Thỉnh thoảng tôi lại nhớ về ngày xưa. Những ngày ba tôi còn sống, mẹ tôi vẫn khỏe và chị gái tôi thì chưa lấy chồng. Những ngày ngây ngô khờ dại, cũng là quãng thời gian hạnh phúc nhất của đoạn đường đời tôi đã đi qua.
Năm nào cũng vậy, cúng ông Táo xong được dăm ngày thì nhà tôi gói bánh chưng. Mẹ tôi tất tả ngược chỗ nọ, xuôi chỗ kia xin lá dong. Năm ấy lá dong chở về quê ít, đội giá lên cao. Tôi cũng chẳng nhớ bao nhiêu tiền, chỉ biết chỗ lá dong phải mua bằng giá ba cân gạo nếp ngon. Những cái lá mẹ tôi xin về phần nhiều không còn lành lặn nữa, tôi thấy có nắm người ta cho toàn những mẩu đầu thừa đuôi thẹo, rồi cả mấy cái lá rách bươm. Mẹ tôi cẩn thận nhặt những mảnh lá còn dùng được, lấy cái kéo sắt nhỏ cắt thành những miếng hình chữ nhật to bằng hai bàn tay rồi xếp gọn trong cái rổ màu xanh xanh.
 |
Việc của tôi là rửa lá. Tôi cầm một búi rơm trong đống chất từ sau vụ mùa ở góc vườn, cuộn lại cho gọn, dùng để chà lá cho sạch bụi bẩn. Mỗi lần rửa lá, tôi lại lẩm nhẩm hát câu hát ba tôi dạy.
“Chà mặt trước rồi lại chà mặt sau
Chà chà chà, phẩy phẩy phẩy
Chà mặt trước rồi lại chà mặt sau
Lá sạch đẹp, gói bánh ngon…”
Ba tôi ngồi ở sân đổ gạch. Tôi lăng xăng lăn cái thớt tròn to uỵch vào góc sân chỗ ba ngồi. Ba dùng cái cưa đã han rỉ, cưa từng đoạn cây giang để chẻ lạt gói bánh. Chị tôi thì bới cái bếp than để nướng thảo quả, rồi giã nhỏ. Vừa giã vừa làu bàu sợ tôi rửa lá không sạch. Mẹ tôi nhóm bếp, xào thịt để gói bánh. Mẹ tôi hay cắt riêng những miếng nạc ngon để khi nào xào thịt xong thì rán chỗ nạc ấy ăn với xôi. Xôi là chỗ gạo gói bánh trộn với nhân đỗ còn thừa mẹ đồ lên.
 |
Thợ gói bánh số một là ba, số hai là chị. Mẹ phụ trách chuẩn bị đồ. Còn tôi, nhiệm vụ quan trọng nhất là ăn. Tôi vụng về, nhưng hay lè nhè với ba đòi gói thử. Bánh tôi gói được là cái bé xíu, méo mó và nhiều nhân. Nhà tôi gói chục cái bánh, biếu bà ngoại một cặp, biếu bà nội một cặp, gói cho cậu ba một cặp, còn hai cặp để nhà thờ Tết.
Năm ấy Tết sang lắm! Ba đạp cái xe liên doanh màu tím, lọc cọc chở tôi đi mua đèn nháy. Ba mua cả mấy cái hình đèn lồng nhỏ xíu, một tập lì xì đỏ. Hết theo ba đi mua đèn, chiều tôi lại theo mẹ ra chợ. Vẫn cái xe màu tím ấy, những vòng xe quay quay trên con đường nhựa mới, ra chợ. Mẹ tôi mua hoa, mua thịt, mua cả giò để ăn Tết. Lúc về, qua cửa hàng tạp hóa, mẹ mua bánh kẹo - thứ đồ Tết tôi thích nhất. Năm ấy mẹ tôi chỉ mua một hộp mứt, gói bánh với hạt dưa đỏ, vì dì út có mang về cho mấy túi kẹo rồi.
 |
Năm ấy, ba tôi đánh cây đào “còi” ngoài vườn vào chậu. Cây đào khẳng khiu gần như chỉ có độc một thân cây chính, cao ngất. Mấy cành đào nhỏ đầy mầm non xanh mơn mởn xen từng cái nhụy hoa bé tí chúm chím chờ nở. Ba lấy cái xẻng ấn mấy nhát quanh gốc đào thành hình vuông để lấy khuôn đất, rồi bẩy dần gốc cây lên. Tôi le te chạy ra đỡ gốc vào chậu cây giúp ba, nặng phết đấy! Chậu là bốn miếng gạch đá hoa lát nhà còn thừa được ghép lại vuông vức, dưới đáy là cái rổ nhôm cũ của bà ngoại được ba nắn lại. Rồi ba huy động cả nhà khiêng cái chậu cây đặt ở gian nhà trước. Có đào, có bánh chưng là có Tết rồi!
Cái “hồi xưa” ấy cứ xiêu xiêu vẹo vẹo như một khối hình chằng chịt vết nứt thời gian. Từng khoảnh khắc xô nhau chạy lại ngay trước mắt.
Rồi thì những năm tháng ấy cũng xa, tôi thì chẳng còn là tôi của ngày xưa ấy nữa. Nhưng những kí ức đẹp đẽ thì vẫn vẹn nguyên ở góc nhỏ của trái tim.
PHẠM THỊ HOA
(Đội 6A, Thôn Xuân Úc, Xã Thuận Thiên, Huyện Kiến Thụy, TP.Hải Phòng)
