Theo ghi nhận của PV, tại Hà Nội, đặc biệt là khu vực gần các trường đại học, mô hình phòng trọ “hộp diêm” đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng về số lượng. Quan sát một khu trọ “hộp diêm” tại đường Nguyễn Chí Thanh, các căn phòng này chỉ có diện tích từ 2-3,5m² được chủ nhà chia một phòng trọ có không gian 15-20m², tạo thành 6 phòng nhỏ với các vách ngăn ở giữa chủ yếu làm từ gỗ ép. Đặc biệt, tình trạng hệ thống dây điện chằng chịt, thiếu phương tiện phòng cháy chữa cháy, lối thoát hiểm khiến các khu trọ này trở thành những “bẫy lửa”, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.
 |
| Cận cảnh bên trong một phòng trọ “hộp diêm” tại đường Nguyễn Chí Thanh. (Ảnh: Cẩm Tú) |
Với diện tích nhỏ, các phòng chỉ để được một số vật dụng cơ bản như ổ điện, bóng đèn, giường tích hợp tủ đựng đồ và lỗ thông thông gió. Ngoài ra, lối vào chật hẹp chỉ rộng khoảng 1m cũng được tận dụng làm khu để xe chung cho khu trọ.
Thưa Th.S/ Kỹ sư xây dựng Lê Hữu Cương, hiện nay, tại các thành phố lớn, đặc biệt là những khu vực gần trường đại học, không khó để bắt gặp những khu trọ chật hẹp với diện tích chỉ vỏn vẹn vài mét vuông, được ví như những “hộp diêm” tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ về an toàn, đặc biệt là nguy cơ cháy nổ. Vậy những dấu hiệu nào có thể cảnh báo một căn trọ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn về kết cấu và cháy nổ?
 |
| Thạc sĩ/ Kỹ sư xây dựng Lê Hữu Cương. |
Thạc sĩ/ Kỹ sư xây dựng Lê Hữu Cương: Dấu hiệu nhận thấy ở đây là sự hoán cải từ một nhà trọ mà bản thân nhà trọ đó nó không đạt yêu cầu. Từ nhà trọ không đạt yêu cầu đó lại chất lên những hộp diêm mà có rất nhiều thứ trong đấy nên không thể đảm bảo an toàn được. Mọi cái đều có thể làm được nhưng phải làm chuẩn ngay từ đầu, về thiết kế thì thứ nhất là bố trí điện, phòng cháy, không gian sinh hoạt nói chung (khoảng đệm) để cho mọi người ra vào thuận tiện và khi xảy ra sự cố thì mọi người sẽ có chỗ để thoát hiểm. Và vấn đề hoán cải đó, hiện nay không quản lý được vì nó hoàn toàn là tự phát.
Dấu hiệu khác mà mọi người có thể chú ý đó là đường điện thường rất sơ sài, không đảm bảo. Đường điện là cái đầu tiên gây ra cháy nổ. Khi có sự cố điện xảy ra thì cái nhà hộp diêm rất dễ cháy tại vì bản thân của nhà trọ hộp diêm không sử dụng những vật liệu chống cháy, 80% là đang sử dụng những tấm ván ép nhanh, gọn, bắt lửa. Đặc biệt trong phòng mọi người ở có rất nhiều những đồ như giường, chiếu, chăn, ga, gối đệm có tính bắt lửa cao. Đó là dấu hiệu mà mắt thường nhìn thấy luôn. Dây điện vào trong đấy mọi người sẽ thấy nó lằng nhằng như mạng nhện, lối vào thì rất bé, khi xảy ra sự cố mọi người mà chạy ra sẽ không kịp.
 |
| Lối vào và cũng là nơi để xe chung trong một khu trọ “hộp diêm” ở đường Nguyễn Chí Thanh. (Ảnh: Cẩm Tú) |
Vậy theo ông, sinh viên khi lựa chọn phòng trọ cần lưu ý các tiêu chuẩn tối thiểu nào cho một phòng “đủ sống” nhưng vẫn đảm bảo an toàn?
Thạc sĩ/ Kỹ sư xây dựng Lê Hữu Cương: Khi sinh viên lựa chọn phòng trọ, có một số tiêu chuẩn quan trọng cần lưu ý để đảm bảo một không gian sống an toàn và đủ tiện nghi. Trước hết, điều này phụ thuộc vào điều kiện tài chính của từng gia đình. Nếu gia đình có điều kiện kinh tế tốt hơn, sinh viên có thể lựa chọn những phòng trọ khang trang, đầy đủ tiện ích và đảm bảo an toàn đặc biệt là về phòng cháy và chữa cháy. Ngược lại, với những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, việc tìm được một chỗ ở vừa túi tiền nhưng vẫn đảm bảo an toàn lại là một thách thức lớn. Nhưng dù trong hoàn cảnh nào, yếu tố an toàn vẫn là điều quan trọng nhất.
