Năm 2018, Ngữ văn vẫn là một trong hai môn thi bắt buộc với tất cả học sinh trong kỳ thi vào 10 của đa số các địa phương. Với kinh nghiệm nhiều năm giảng dạy và ôn thi Văn vào 10, thầy Nguyễn Phi Hùng - Giáo viên Hệ thống Giáo dục HOCMAI chia sẻ những lỗi sai cần TUYỆT ĐỐI tránh khi làm bài thi môn Văn vào lớp 10.
Thầy Nguyễn Phi Hùng.
Xác định không đúng yêu cầu đề bài
Một trong những lỗi mà các em học sinh thường hay mắc phải khi làm bài thi môn Văn vào lớp 10 là việc xác định không đúng yêu cầu đề bài dẫn đến: Nhẹ thì xa đề, nặng thì sai đề và lệch đề hoàn toàn.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lỗi sai này: Có thể các em còn gặp phải yếu tố tâm lý, vào phòng thi thấy căng thẳng, áp lực do sự chuẩn bị ôn luyện chưa kỹ; còn tình trạng học tủ, học vẹt, rập khuôn kiến thức máy móc,…
Do vậy, sau khi nhận được đề thi, các em lấy bút gạch chân vào những cụm từ chính, những “từ khóa” trong đề bài. Nên dành ra khoảng 5 - 10 phút để gạch dàn ý sơ lược bài làm ra nháp, đối với các câu nghị luận thì xác định được hệ thống luận điểm, luận cứ cho rõ ràng, mạch lạc rồi mới bắt tay vào làm bài.
Thừa - thiếu ý
Cấu trúc đề thi văn vào lớp 10 bao gồm 3 câu: đọc hiểu văn bản, nghị luận xã hội và nghị luận văn học. Mỗi câu sẽ có những yêu cầu riêng về cách trả lời cũng như trình bày. Tuy nhiên, nhiều em vẫn chưa nắm rõ để có thể phân bổ thời gian hợp lý, dẫn đến một số lỗi sai “điển hình” sau:
Trả lời sơ sài, thiếu ý
Rất nhiều học sinh thường quen kiểu trả lời trực tiếp, đôi khi có phần rất ngắn gọn mà không hề có phân tích hay trích dẫn gì cả.
Các em học sinh lưu ý: Dù môn Văn cũng có đáp án và thang điểm chấm riêng, nhưng với đặc thù là môn khoa học xã hội nên không chỉ cần trả lời đúng mà câu trả lời còn cần phải có đủ chủ ngữ - vị ngữ, lời dẫn vào đề tuy ngắn nhưng là một trong những điểm cộng để giám khảo đánh giá cao câu trả lời của các em và giành điểm tối đa.
Nghị luận xã hội sa vào kể chuyện, thừa ý, thiếu dẫn chứng
Câu nghị luận xã hội (viết khoảng 1 trang giấy thi) phản ánh suy nghĩ, quan điểm của các em học sinh về một hiện tượng, một ý kiến hay một vấn đề “nóng” đang xảy ra trong xã hội,…
Một bài văn nghị luận xã hội phải có đủ hệ thống luận điểm, luận cứ và dẫn chứng để gia tăng tính thuyết phục cho bài văn. Song rất nhiều em khi làm văn nghị luận xã hội thường sa vào kể chuyện, đưa ra rất nhiều ý kiến và dẫn chứng thiếu xác đáng và thuyết phục.
Các em học sinh cần lưu ý: Các dẫn chứng đưa ra không cần nhiều nhưng phải được chọn lọc, vừa đảm bảo tính chính xác, tiêu biểu và sát hợp với vấn đề cần nghị luận; số lượng dẫn chứng đưa ra phải luôn đi kèm với chất lượng, đi sâu phân tích chứ không làm bài theo kiểu liệt kê.
Không tuân thủ các nguyên tắc khi trình bày bài thi
Tẩy xóa, sử dụng nhiều màu mực trong bài thi, chữ viết ẩu, khó đọc,… là những lỗi sai cơ bản trong trình bày bài thi khiến các em bị “mất điểm” rất lớn đối với giám khảo chấm thi.
Trong quá trình làm bài, có một số lưu ý như sau:
Chú ý những lỗi chính tả; trình bày sạch đẹp: Dấu hỏi, dấu ngã, các âm cuối, lỗi viết hoa,… các em không cần viết quá đẹp nhưng quan trọng là chữ viết phải rõ ràng, dễ đọc, sử dụng một màu mực duy nhất trong bài thi, nếu không rất dễ bị đánh dấu bài.
Cố gắng viết các ý chính cần triển khai ra giấy nháp để tránh sót ý, lặp ý, bài văn có trình tự logic và khoa học.
Phân bổ thời gian làm bài thi hợp lý. Các em có 120 phút là khoảng thời gian đủ để trả lời hết các câu hỏi. Đừng quá sa đà vào bất kì câu nào trong bài dẫn đến không đủ thời gian, các câu sau sẽ bị thiếu ý, bài viết sơ sài!
Chỉ còn chưa đầy 2 tuần nữa, kì thi vào lớp 10 sẽ chính thức khởi động. Bên cạnh việc ôn tập, các em hãy sắp xếp thời gian để nghỉ ngơi hợp lí, trước ngày thi hãy kiểm tra lại một lần nữa giấy báo thi, số báo danh và chuẩn bị dụng cụ học tập đầy đủ!