Hàng vạn lựa chọn - con dao hai lưỡi
Trong cuốn sách Paradox Of Choice của Barry Schwartz, tác giả chỉ ra chính sự bội thực với các lựa chọn đã khiến thế hệ mới không tập trung, cố gắng, dễ buồn chán, thất vọng vào bản thân nhiều hơn những thế hệ trước. Chưa kể, chính thực trạng không tập trung và “nhảy” từ lựa chọn này tới lựa chọn kia đã khiến teen không còn bền bỉ, kiên cường. Mà theo Angela Lee Duckworth, giáo sư tâm lý học nổi tiếng của ĐH Pennsylvania (Mỹ), sự kiên trì chính là yếu tố tiên quyết dẫn tới thành công. Thêm vào đó, quá nhiều sự lựa chọn sẽ khiến bạn mất định hướng, phân tâm và trì hoãn công việc.
Như bạn T.V (Q.Bình Tân, TP.HCM) kể: “Tớ được cô giáo giới thiệu học Anh văn ở trung tâm S., bạn tớ thì lại khăng khăng khẳng định rằng học thầy A. mới là xịn nhất. Tớ lên mạng dạo quanh một vòng thì lại tá hỏa khi thấy vô vàn quảng cáo hấp dẫn từ hàng chục trường. Kết quả là tớ không biết chọn trường nào luôn!”.
 |
Cái giá của 1001 sự lựa chọn
Thời đại mà các nhãn hàng cạnh tranh nhau kịch liệt sẽ đưa tới cho bạn hằng hà sa số những lựa chọn đa dạng. Muốn mua một chiếc áo, bạn sẽ có n cửa tiệm mời chào. Thế nhưng, một thị trường ngồn ngộn hàng hóa sẽ “bắn phá” cảm xúc của bạn đấy! Những hậu quả của “bội thực” chọn lựa có thể kể đến là:
Nản nhanh hơn Ariana Grande hủy show
Bạn đã bao giờ chuẩn bị chia tay gà bông và nhận lại lời khuyên rằng: “Đúng rồi. Trái Đất 7 tỉ người, không có người này thì sẽ có người kia” hay “đàn ông như cá dưới biển, rất nhiều, không có con này thì sẽ có con khác”. Con người mà, đâu phải những chú cá! Và tình yêu mà, đâu có dễ như đi vớt cá.
Trong thời đại này, không chỉ những món hàng có nhiều, mà cả người yêu cũng xếp hàng dài đợi bạn. Bạn G.H (TP.HCM) “khoe” mình có tròn 1.000 matches trên ứng dụng hẹn hò T.. Khi chấm dứt một mối quan hệ, bạn í chẳng đau buồn quá hai tuần, vì luôn có một nơi khiến Huy tự tin rằng: “Tui vẫn còn có nhiều lựa chọn mà! Cả ngàn người đang đợi trên T.”.
Trong một nghiên cứu về xác suất của Ali Binazer, tỉ lệ để hai người bất kỳ gặp được nhau là 1:20.000 (= 0,00005). Xác suất để họ yêu nhau, chung sống và có con là: 1:2000 (= 0,0005). Tức là tỉ lệ kết đôi được trong thực tế là rất ít chứ không hề dễ dàng như ta vẫn tin.
 |
Thay vì cố gắng gắn bó tới cùng ở một công ty, theo nghiên cứu của Anphabe, thế hệ trẻ có xu hướng nhảy việc thường xuyên. Thay vì sửa chiếc điện thoại, cái máy lạnh, củng cố mối quan hệ với bạn bè, đồng nghiệp… chúng ta lại chọn giải pháp “mua mới”. Chính sự áp đảo của vạn vạn lựa chọn đã làm chúng ta mất đi sự quyết tâm tới cùng với lựa chọn hiện có!
“Thung lũng” thất vọng bao vây bạn
Bước vào một quán Starbucks, bạn sẽ bị ngộp giữa hàng loạt món nước. Chưa kể, bạn có quyền mix các thành phần này với thành phần khác. Bỗng nhiên, để uống được tất cả menu, bạn cần phải thử 80.000 món. Với tần suất một món/ ngày, chắc bạn phải tốn tới… 109 năm.
