Hướng dẫn chung chung
Đó là ý kiến của giáo viên Trương Minh Đức (Trường THPT Lê Quý Đôn, Q.3, TP.HCM). Theo giáo viên này, dẫu biết rằng đề ra theo hướng mở thì đáp án không thể bó hẹp nhưng cái “mở” của đáp án thế này khiến giáo viên thiếu căn cứ tối thiểu dẫn đến khó chấm và có thể chấm lệch.
Ông Đức phân tích: Trong đề thi vừa qua, câu hỏi được quan tâm nhiều nhất là nghị luận xã hội, biên độ quá rộng, lẽ ra đáp án cần giới hạn nhất định để đảm bảo kiến thức cơ bản. Nhưng thực tế, đáp án nêu ra 2 nội dung thấy được sứ mệnh và hành động cụ thể. Thêm vào đó, đề thi yêu cầu trình bày suy nghĩ về sứ mệnh đánh thức tiềm lực đất nước nhưng đáp án lại đưa ra cả tiềm lực bản thân. Vậy những thí sinh (TS) viết đơn giản, sáo rỗng rằng bản thân phải cố gắng học thật giỏi chẳng hạn thì có được đánh giá là tiềm lực bản thân hay không, và những tiềm lực thế nào là chuẩn?
 |
Chỉ với câu hỏi này, có thể xảy ra tình trạng giám khảo chấm qua loa hoặc do đáp án chung chung, người chấm “chùn tay”, không dám chấm điểm tối đa hoặc không tự tin sẽ cho điểm trung bình. Như thế, TS nào cũng như nhau thì sẽ không phân hóa, thiệt thòi cho TS có học lực khá giỏi và ảnh hưởng đến điểm xét tuyển vào những trường tốp đầu.
Ở câu nghị luận văn học, đề bài yêu cầu nhận xét về cách nhìn hiện thực của 2 tác giả nhưng đáp án lại đưa ra điểm tương đồng và khác biệt. Thông thường, nếu yêu cầu nhận xét thì không nhất định phải chỉ ra điểm giống và khác nhau. Trong trường hợp này TS có so sánh thì chỉ nên điểm cộng mà thôi. Việc sử dụng ngôn ngữ trong đề và đáp án không tương thích sẽ khiến TS không hiểu rõ yêu cầu của đề, gây thiệt thòi cho TS.
Thang điểm không tương thích với nội dung
Trong khi đó, giáo viên Đỗ Đức Anh, Tổ phó Tổ ngữ văn Trường THPT Bùi Thị Xuân (Q.1, TP.HCM), cho rằng đáp án mà chung chung như vậy sẽ gây tranh cãi và ảnh hưởng trong quá trình chấm điểm.
Chẳng hạn, ở câu hỏi số 4 phần đọc - hiểu, đề bài yêu cầu lý giải nhưng đáp án chỉ ra rằng TS lý giải sao cũng được, chỉ cần thuyết phục. Lẽ ra đáp án nên có một vài định hướng cho người chấm thế nào là thuyết phục.
Phần nghị luận xã hội, với đoạn văn 200 chữ yêu cầu TS trình bày một vấn đề “to tát” như vậy mà trong đáp án lại tỏ ra không đủ độ sâu, hời hợt, chưa thỏa mãn với yêu cầu đặt ra. Ngoài ra, đáp án yêu cầu TS phải lựa chọn hình thức, cấu trúc đoạn văn cụ thể. Tuy nhiên, nếu TS viết được nhưng không lựa chọn theo những hình thức mà đáp án nêu ra thì có bị mất điểm oan không?
Ở bài nghị luận văn học, đáp án gây bất ngờ khi phần kiến thức lớp 11 chỉ chiếm 0,5 điểm. Thang điểm như vậy là không tương thích với phần nội dung cũng như cấu trúc 20% kiến thức lớp 11 như công bố. TS đã phải ôn rất nhiều kiến thức lớp 11 nhưng cuối cùng số điểm không bao nhiêu. Việc đặt ra thang điểm 0,5 cho khả năng sáng tạo cũng rất mơ hồ...
