Theo Quy hoạch thăm dò, khai thác chế biến khoáng sản đến 2030 tầm nhìn 2050 vừa được Bộ Công Thương công bố, trong giai đoạn 2021 - 2030, sẽ tập trung khai thác một số loại khoáng sản có trữ lượng lớn, chiến lược, quan trọng như bô xít, titan, đất hiếm và niken, đồng, vàng.
Theo đó, các hoạt động thăm dò, khai thác bô xít sẽ phải gắn với chế biến sâu (tối thiểu ra đến sản phẩm alumin). Với titan, sẽ phát triển công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản titan với lộ trình và quy mô hợp lý phù hợp với từng giai đoạn, từng bước hình thành các tổ hợp công nghệ mỏ - tuyển, cụm công nghiệp chế biến khoáng sản titan.
Với đất hiếm, các doanh nghiệp được cấp phép mới khai thác khoáng sản đất hiếm phải gắn với dự án chế biến đến sản phẩm tối thiểu là tổng các ôxit, hydroxit, muối đất hiếm có hàm lượng TREO ≥ 95%. Với các loại khoáng sản có giá trị khác như niken, đồng, vàng, hoạt động khai thác phải đi kèm dự án đầu tư chế biến một cách đồng bộ, hiệu quả, bền vững và thu hồi tối đa các khoáng sản đi kèm và đảm bảo môi trường.
 |
Theo Quy hoạch được công bố, việc khai thác bô xít sẽ phải gắn với chế biến sâu. |
Đáng chú ý, theo quy hoạch, từ nay tới 2030, các dự án khai thác bô xít sẽ duy trì công suất thiết kế mỏ hiện có. Hai mỏ tại Tây Tân Rai và Nhân Cơ (Lâm Đồng) sẽ được nâng công suất từ 650.000 tấn/năm lên khoảng 2 triệu tấn/năm, và xem xét đầu tư mới các mỏ tại Đăk Nông, Lâm Đồng, Bình Phước và Gia Lai với tổng công suất khai thác khoảng 68-112,2 triệu tấn quặng nguyên khai một năm.
Quy hoạch nêu tiêu chí, dự án đầu tư mới sản xuất alumin phải có công nghệ tiên tiến, trong đó công nghệ xử lý bùn đỏ phải sử dụng phương pháp thải khô, đảm bảo môi trường và khuyến khích có dự án sản xuất vật liệu xây dựng từ bùn đỏ. Địa điểm do nhà đầu tư và địa phương lựa chọn phù hợp với đổ thải bùn đỏ, gần khu vực mỏ tuyển. Dự kiến đến năm 2030, tổng công suất sản xuất alumin đạt từ 11.600 - 18.650 nghìn tấn/năm.
Về sản xuất nhôm kim loại, từ nay đến 2030 sẽ hoàn thành thí điểm dự án Nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông với công suất từ 300.000 tấn nhôm thỏi/năm, mở rộng 450.000 tấn nhôm thỏi/năm.
Trong giai đoạn này, sẽ có 3 dự án khai thác quặng bô xít được đầu tư mới tại miền Bắc, gồm Lạng Sơn (1 mỏ) và Cao Bằng (2 mỏ) với tổng công suất 1,55-2,25 triệu tấn quặng nguyên khai một năm.
Quy hoạch khoáng sản cũng nêu rõ, các mỏ bô xít khu vực Tây Nguyên (gần khu đông dân cư), sẽ xem xét thăm dò, cấp phép khai thác sớm để thu hồi tối đa tài nguyên khoáng sản và được phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất phục vụ kinh tế xã hội. Còn các mỏ ở khu vực miền Bắc có chất lượng thấp sẽ khai thác để thu hồi tối đa khoáng sản, cải tạo nâng cao chất lượng đất trồng trọt, phục vụ nhu cầu trong nước, xuất khẩu.
Theo đó, sau năm 2030, sẽ đầu tư mới các dự án tại khu vực Đăk Nông, Lâm Đồng, Bình Phước, Kon Tum để cung cấp tinh quặng bô xít cho các dự án nhà máy alumin đã đầu tư, dự án mở rộng. Tổng công suất khai thác đến năm 2050 ước tính khoảng 72,3-119 triệu tấn quặng nguyên khai một năm.
Để triển khai các Quy hoạch đã được phê duyệt, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đề nghị các bộ, ngành và các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được phân công tiến hành rà soát, cập nhật các chủ trương, định hướng đề ra trong các Quy hoạch ngành về năng lượng, khoáng sản để điều chỉnh, bổ sung, tích hợp vào các quy hoạch ngành có liên quan và quy hoạch tỉnh, bảo đảm tính đồng bộ, liên thông giữa các quy hoạch.
Các bộ, ngành và địa phương cũng cần chú trọng rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch chuyên ngành ở địa phương (như quy hoạch về đất đai, xây dựng), làm cơ sở triển khai các dự án đầu tư trong lĩnh vực, địa bàn quản lý theo quy định của pháp luật. Cùng đó, ưu tiên bố trí quỹ đất và chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các chủ đầu tư thực hiện tốt công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, di dân, tái định cư (nếu có), tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai cho các dự án theo quy định.
