Những người trẻ “trốn gầm giường”
Chúng ta tạm gọi họ là những người trẻ “trốn gầm giường”. Họ "núp" dưới "gầm giường" nhà người khác, ôm giữ những bí mật (hoặc những điều họ nghĩ là bí mật), chực chờ người khác hớ hênh và tung hê ngay khi có dịp.
Chưa bao giờ, định nghĩa "thế giới phẳng" đang bị hiểu lệch lạc hơn hiện nay hay mạng xã hội và Internet trao vào tay người dùng quyền lực kiểm soát thông tin lớn đến thế. Những tin tức cứ được đăng lên liên tục theo một dòng chảy bất tận (mà giới truyền thông vẫn gọi nó là "stream"). Điều đáng nói, các tin tức này đa số đều không bị kiểm duyệt nội dung, nguồn gốc, hay bị giới hạn bởi một khuôn mẫu nào. Độ lan tỏa (viral) các tin tức nóng đăng trên báo, trang thông tin điện tử hay tivi hiện nay lắm lúc còn không bằng mạng xã hội. Nhất là những trang fanpage chuyên "trị" tin sốc, tin giật gân và đặc biệt là "bóc phốt". Có hẳn một cộng đồng chuyên bóc phốt từ người nổi tiếng cho đến những người chẳng-ai-biết-là-ai.
 |
Có thể bạn sẽ nghĩ mọi thứ đang bị làm quá lên, rằng "nhiều chuyện" là một vấn đề hết sức bình thường của xã hội. Tuy nhiên, chúng ta hãy cùng nhau trả lời hai câu hỏi nhanh sau:
1. Bạn có bí mật nào không?
2. Bạn có sợ một ngày bí mật của bạn bị phơi bày ra ánh sáng không?
Ai cũng có một góc khuất cho riêng mình, nơi đó có thể chứa những bí mật "tốt"; có thể là những điều u tối mà dám chắc rằng bạn sẽ chôn sâu trong lòng đến cuối đời, ngay cả đứa bạn thân cũng không được biết. Liệu bạn sẽ đủ dũng cảm công khai chuyện mình lén lút "thả thính" với người yêu của bạn thân? Bạn có bao giờ từng nghĩ sẵn sàng tham gia một trò chơi tương tác với nội dung #first7lie (7 lời nói dối đầu tiên), can đảm kể ra cho cả Facebook biết bạn đã biết bao lần khai khống học phí với bố mẹ; nói xấu bạn thân khi nóng giận; và nhiều điều khác nữa. Bạn dám không?
 |
Có thể là có nếu vài năm nữa đi qua, mọi chuyện khi này chẳng còn quan trọng, có nói ra cũng chẳng ảnh hưởng đến ai. Vì công thức để tạo ra những “phốt” chấn động ngoài “bí mật động trời” còn là thời điểm và thái độ của những người xung quanh.
Ai cũng có những câu chuyện bí mật muốn giữ cho riêng mình
Trong phim teen kinh điển Mean Girls (Những cô nàng lắm chiêu), khi quyển sổ tay Burn Book "thần thánh" (bóc trần mọi bí mật tế nhị của bạn bè, thầy cô trong trường) của "ong chúa" Regina bị lộ ra ánh sáng, tất cả mọi người đều quay lưng với cô ấy. Từ thầy cô, bạn bè, người yêu hay ngay cả những người bạn tưởng-rằng-chẳng-thể-rời-xa-dù-trời-có-sập cũng không ngoại lệ.
 |
Bất kỳ ai cũng có những câu chuyện bí mật muốn giữ cho riêng mình, chẳng thể dễ dàng chia sẻ. Những kiểu bí mật như thế - ngay cả người cạnh bên cũng khó lòng thông cảm thì với cộng đồng mạng - nơi luôn có những người khó tính, khó chiều với thái độ tiêu cực thì việc tung hê bí mật ai đó là hành động cực-kì-xấu-xí.
Khi chuyện người mẫu N.T quen với vị tỷ phú 72 tuổi được công bố thì y như rằng có hàng loạt bình luận ác ý thay nhau "nhảy" trên các phần bình luận Facebook. Rất nhiều những bạn trẻ khác bắt đầu kháo nhau lùng sục và "điều tra câu chuyện đến từng chi tiết. Cũng trong thời gian đó, N.T trở thành từ khóa hàng đầu trên Google Trends Việt Nam. Soi chán chê hình ảnh của N.T, các bạn trẻ này tiếp tục đào mộ hàng loạt ảnh cũ, tiểu sử vị tỷ phú nọ (có bao nhiêu vợ, bao nhiêu con, cặp với hoa hậu nào,...). Diễn biến của cư dân mạng tinh vi và kĩ lưỡng đến mức, người xem có cảm giác dưới "gầm giường" nhà cô người mẫu này là một đội quân ẩn nấp để chực chờ "bóc phốt" khi thời cơ chín muồi.
