Chế độ ăn của người Việt đang thay đổi, họ ăn thịt và những sản phẩm chế biến từ động vật nhiều hơn trước. Điều này hầu như không bất ngờ bởi trải qua 3 thập kỷ, Việt Nam từ 1 trong những quốc gia nghèo nhất Châu Á từng bước đổi mới trở thành 1 nước có nền kinh tế mới nổi, từ chỗ còn đói nghèo trở thành nước có lương thực dồi dào. Tuy nhiên, để nói đến lý do tăng trưởng tiêu thụ thịt thì nhân tố chính la sự thay đổi về chế độ ăn của người Việt Nam.
Cách đây không lâu, chế độ ăn của người Việt Nam đa phần là gạo và rau. Thịt thường chỉ được ăn vào các dịp đặc biệt. Giờ thì thịt xuất hiện trong tất cả bữa ăn thường ngày. Tính trung bình lượng thịt mà 1 người Việt Nam tiêu thụ hiện nay cao gấp 4 lần so với cách đây 30 năm.
Trồng trọt, phở và thức ăn nhanh
Bắt đầu với vệc trồng trọt, nền nông nghiệp Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ từ sau thời kỳ đổi mới năm 1986. Ngoài việc phát triển sản xuất cà phê và gạo, Việt Nam đã có sự gia tăng ngoạn mục về sản lượng ngành chăn nuôi. Minh chứng là sản xuất trong chăn nuôi đã phát triển nhanh hơn so với sản xuất trong vụ mùa, tính đến nay đã chiếm 1/3 tổng sản lượng nông nghiệp trong nước.
Hơn nữa, Việt Nam còn đang tiêu thụ 1 lượng lớn thịt nhập khẩu từ 1 vài quốc gia khác và khối lượng thịt nhập khẩu đang có xu hướng tăng. Trên cơ sở một vài thỏa thuận thương mại đạt được, lượng thịt nhập khẩu mà chủ yếu là thịt gà và thịt bò từ Mỹ và Ấn Độ đã tăng vọt. Việt Nam thậm chí đang nhập khẩu gia súc sống từ Australia để giết mổ trong nước.
Để hoàn thiện hiệu quả chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu dùng, các lò giết mổ hiện nay cũng được mở ra với quy mô lớn hơn, việc mua bán thịt cũng dễ dàng hơn với sự gia tăng của các điểm bán lẻ, siêu thị, cửa hàng tiện lợi, nhà hàng hay tiệm ăn nhanh…
 |
Nền văn hóa ẩm thực ưa dùng thịt
Thịt đã và đang trở thành 1 phần quan trọng trong thói quen tiêu dùng thực phẩm của người Việt Nam, theo nhiều cách khách nhau. Một ví dụ dễ thấy là sự bùng nổ của những nhà hàng bít tết cấp cao, nơi người giàu dễ dàng tiêu số tiền bằng 1 tháng lương của 1 công nhân để thưởng thức bữa ăn chỉ với 1 miếng thịt nhập khẩu và nhâm nhi ly rượu vang đỏ cũng có xuất xứ nước ngoài.
Một ví dụ khác là lượng thịt đang tăng dần trong những món ăn đường phố. Nếu ngày trước, phở – 1 món ăn nổi tiếng ở Việt Nam – chỉ được chế biến kèm 1 lượng nhỏ thịt bò hoặc thịt gà, thì bây giờ đã có những thực khách phàn nàn rằng có quá nhiều thịt trong tô phở. Không riêng gì phở mà sự phát triển của nhiều nhà hàng chuyên các món thịt đã cho thấy người Việt đang tăng khá nhiều lượng thịt trong khẩu phần ăn.
Nghiên cứu ở nhiều quốc gia và nền văn hóa chứng minh con người có xu hướng tiêu dùng nhiều thịt hơn khi ra ngoài ăn, thay vì ăn ở nhà. Ở Việt Nam, bữa ăn gia đình điển hình sẽ gồm thịt, nhưng thường chỉ chiếm 1một lượng nhỏ vi bên cạnh đó còn có cơm, canh, đôi khi là hải sản… Tuy nhiên, trong các thập kỷ qua, người Việt Nam đã ra ngoài ăn nhiều hơn so với ngày trước.
Các chuỗi thức ăn nhanh như McDonalds và Burger King đã trở thành một phần trong thói quen tiêu dùng mới của người Việt Nam. Tuy nhiên, văn hóa ẩm thực phương Đông có ảnh hưởng nhiều hơn so so với phương Tây, minh chứng là các món nướng theo phong cách Hàn Quốc và Nhật Bản đang ngày càng phổ biến và sử dụng rất nhiều thịt để chế biến.
 |
Tiêu dùng bùng nổ đồng nghĩa với phát triển?
Một số người Việt Nam đang cắt giảm khẩu phần thịt, một phần do vì nguyên nhân sức khỏe, một phần là vì các vấn đề liên quan đến môi trường và quyền động vật. Ăn chay, mặt khác lại đang trở thành trào lưu của giới trẻ và tầng lớp trung lưu ở thành phố.
Ở Việt Nam, nơi thịt từng là thực phẩm khan hiếm, thì việc tiêu thụ nhiều thịt hơn có thể coi là một minh chứng cho quá trình phát triển. Thật vậy, sự tăng trưởng kinh tế chính là động lực đằng sau sự bùng nổ của thị trường thịt ở Việt Nam. Việc tiêu thụ thịt ở Việt Nam rất có thể vẫn sẽ tiếp tục tăng, cùng với đó phong trào ăn chay cũng sẽ ngày một thêm phổ biến.
