Vườn quốc gia Cát Bà chiếm phần lớn diện của quần đảo Cát Bà (huyện Cát Hải, TP. Hải Phòng). Với sự đa dạng hệ sinh thái, cảnh quan biển đảo thơ mộng vốn có, vườn quốc gia là điểm đến hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.
PV báo Tiền Phong có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Thịu, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Bà, để lý giải vì sao du khách thích khám phá, trải nghiệm tại Cát Bà.
Đa dạng hệ sinh thái
Vườn quốc gia Cát Bà được biết đến với nhiều cánh rừng nguyên sinh, nhiều vịnh, đảo hoang sơ. Các hệ sinh thái tại đây đa dạng, khác biệt so với nơi khác như thế nào, thưa ông?
Vườn quốc gia Cát Bà (huyện Cát Hải, TP. Hải Phòng) được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thành lập năm 1986, với diện tích 15.200 ha cả rừng và biển. Trong quá trình phát triển, đến nay diện tích đã được mở rộng lên 17.362ha. Trong đó, có hơn 9.000 ha rừng trên núi đá vôi, rừng ngập nước và hơn 6.000ha mặt nước biển.
Theo thống kê của các nhà khoa học, hiện nay Vườn quốc gia Cát Bà đang có hơn 4.000 loài động thực vật. Trong đó, có rất nhiều loài đặc hữu, nổi bật nhất là Voọc, Thạch sùng mí, nhện… chỉ có ở quần đảo Cát Bà. Ngoài ra, tại đây có 153 loài động thực vật nằm trong sách đỏ của Việt Nam và của thế giới.
Để đảm bảo đa dạng sinh học lớn như vậy, đơn vị đã duy trì lực lượng kiểm lâm tăng cường tuần tra, kiểm tra sự đa dạng sinh học, ngăn chặn hành vi vi phạm. Do đó, những năm gần đây, hiện tượng người dân vào rừng hạn chế rất nhiều.
Vườn quốc gia Cát Bà có 7 hệ sinh thái khác nhau, nổi bật như: rừng ngập mặn, rừng trên núi đá vôi, rừng trên hồ nước ngọt, đầm triều, thung áng. Biển ở Cát Bà có nhiều rạn san hô rất đẹp, là nơi cư trú, bãi đẻ của nhiều loài thủy sản. Đơn vị đang trình thành phố phê duyệt đề án thành lập khu bảo tồn biển Cát Bà, nhằm quản lý hệ sinh thái biển, tạo nguồn lợi thủy sản trong tương lai.
 |
Vườn quốc gia Cát Bà đa dạng hệ sinh thái: rừng ngập mặn, rừng trên núi đá vôi, đầm triều, thung áng... nguyên sơ. |
Ngoài vùng lõi, còn có vùng đệm vườn quốc gia nằm tại các xã: Xuân Đám, Hiền Hào, Phù Long, Trân Châu. Vùng đệm vườn quốc gia thuộc rừng phòng hộ, là khu vực có sinh cảnh rất đẹp, góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn và thu hút du khách.
Vừa qua, đoàn công tác của Liên minh bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUCN) tới khảo sát, đánh giá hồ sơ đề cử công nhận “Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà” là Di sản thiên nhiên thế giới. Họ có nhận định, đánh giá thế nào sau khi đến Cát Bà, thưa ông?
Tháng 12/2021, đoàn thẩm định của IUCN trực tiếp vào trong rừng, khảo sát giá trị đa dạng sinh học, kiểm tra hồ sơ đề cử. Sau nhiều ngày làm việc, họ đánh giá cao công tác bảo vệ, bảo tồn, gìn giữ đa dạng sinh học tại Cát Bà.
Cùng với Vịnh Hạ Long, quần đảo Cát Bà có cảnh quan thiên nhiên rất đẹp, với số lượng loài sinh vật rất lớn, là lợi thế trong hồ sơ đề cử. Họ cũng có một số khuyến nghị nhỏ và các đơn vị liên quan tại địa phương đã giải trình về kế hoạch giải quyết khuyến nghị.
Vịnh Lan Hạ được công nhận là 1 trong 40 vịnh đẹp nhất thế giới. Cá nhân tôi cho rằng ngành du lịch Cát Bà nhiều năm trước vẫn đang ngủ, hiện nay mới đang đánh thức tiềm năng.
Thời gian tới, khi UNESCO họp và công nhận Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà là Di sản thiên nhiên thế giới thì đây là niềm vinh dự, tự hào của không chỉ người dân địa phương mà của cả quốc gia. Khi đó, du khách khắp mọi nơi trên thế giới sẽ biết đến Cát Bà nhiều hơn.
 |
Thạch sùng mí là một trong những loài đặc hữu, chỉ có ở Cát Bà. Ảnh: Vườn quốc gia Cát Bà cung cấp |
Khách Tây thích trải nghiệm ở Cát Bà
Quần đảo Cát Bà có đầy đủ núi rừng, biển đảo với nhiều cảnh quan hùng vĩ, thơ mộng tuy nhiên du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng chưa tương xứng tiềm năng. Vì sao vậy, thưa ông?
Quần đảo Cát Bà có thể ví như bức tranh rất đẹp mà thiên nhiên ban tặng. Ai từng ra Cát Bà cũng đều có cảm nhận núi rừng hoang sơ hùng vĩ, biển đảo thơ mộng, hài hòa giữa con người với thiên nhiên. Ở đây, có đầy đủ núi, hồ, vịnh, bờ cát được đánh giá rất đẹp và nguyên sơ.
