Chỉ đạo của Chủ tịch AIC
Sáng nay (18/3), phiên xét xử vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông; Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) và các đơn vị liên quan, tiếp tục với phần luận tội, bào chữa cho bị cáo.
Trước đó, trong phần xét hỏi, bị cáo Nguyễn Trọng Đường (cựu Giám đốc VNCERT) cho rằng, phạm tội do chịu áp lực chỉ đạo miệng từ cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn. Ông cũng thừa nhận đã “cầm gói quà” 1 tỷ đồng của AIC và chỉ đạo kế toán chia cho nhóm nhân viên, cá nhân ông hưởng lợi 200 triệu đồng.
Về phía Công ty AIC, bị cáo Nguyễn Văn Thế (cựu Trưởng Ban Kỹ thuật 7) khai, được Chủ tịch Nguyễn Thị Thanh Nhàn giao nhiệm vụ cung cấp thông tin về chi phí, cấu hình của một số thiết bị trong gói thầu.
Nhận nhiệm vụ từ cấp trên, bị cáo Thế chuyển lại thông tin cho bà Nhàn “giá đầu vào” sau khi tham khảo trên mạng hoặc từ dịch vụ báo giá…
Sau khi nhận thông tin, bà Nhàn yêu cầu Thế phải cộng thêm 40% vào giá của các thiết bị và nói “đó là chi phí triển khai, lắp đặt, bảo hành, bảo trì, lợi nhuận”. Đồng thời, yêu cầu Thế báo lại phía Trung tâm VNCERT.
Trên bục khai báo, Nguyễn Văn Thế cho biết chỉ thực hiện nhiệm vụ theo chỉ đạo của bà Nhàn. Thời điểm vi phạm, bị cáo chỉ nghĩ làm công việc được giao nhưng sau này cơ quan điều tra giải thích và nghiên cứu thêm Luật đấu thầu bị cáo mới biết là sai.
Quá trình làm việc cho AIC, bị cáo Thế khẳng định làm công ăn lương, không được hưởng lợi ích vật chất.
 |
Bị cáo Nguyễn Vũ Cường. |
Trong vụ án, cơ quan truy tố xác định Tổ chuyên gia thuộc Trung tâm VNCERT lựa chọn Công ty Khang Phát do bị cáo Nguyễn Vũ Cường làm Giám đốc, làm đơn vị tư vấn.
Tại tòa, Cường khai theo quy trình, bị cáo sẽ cùng nhân viên công ty nghiên cứu khảo sát độc lập để đưa ra danh mục thiết bị và giá, cung cấp cho Trung tâm VNCERT làm căn cứ dự toán.
Tuy nhiên, khi thực hiện bị cáo lại phối hợp với VNCERT và AIC xây dựng danh mục, giá thiết bị theo giá AIC đề xuất cao hơn thực tế thị trường 40%.
Theo ông Cường đánh giá, dự án này rất đặc thù về an ninh mạng nên để cung cấp giải pháp tư vấn không phải đơn vị nào cũng làm được. Chính vì thế, doanh nghiệp của bị cáo chủ yếu dựa vào danh mục do nhân viên kỹ thuật của VNCERT đưa ra là chính.
Phần khai báo của mình, ông Cường hai lần nói lý do “dự án đặc thù” và khẳng định, chính chủ đầu tư là bên sẽ quyết định danh mục thiết bị và giá.
 |
Bị cáo Đặng Xuân Minh và Đỗ Quốc Việt. |
Giám đốc công ty thẩm định tạo điều kiện cho việc thông thầu
Đối với Công ty cổ phần thẩm định giá BTC VALUE, cơ quan tố tụng cáo buộc đã “thông đồng” trong thẩm định giá và ban hành chứng thư thẩm định theo giá mà AIC cung cấp, không qua trực tiếp khảo sát thị trường.
Trên bục khai báo, bị cáo Đặng Xuân Minh, Giám đốc Công ty cổ phần thẩm định giá BTC VALUE thừa nhận sai, cho rằng nhận thức của mình và các công ty thẩm định giá nói chung thời điểm đó là "chủ quan", cứ nghĩ việc thẩm định giá dự toán này chỉ là thủ tục hồ sơ, không quan trọng.
Giám đốc Minh khai không khảo sát trực tiếp thực tế mà giao nhân viên thu thập, trình hồ sơ lên thì ký.
Khi Chủ tọa hỏi “dựa vào đâu mà bị cáo đặt bút ký?”. Ông Đặng Xuân Minh trả lời công ty có dữ liệu nội bộ nhưng nhân viên chủ quan chỉ xem và so sánh với dự toán của khách và thông tin trên mạng. Khi nhân viên nói “yêu cầu gấp” thì ký.
Theo bị cáo, các công ty thẩm định khi đó đều có thói quen yêu cầu khách (chủ đầu tư) gửi dự toán trước, sau đó dựa vào dự toán để tiến hành thẩm định lại chứ không xây dựng thẩm định giá từ đầu.
Ông Minh thừa nhận, cái sai của công ty thẩm định là chỉ dựa vào giá của chủ đầu tư VNCERT cung cấp, không đi khảo sát độc lập.
Trong khi đó, bị cáo Nguyễn Quốc Việt (Thẩm định viên Công ty Thẩm định giá BTCVALUE) cho rằng, bản thân vướng sai phạm do áp lực thời gian rất lớn, còn công ty lại chỉ đạo "linh động, tạo điều kiện cho khách hàng".
Đáng chú ý, bị cáo Việt cũng khẳng định tương tự ông Minh “bối cảnh chung của ngành thẩm định khi đó là nhận thức chưa đầy đủ về mức độ quan trọng của chứng thư thẩm định giá với kết quả thầu”.
Theo trình bày của hai bị cáo, thông lệ quốc tế cho thấy giá khởi điểm trong chứng thư chỉ là giá căn cứ ban đầu nhưng tại Việt Nam, đa số trường hợp nhà thầu và chủ đầu tư đều lấy đó làm giá trúng thầu. Chính vì thế họ nhận thức giá trong chứng thư thẩm định mà doanh nghiệp ban hành sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả thầu nói chung.
Tuy nhiên, mọi trình bày của hai bị cáo Minh và Việt bị đánh giá "tạo điều kiện" cho VNCERT và AIC thông đồng đẩy giá.
Dự án mua sắm trang thiết bị và thuê dịch vụ kỹ thuật nhằm theo dõi, phân tích sự cố, tấn công an toàn thông tin mạng trên một số kênh kết nối Internet quốc tế, do Trung tâm VNCERT làm Chủ đầu tư.
Dự án được phân chia thành 12 gói thầu (từ gói số 1 - 12), gồm: Gói thầu mua sắm hệ thống thiết bị, phần mềm; các gói thầu thuê, mua dịch vụ; các gói thầu tư vấn; gói thầu thẩm định giá; gói thầu giám định hàng hóa...Riêng gói thầu số 8 đầu tư mua sắm hệ thống thiết bị, phần mềm có giá trị hơn 70,6 tỷ đồng. Phía Công ty AIC được xác định trúng thầu, tổng giá trị hơn 70,5 tỷ đồng.
Theo cơ quan tố tụng, việc thực hiện đấu thầu gói thầu trên theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước. Tuy nhiên các bị cáo thuộc VNCERT, AIC, đơn vị thẩm định giá, đơn vị tư vấn lập dự án đã thực hiện các hành vi thông đồng, gian lận trong đấu thầu, vi phạm quy định về đấu thầu, để AIC của bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn trúng thầu, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 17,2 tỷ đồng.
