.
Giáo sư McCausland không phải là người đầu tiên đưa Taylor Swift vào lớp học đại học. Vào năm 2022, Viện Clive Davis của Đại học New York đã mở con đường học thuật về nữ hoàng nhạc pop, với một khóa học nghiên cứu “sự cuốn hút” của nhạc sĩ-ca sĩ này. Kể từ đó, gần một chục khóa học khác đã xuất hiện trên khắp nước Mỹ, phân tích các khía cạnh khác nhau của Swift, người gần đây đã trở thành người phụ nữ đầu tiên có 4 album lọt vào Top 10 của bảng xếp hạng Mỹ cùng một lúc.
Giáo sư McCausland thừa nhận rằng, tác phẩm của các nghệ sĩ khác cũng có thể được tạo thành một khóa học. Tuy nhiên, đối với cô - người tự nhận là một “fan hâm mộ lâu năm” - lời bài hát của Swift, thường được xâu chuỗi với các dẫn chứng văn học, xứng đáng được xem xét sâu hơn.
Vào năm 2022, nữ ca sĩ cho biết phong cách viết của mình có thể thay đổi dựa trên công cụ viết mà cô tưởng tượng mình đang sử dụng; một chiếc bút lông ngỗng có thể tạo ra một bài thơ thế kỷ 19, một chiếc bút máy có thể khơi dậy một câu chuyện cá nhân, trong khi một chiếc bút gel lấp lánh sẽ viết nên những bài hát vui nhộn, vô tư.
Giáo sư McCausland cho biết, khả năng chuyển đổi giữa các phong cách, cũng như cách những lời ca sâu sắc của cô kể lại các trải nghiệm cuộc sống, đã khiến Swift trở thành một nhà văn hoàn hảo để khám phá. “Tôi muốn sinh viên nhận ra rằng những phương tiện truyền thông mà họ sử dụng hàng ngày, cho dù đó là âm nhạc, Netflix, TikTok,… tôi muốn họ suy ngẫm về chúng giống như cách họ nghiên cứu các chủ đề. Vì sao mọi người lại cuồng nhiệt về nó đến vậy? Vì sao nhiều người có thể liên hệ với nó như thế?”, bà nói.
Giáo sư nhấn mạnh rằng, bất chấp niềm đam mê của mình đối với các tác phẩm của Swift, khóa học vẫn sẽ dựa trên nền tảng học thuật và được thiết kế để phù hợp với tất cả mọi người từ Swifties - tên gọi fan hâm hộ Taylor Swift - đến những người không thích nữ ca sĩ. “Sẽ có những nhà phê bình cho rằng nó khá là phù phiếm và ngớ ngẩn. Trọng tâm chính là văn học, nhưng tôi cũng muốn chúng ta nhìn nhận một cách nghiêm túc về Swift. Tôi sẽ không tập hợp tất cả các Swifties, và chúng tôi không dành ba giờ mỗi thứ Hai hàng tuần để hát hò cùng nhau”, bà McCausland nói.