Đặc biệt, vịnh Lan Hạ được công nhận là 1 trong 40 vịnh đẹp nhất thế giới. Cá nhân tôi cho rằng ngành du lịch Cát Bà nhiều năm trước vẫn đang ngủ, hiện nay mới đang đánh thức tiềm năng.
 |
Vịnh Lan Hạ (quần đảo Cát Bà) được công nhận là 1 trong 40 vịnh đẹp nhất thế giới. Ảnh: Nguyễn Đức Nghĩa |
Những năm gần đây, đơn vị phối hợp với các ngành chức năng địa phương tích cực quảng bá, triển khai nhiều kế hoạch để thu hút du khách. Đến năm 2019 đại dịch bùng phát ảnh hưởng rất lớn, ngành du lịch gần như đóng cửa suốt 2 năm qua.
Phải thẳng thắn thừa nhận rằng, công tác quảng bá, giới thiệu đến du khách trong nước và quốc tế tại địa phương còn hạn chế. Trong khi đó, cơ sở hạ tầng tại thị trấn Cát Bà chưa đủ đáp ứng, đặc biệt các cơ sở lưu trú chất lượng cao còn rất ít.
Những năm gần đây, trong thị trấn Cát Bà có 2 khách sạn 5 sao đưa vào hoạt động, với sức chứa 2.000 phòng, mới đáp ứng phục vụ một phần du khách. Nhờ đó, lượng khách đến với Cát Bà tăng dần đều qua các năm nhưng số khách đến vẫn chưa tương xứng tiềm năng. Tuy nhiên, trên quần đảo chưa có khu vui chơi giải trí cao cấp nào. Đây cũng là lý do khiến thời gian lưu trú của du khách chưa dài ngày, sức chi tiêu cũng hạn chế hơn so với các khu du lịch khác.
Du khách trong nước và quốc tế đến Cát Bà họ có cảm nhận, đánh giá thế nào?
Năm 2020 mặc dù bị ảnh hưởng dịch bệnh, tuy nhiên Cát Bà vẫn là điểm du lịch được người Việt tìm kiếm nhiều nhất. Đa số khách trong nước đến với Cát Bà vào mùa hè để tắm biển, tham quan các vịnh, đảo và thưởng thức các món ăn đặc trưng biển đảo.
Dịp hè cũng là thời điểm học sinh, sinh viên có kỳ nghỉ dài. Ngoài tắm biển, các bạn trẻ còn rất thích thú đến vườn quốc gia để leo núi, vào trong rừng nguyên sinh trải nghiệm thực tế các hệ sinh thái phong phú, đa dạng. Nhiều đoàn học sinh cũng được nhà trường tổ chức tham quan, nghiên cứu, dã ngoại để có kiến thức ngoài sách vở.
Những năm gần đây, du khách quốc tế đến đây tăng cao, đặc biệt khách đến từ châu Âu với tua du lịch mùa đông. Họ rất thích không gian yên tĩnh tại đây, vừa ngắm vịnh, tắm biển, vừa trải nghiệm rừng núi hoang sơ, khám phá vườn quốc gia với nhiều loài đặc hữu chỉ có ở Cát Bà.
Nhiều khách Tây thích đi bộ, leo núi, đạp xe xuyên rừng để trải nghiệm thiên nhiên hoang dã, nghiên cứu động thực vật quý hiếm trong vườn quốc gia.
 |
| Khách nước ngoài rất thích đến Cát Bà du lịch và trải nghiệm trong rừng nguyên sinh. |
Với tiềm năng lớn như vậy, Vườn quốc gia Cát Bà và địa phương có kế hoạch gì để thu hút du khách?
Những năm gần đây, thành phố Hải Phòng quan tâm và đặt ra mục tiêu phát triển Cát Bà là điểm du lịch xanh, an toàn và thân thiện. Trên cơ sở đó cũng định hướng các nhà đầu tư xây dựng các khách sạn 5 sao, các khu vực vui chơi giải trí mang tầm cỡ quốc tế để giữ chân du khách lưu trú lâu hơn.
Vừa qua, Thành ủy Hải Phòng có Nghị quyết hỗ trợ ngư dân tháo dỡ, di chuyển lồng bè nuôi trồng thủy hản sản để tạo không gian, cảnh quan trên vịnh phát triển du lịch. Chủ trương này được người dân rất đồng tình, ủng hộ.
Tôi hy vọng, với lợi thế cảnh quan mà thiên nhiên ban tặng, trong những năm tới Cát Bà sẽ là điểm đến an toàn, thân thiện đối với tất cả du khách trong nước và quốc tế.
Vườn quốc gia Cát Bà là một mắt xích trong kế hoạch phát triển du lịch sinh thái của thành phố và huyện Cát Hải. Đơn vị sẽ tập trung cùng địa phương tuyên truyền quảng bá sự đa dạng sinh học của vườn, văn hóa, các di tích lịch sử tới du khách. Xây dựng các điểm tham quan, du lịch sinh thái cộng đồng với phương châm là khu vực tham quan, nghiên cứu, trải nghiệm thiên nhiên.
Đồng thời, tăng cường các tua tham quan dành cho học sinh, giới trẻ vừa giáo dục kết hợp với các hoạt động bảo vệ môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học.
Xin cảm ơn ông!
Hội thảo Du lịch Hải Phòng – Cơ hội vàng bứt phá diễn ra từ 19-20/4 do báo Tiền Phong, Sở Du lịch Hải Phòng đồng tổ chức tại thị trấn Cát Bà.