Một phòng trọ đạt tiêu chuẩn tối thiểu cần được trang bị hệ thống phòng cháy chữa cháy, bao gồm bình chữa cháy, lối thoát hiểm rõ ràng và có các biện pháp bảo hộ khi xảy ra sự cố. Những thiết bị này đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý tình huống khẩn cấp, giúp hạn chế thiệt hại về người và tài sản.
Bên cạnh đó, việc sinh viên trang bị kiến thức về phòng cháy chữa cháy cũng rất quan trọng. Các đơn vị chức năng cần thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn về cách xử lý khi có hỏa hoạn, kỹ năng thoát nạn để nâng cao khả năng ứng phó của sinh viên trong các tình huống nguy cấp.
Tuy nhiên, thực tế tại Hà Nội, việc trang bị phòng cháy chữa cháy cho các khu trọ còn rất hạn chế, chỉ đạt khoảng 10%. Dù có những đơn vị tổ chức tập huấn, nhưng hiệu quả thực tế vẫn chưa cao, dẫn đến nhiều bất cập trong công tác phòng cháy chữa cháy tại các khu trọ sinh viên.
Ở các nước phát triển như Nhật Bản và Hàn Quốc, mô hình phòng trọ hộp diêm đã xuất hiện từ lâu cho sinh viên với đầy đủ tiện ích và đảm bảo an toàn đặc biệt là vấn đề phòng cháy chữa cháy. Vậy Việt Nam có thể học hỏi và áp dụng mô hình thiết kế nào để vừa đáp ứng nhu cầu nhà trọ giá rẻ, vừa đảm bảo an toàn và chất lượng sống cho sinh viên?
Th.S/ Kỹ sư xây dựng Lê Hữu Cương: Ở các nước phát triển như Nhật Bản và Hàn Quốc, mô hình phòng trọ kiểu "hộp diêm" đã xuất hiện từ lâu, mang đến giải pháp nhà ở tiện lợi, giá rẻ cho sinh viên mà vẫn đảm bảo an toàn, đặc biệt là trong công tác phòng cháy chữa cháy. Tuy nhiên, tiêu chuẩn xây dựng ở các quốc gia này rất cao, kéo theo chi phí đầu tư lớn. Vì vậy, khi áp dụng tại Việt Nam, chúng ta có thể tham khảo các mô hình tương tự từ Trung Quốc, nơi có chi phí xây dựng hợp lý hơn nhưng vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn cần thiết.
Điều quan trọng khi áp dụng mô hình này là tất cả vật liệu, cấu kiện sử dụng trong phòng trọ phải được kiểm định và nghiệm thu theo đúng tiêu chuẩn Việt Nam. Mọi chi tiết từ vật liệu xây dựng, hệ thống chiếu sáng, cửa ra vào, đến các thiết bị phòng cháy chữa cháy đều phải đảm bảo chất lượng và được cơ quan chức năng kiểm tra.
 |
| Một phòng trọ gồm 6 phòng “hộp diêm”được xếp chồng lên nhau. (Ảnh: Cẩm Tú) |
Về mặt thiết kế, phòng trọ "hộp diêm" thường có kích thước tiêu chuẩn phù hợp với nhu cầu sinh hoạt cá nhân. Ví dụ, kích thước tối thiểu của một phòng trọ kiểu này thường có chiều ngang khoảng 80cm, chiều cao khoảng 1m, và chiều dài từ 2,2 đến 2,5 m. Các phòng được sắp xếp theo dạng mô-đun chồng lên nhau để tiết kiệm không gian. Vì vậy, chiều cao của mỗi tầng không quá lớn nhưng vẫn đủ để người sử dụng cảm thấy thoải mái.
Chất liệu để xây dựng các vách ngăn giữa các phòng cũng là một yếu tố quan trọng. Thông thường, người ta sử dụng vật liệu composite (vật liệu tổng hợp) có khả năng chịu lực, chịu nhiệt tốt. Những vật liệu này vừa giúp phân tách không gian, vừa đảm bảo an toàn trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn. Ngoài ra, mô-đun phòng trọ cũng được bố trí có khe hở nhất định để hỗ trợ việc thoát hiểm trong các tình huống khẩn cấp.
Trân trọng cảm ơn ông!
