Hành trình của “Quý cô nước Mỹ”
Miss Americana là phim nên xem đối với mọi nghệ sĩ, cả trong nước và ngoài nước. Ở tuổi 31, 14 năm hoạt động, Taylor Swift đã trải qua đủ mọi thăng trầm để trở thành ngôi sao sáng nhất trên bầu trời âm nhạc thế giới. Đam mê thôi là chưa đủ, nghệ sĩ còn phải biết điều, “biết chiều” để có thể trở thành ngôi sao. Đầu phim, Taylor đã nói về mình thế này: “Tôi đã học cách lắng nghe sự công nhận và đã quen với những lời khen.”
 |
Có thể đó là sự tự cao, nhưng cũng có thể đó là sự kiêu hãnh nên có ở một nghệ sĩ có khả năng sáng tác và sản xuất âm nhạc cho riêng mình. Như một thước phim cũ, Taylor nhắc lại những gì không vui đã xảy đến, từ việc là nạn nhân của nạn quấy rối tình dục đến chiến thắng trong vụ kiện một đôla, và không thể thiếu màn giật míc năm nào của Kanye West.
Taylor Swift luôn biết cách kể chuyện bằng âm nhạc, những câu chuyện đời tư và lần này là phim tài liệu. Cho dù bạn không tin những câu chuyện Taylor kể, bạn vẫn theo dõi vì chúng quá hay. Không “lên gân”, không biện hộ, Taylor đơn thuần là kể chuyện. Tuy nhiên, có khán giả cho rằng Miss Americana cũng có nhiều đoạn hơi “buồn ngủ”, nhất là khi Taylor nói về việc cô nàng không thích vị Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump.
Điểm yếu của kẻ mạnh
Khác với những phim tài liệu thông thường, Miss Americana không cố gắng “tẩy trắng” cho nhân vật chính bằng các nhận xét chủ quan trên nền nhạc du dương trầm buồn. Cũng không có đến một sự thanh minh nào đến từ Taylor. Cô chỉ nói lên những gì bản thân nghĩ, mặc cho chúng có cực đoan hay gây tranh cãi thế nào. Nếu họ có thể yêu Taylor vì cô tử tế thì họ cũng có thể không thích Taylor vì cô thích đóng vai nạn nhân. Thật ra yêu hay không chẳng quan trọng, miễn là Miss Americana có nhiều lượt xem là được.
 |
Con người thường thích bênh vực kẻ yếu, vì điều đó tạo cho họ cảm giác được đóng vai hiệp sĩ. Hơn nữa, kẻ yếu thường dễ tạo được cảm giác cảm thông. Có ai vừa giàu, vừa đẹp, lại thành công, quyền lực mà đúng bao giờ? Những kẻ yếu thế có thể hung hãn tấn công kẻ mạnh bao nhiêu cũng được. Chỉ cần kẻ mạnh đáp trả một lần, họ có thể trở thành tội đồ. Đó chính xác là những gì đã xảy đến với Taylor Swift ở những thời đoạn nào đó trong sự nghiệp của cô. Tin xấu là kẻ yếu sẽ ca khúc khải hoàn trên mạng xã hội. Tin tốt là ngày mai Mặt Trời vẫn sẽ mọc.
 |
“Cuộc chiến bản quyền” đã ngã ngũ?
Gần đây, có thông tin trên Facebook tại Việt Nam là Taylor Swift đã thắng kiện Big Machine Label Group và Scooter Braun trong cuộc chiến bản quyền, được quyền sử dụng các sản phẩm âm nhạc của mình. Tuy nhiên, đây là thông tin sai sự thật, khi Taylor chưa bao giờ khởi kiện mà chỉ mới dừng lại ở mức độ tấn công trên truyền thông.
Mỗi bài hát đều có hai loại quyền là copyright (quyền tác giả) và performance right (quyền biểu diễn). Trong trường hợp của Taylor, hãng đĩa là người nắm giữ performance right, còn copyright vẫn thuộc về Taylor. Vì thế, nhiều người lên án việc “nhạc của Taylor mà Taylor không được giữ bản quyền” là hoàn toàn không đúng. Tất nhiên, việc Taylor có nên được mua lại quyền biểu diễn hay không là câu chuyện khác.
 |
Không hề có thứ gọi là “quyền tối thượng” sử dụng nhạc nào như các fanpage US&UK đưa tin. Và Billboard cũng chưa từng đưa tin Taylor và hãng đĩa mới Universal Music Publishing Group có quyền sử dụng nhạc cũ. Universal Music chỉ là đơn vị đại diện Taylor quản lý các vấn đề về pháp lý và thu tiền bản quyền, còn bản quyền biểu diễn vẫn thuộc về Big Machine. Nói tóm lại, Taylor chỉ sở hữu tất cả các quyền đối với Lover và các album sau này, còn 6 album trước đây thì không.
Có lẽ sẽ không bao giờ có vụ kiện nào giữa Taylor Swift và Scooter Braun, và quyền biểu diễn 6 album trước sẽ mãi thuộc về Big Machine. Đơn giản vì tất cả mọi thứ đã được thể hiện rõ ràng trên “giấy trắng mực đen”. Bạn có thể cảm thấy bất công với Taylor khi cô không được mua lại âm nhạc của mình. Nhưng việc quyền biểu diễn các ca khúc thuộc về Big Machine là hoàn toàn bình thường, vì đó là cách mà nền công nghiệp âm nhạc vận hành.
 |
Big Machine đã làm tất cả để giúp Taylor thành siêu sao. Hơn nữa, khi Taylor chỉ mới là cô bé 15 tuổi, chẳng có cách nào để biết cô bé ấy có thành công hay không. Vì thế, hãng đĩa buộc phải nắm giữ âm nhạc của cô như một tài sản, rồi tìm cách kiếm tiền từ đó để hoàn vốn và tìm kiếm lợi nhuận. Chỉ khi Taylor đã là ngôi sao hàng đầu thế giới, Taylor mới có thể kí được hợp đồng với toàn bộ quyền đối với âm nhạc của mình.
Không phải vì Universal Music tốt hơn Big Machine, mà là vì họ biết chắc ngôi sao Taylor Swift có thể kiếm tiền cho họ, và họ không cần kiếm thêm tiền từ quyền biểu diễn trên các ca khúc mới của Taylor nữa. Nói tóm lại, Big Machine và Scooter Braun có thể không mấy đạo đức, nhưng hợp đồng mà năm xưa Big Machine kí với Taylor là hoàn toàn hợp lý và công bằng.