Tương tự, bạn không thể ăn hết các quán ăn ở TP.HCM, không thể “nhai” hết các quyển sách trong thư viện, càng không thể học hết các bộ môn trong checklist dài 80 cây số: Từ yoga, IT, thiết kế đồ họa tới chơi 48931 loại nhạc cụ.
Theo nghiên cứu của Eva M. Krockow, học giả của ĐH Leicester (Anh), quá nhiều thông tin, quá nhiều sự lựa chọn sẽ khiến bạn thất vọng về bản thân, rằng tại sao mình không thể “master” hết mọi thứ, không thể tận hưởng hết các danh mục đề ra, hay không thể tick dấu alên tất cả những điều cần làm…
 |
Chiếc đồng hồ cát bị phá hủy
Vì có quá nhiều lựa chọn, nên chúng ta đang bị mất thời gian quá nhiều cho việc chọn cái tốt nhất. Nếu bạn tốn 30 phút mỗi ngày để chọn xem nên mặc gì giữa tủ đồ nhiều sắc màu, 15 phút để chọn xem nên ăn gì ở đâu và 15 phút để lựa ra nên rủ ai, thì bạn đã tốn 3 năm cuộc đời cho việc chọn lựa.
Chỉ cần sử dụng ứng dụng Toggl để kiểm tra xem bạn đã dành bao nhiêu thời gian tuần vừa qua cho tổng khối lượng công việc, bạn sẽ bất ngờ với thời gian bạn dùng để cân nhắc lựa chọn đấy!
Đi tìm đáp án của bài toán vô hạn
“Ông bà anh yêu nhau thời chưa có TV… Chạm tay nhau một giây thôi là nhớ nhau cả đời!” - Nếu chỉ có một lựa chọn, bạn có dễ hạnh phúc hơn? Những gạch đầu dòng để bạn có thể sống sót trong thời đại tràn lan lựa chọn là:
Nhìn từ góc khác tích cực
Càng được trải nghiệm, bạn càng nhận ra rằng mỗi lựa chọn sẽ có niềm vui riêng. Dừng lại để tận hưởng niềm vui bạn đang có thay vì than trách cuộc đời giới hạn, sẽ làm bạn hạnh phúc hơn đấy!
 |
Phóng lao thì theo lao
Tin rằng bạn có nhiều sự lựa chọn khác không hẳn sẽ khiến bạn tự tin hơn. Viết vào giấy note một lựa chọn độc nhất mà bạn phải theo đuổi tới cùng lại có lợi thế riêng. Trưởng phòng đào tạo của L’Oreal, chị Lương Vinh Phương Vi đã khuyên rằng “Đừng nhảy việc, hãy kiên nhẫn ít nhất 5 năm cho một lựa chọn”. Đơn giản rằng, sự lay động của bạn trước những lựa chọn khác là dấu hiệu của sự thiếu cam kết, điều mà không chỉ nhà tuyển dụng, mà ngay cả gà bông, nhị vị phụ huynh và những người bạn của bạn, chẳng ai thích cả!
Evernote, Wunderlist, Any.do là những app “trợ lý” tuyệt vời bạn có thể dùng để nhắc nhở mình: Phải tập trung vào tâm điểm.
Giới hạn những sự lựa chọn “thừa”
Để loại bỏ những thời gian “trắng” lướt hàng tấn web, bạn có thể sử dụng công cụ Stay Focusd: Một extension trong Chrome giúp bạn hạn chế thời gian lướt web “ngốn giờ” như Facebook. Công cụ này có thể hiệu chỉnh; lựa chọn website nào để khóa, đánh dấu những trang bạn cho là phí hoài tuổi thanh xuân và “đóng cửa” chúng.
Có những đời người bỏ ra chỉ để xây một cái cổng thành, điêu khắc một chiếc bình, tập một bài nhạc hay vẽ một bức tranh. Vì vậy mà những kiệt tác kì vĩ trong lịch sử được ra đời. Không hẳn multi-tasking và lăn qua 360 độ lựa chọn mới là hay! Như một phân đoạn của High School Musical, Stick To The Status Quo (bám sát thực tế bạn đang có) khiến chúng ta tự vấn: Gắn liền bản thân với một lựa chọn “cũ mèm” cũng không hẳn là điều xấu.
