Mặc dù không thuộc danh sách những ngày lễ lớn của nước ta, nhưng Rằm tháng Giêng đã luôn được coi là ngày Rằm cực kỳ quan trọng - có thể nói là quan trọng nhất năm - theo truyền thống từ xưa.
Vào ngày Rằm tháng Giêng, người dân nước ta thường làm mâm cơm để dâng lên tổ tiên và các vị thần linh. Tùy từng gia đình, có thể làm cơm chay hoặc mặn. Ngoài ra, đa số các gia đình cũng bày mâm quả rất đẹp.
Việc bày mâm ngũ quả trong ngày Rằm tháng Giêng không phải là bắt buộc, có gia đình bày số loại trái cây nhiều hơn hoặc ít hơn cũng không sao.
 |
Nhiều gia đình bày mâm quả rất đẹp vào ngày Rằm tháng Giêng. Ảnh minh họa: FPT. |
Nếu bày mâm ngũ quả, từ xưa, nhiều người, nhất là ở miền Bắc, cho rằng nên bày 5 loại trái cây với 5 màu sắc tượng trưng cho "ngũ hành", qua đó cầu mong “ngũ phúc lâm môn”. 5 màu sắc đó là trắng (Kim), xanh (Mộc), đen (Thủy), đỏ (Hỏa) và vàng (Thổ). Ngoài ra, 5 màu sắc như vậy cũng tạo nên sự hài hòa, cân bằng. Vì vậy, các loại trái cây thường được chọn là lê hoặc roi trắng, chuối hoặc bưởi xanh, nho hoặc mận đen, táo đỏ, cam quýt màu vàng…
Nhiều gia đình ở các địa phương khác nhau thì chọn 5 loại quả tươi, đẹp là được, không cần theo màu sắc cụ thể; hoặc chọn các loại quả theo ý nghĩa tương đối như thanh long (thành công), đu đủ (đầy đủ), xoài (có tiền “xài”)...
 |
Các gia đình ở miền Bắc thường chọn nải chuối thật đẹp để bày trong mâm quả. Ảnh: TPO. |
Ở một số vùng thuộc các nước châu Á có chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa từ xưa thì người dân cũng bày mâm quả vào dịp Rằm tháng Giêng, nhưng không nhất thiết là ngũ quả. Có những gia đình dựa trên ý nghĩa tượng trưng của các loại quả để chọn những loại phù hợp với mong muốn của mình. Trong đó:
Cầu may mắn và hạnh phúc: Cam, quýt - vì màu vàng hoặc cam tươi sáng, đem lại cảm giác vui tươi, ngoài ra có hình dáng tròn trịa, tượng trưng cho sự sum họp, hài hòa.
Cầu bình an, thư thái: Táo - vì có phát âm giống chữ “bình” như trong “bình an”. Việc tặng người thân, bạn bè một hộp táo cũng là lời chúc may mắn, bình an.
Cầu sung túc: Nho - vì chùm nho có rất nhiều quả, tượng trưng cho sự dồi dào. Ở Trung Quốc và một số nước châu Á khác, việc bày nhỏ tím (đen) hay xanh đều tốt cả, vì nho tím/ đen tượng trưng cho sự tôn trọng và thanh lịch, còn nho xanh tượng trưng cho sức sống và sự phát đạt.
Cầu thịnh vượng: Dứa (thơm), vì trong tiếng địa phương ở một số vùng tại Trung Quốc, từ “dứa” phát âm giống như từ “sự thịnh vượng tới”.
Cầu đông con nhiều cháu: Lựu, vì bên trong mỗi quả lựu có nhiều hạt lựu lấp lánh rất đẹp.
Cầu thăng tiến, thi cử thành công: Hồng - tượng trưng cho sự thay đổi quan trọng vì lúc chưa chín thì màu xanh, lúc chín chuyển thành màu cam hoặc đỏ.
Cầu trường thọ, may mắn tình duyên: Đào - là một trong những loại quả được gọi là “có tính Phong Thủy” nhất và đã xuất hiện trong những cuốn sách từ xa xưa, tượng trưng cho sự trường thọ và may mắn trong tình yêu, hôn nhân.
 |
Ở nhiều nước châu Á, quả quýt màu vàng tươi được coi là loại trái cây mang lại may mắn và được bày trong nhiều dịp lễ tết. Ảnh minh họa: Getty/ iStock. |
Ngoài ra, ở các địa phương khác nhau, người dân cũng có thể ưa thích (hoặc không ưa thích) một vài loại quả nhất định do cách đọc tên của chúng. Cho nên, có thể hiểu là không có quy tắc bắt buộc nào về việc chọn trái cây bày trong ngày Rằm tháng Giêng. Nói cho cùng, theo truyền thống của dân tộc ta thì tấm lòng chân thành và cách sống tử tế mới là quan trọng nhất mà.
*Thông tin trong bài mang tính tham khảo.
 |