Hay như khi ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng bộc bạch nỗi lòng về chuyện nợ nần của mẹ thì hàng loạt thông tin về anh (gia sản nhà Mr. Đàm, mẹ của Mr. Đàm,...) bắt đầu thi nhau được đăng tải và chia sẻ, đầy đủ không thiếu thông tin gì.
Những người trẻ đó là người quen của N.T hay người nhà của Đàm Vĩnh Hưng? Không, đa số họ không có một chút liên quan gì đến đương sự. Vậy động cơ của những bạn trẻ đó thật sự là gì? Khi hỏi thăm ngẫu nhiên vài cá nhân trên mạng về lý do trên, hầu hết câu trả lời nhận được là chỉ-để-cho-vui.
 |
Tính tò mò và nhu cầu được thỏa mãn thông tin về người khác là lý do lương tin tức tiêu cực, tai tiếng luôn phổ biến hơn các tin tích cực trên phương diện các đơn vị truyền thông. Chúng ta ít nhiều thường áp những tính từ "lá cải" cho truyền thông, lên án báo chí quá xâm phạm đời tư của người khách, nhưng bản chất mọi người đang đi ngược lại điều họ phản đối.
Cuộc đời bạn sẽ lái hướng nào khi góc khuất bị phơi bày?
Trong sê-ri phim Những bà nội trợ kiểu Mỹ từng có một câu thoại nổi tiếng thế này “Yes, everyone loves a scandal no matter how big or small. After all, what could be more entertaining than watching the downfall of the high and mighty? What could be more amusing than the pubic exposure of hypocritical sinners? Yes, everyone loves a scandal” (Tạm dịch: “Tất cả mọi người đều thích hóng các chuyện xì-căng-đan dù lớn hay nhỏ. Có gì thú vị hơn việc chứng kiến một tượng đài sụp đổ? Có thì bất ngờ hơn khi những khuôn mặt đạo đức giả bị bóc trần? Thế nên, ai cũng thích hóng hớt cả!”).
Trái ngược với quan điểm của một số bộ phận giới trẻ, thói quen "bóc phốt" không nên là thứ để nói cho vui miệng, "bóc phốt" không giúp bạn có lợi bất kì điều gì (nếu bạn không thật sự cần lượng follower để sau này kinh doanh). Những vấn đề xảy ra sau đó mới thật sự là điều cần bàn đến.
Quay lại chuyện người mẫu N.T, cô ấy sau đó thế nào? N.T vừa đáp máy bay đến Mỹ và kịp đăng ảnh nắm tay người yêu lên Facebook cá nhân. Nhưng đó là N.T - là người nổi tiếng, họ đã quá quen với những cơn chấn động kiểu thế này rồi! Nhưng nếu đó là bạn, là người thân của bạn thì sao? Bạn có đủ “cứng” để thế không? Nhìn cách những nhân vật trong Mean Girls phát khùng khi mọi điều bí mật của mình bị phơi bày, bạn sẽ hiểu phần nào. Những bí mật, những tai nạn, những điều không mong muốn,... vốn chẳng tốt đẹp gì. Không ít người đã tìm đến những điều tiêu cực, lái cuộc sống của mình đi sai hướng khi những góc khuất của mình bị phơi bày.
 |
Bạn nghĩ những clip đánh ghen, đòi nợ, chửi bới nhan nhản hằng ngày trên phần video Facebook rồi sẽ biết mất sao? Không, nó vẫn sẽ luôn ở đó. Bạn vẫn tiếp tục với cuộc sống của mình nhưng với rất nhiều người, cuộc sống của họ thật sự chững lại. Tung hê những bí mật của người khác khi họ chưa cho phép thật sự là một điều bất nhân. Khi gây ra những hành vi đó, bạn chẳng thể nào lường được hậu quả. Não bạn chỉ ghi nhận việc đó đang thỏa mãn những nhu cầu tức thời.
Có lẽ, đã đến lúc chúng ta thực sự ý thức với hành động mình đang làm với người khác. Một bài viết này hiển nhiên chẳng thể thay đổi cục diện xã hội. Chỉ hy vọng rằng trước khi quyết định gây tổn thương với một người-xa-lạ nào đấy, hãy cân nhắc thật kỹ. Biết đâu trên dòng đời tấp nập, một ngày nào đó, bạn lại trở thành một nạn nhân.
DUY ANH
