Học đường của tương lai
Mới đây, tại buổi tọa đàm “Hiệu trưởng thay đổi” - một chương trình nằm trong dự án kiến tạo trường học hạnh phúc của kênh truyền hình VTV7, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ chia sẻ: "Cả nước hiện có gần 30.000 hiệu trưởng trường phổ thông, khi hiệu trưởng hạnh phúc sẽ tạo ra môi trường tốt cho hơn 800.000 giáo viên phổ thông, giáo viên sẽ tạo hạnh phúc cho trên 16 triệu học sinh, học sinh hạnh phúc sẽ lan tỏa tới phụ huynh, cứ như thế điều tốt, điều thiện sẽ tăng lên và lan tỏa trong xã hội". Phát biểu này nhanh chóng viral trên mạng xã hội, trường học hạnh phúc - một định nghĩa vẫn còn xa lạ bên cạnh những khẩu hiệu mà chúng mình thường thấy ở trường học - nay lại thu hút sự quan tâm.
 |
Những môi trường học đường hạnh phúc đã được nhắc đến như một mô hình giáo dục từ cách đây vài năm. “Hạnh phúc” thậm chí còn trở thành môn học chính thức tại 40 trường học ở Đức và 140 trường học ở Áo. Môn học này giúp các bạn học sinh có không gian phát triển năng khiếu cá nhân, thầy cô giảng dạy cũng được tham gia một khóa học tâm lý giúp trở nên thấu hiểu, thả lỏng hơn khi lên lớp và có thể khơi gợi khả năng cá nhân của chúng mình nữa đó!
Tại Việt Nam, dự án kiến tạo trường học hạnh phúc của kênh truyền hình VTV7 cũng được thực hiện từ năm 2017. Chương trình đầu tiên là “Thầy cô chúng ta đã thay đổi” - nơi thầy cô giáo dần dần thay đổi cách giảng dạy của mình dưới sự giúp đỡ của cố vấn và tạo ra một lớp học mà thầy cô và các bạn học sinh đều cảm thấy thoải mái, hạnh phúc. Tương tự như vậy, chương trình “Hiệu trưởng hạnh phúc” đang lên sóng cũng đồng hành cùng các thầy Hiệu trưởng thay đổi cách quản lý để tạo nên môi trường giáo dục tràn đầy yêu thương, cảm thông.
 |
Năm 2018 vừa qua, mô hình trường học hạnh phúc lấy cảm hứng từ Happy School của UNESCO đã được thực hiện ở một số ngôi trường của teen Huế: THPT Cao Thắng, THCS Duy Tân, THPT Nguyễn Trường Tộ... và đang được mở rộng. Đến tháng 4 năm 2019, “Kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc” đã được Bộ GD&ĐT phát động, đưa việc xây dựng trường học hạnh phúc trở thành mục tiêu của các năm học tới. Chính vì vậy nên trong tương lai, cụm từ “trường học hạnh phúc” chắc hẳn sẽ xuất hiện nhiều hơn trong học đường toàn thư của hội teen nhà mình đấy!
Điều gì khiến teen không hạnh phúc?
Trong tọa đàm “Hiệu trưởng thay đổi”, chính các diễn giả và thầy cô cũng chia sẻ những “chướng ngại vật” khi hướng tới một ngôi trường hạnh phúc.
Thầy Nguyễn Văn Hòa (Chủ tịch HĐQT Hệ thống giáo dục Nguyễn Bỉnh Khiêm) chia sẻ trong tọa đàm “Hiệu trưởng thay đổi” rằng mối lo lắng lớn nhất của thầy khi xây dựng trường học hạnh phúc là nạn bạo lực học đường. Thỉnh thoảng chúng ta lại bắt gặp trên báo chí, mạng xã hội những câu chuyện về một vụ việc bạo lực nào đó gây ra tổn thương cả thể chất lẫn tinh thần. Ở kỷ nguyên công nghệ, chúng ta còn phải đối mặt với cyberbully (bắt nạt qua mạng) - một vấn nạn nguy hiểm không thua kém những trận đánh đập, tẩy chay của bạn bè.
 |
Bạn Khánh Linh (TP.HCM) chia sẻ trên trang cá nhân: “Học trong một ngôi trường quốc tế, mình từng bị chế nhạo rất nhiều vì không thể phát âm rõ chữ “s, x”, dù cố thế nào cũng sẽ đọc thành “sh”. Mình đã bị chọc ghẹo rất nhiều về vấn đề này. Chẳng hạn như khi nhắn tin hay bình luận về mình, các bạn khác sẽ viết theo kiểu preshident (president - chủ tịch), deshigner (designer - người thiết kế). Dù đó là chuyện diễn ra trên màn hình máy tính, mình vẫn cảm thấy vô cùng tổn thương và tự ti”.
Bên cạnh nạn bạo lực học đường, thầy Peck Cho (Giáo sư Đại học Hàn Quốc) chỉ ra rằng teen chúng mình đang cảm thấy không hạnh phúc do sự tồn tại của những ngôi trường M.A.D (Memorizing - Ghi nhớ, Analyzing - Phân tích, Data Process - Xử lý dữ liệu). “Công thức” học tập này đang khiến học sinh mệt mỏi với việc học hành, bộ não không còn chỗ cho sự sáng tạo - một trong những yếu tố rất cần cho tương lai 4.0.
Góp tay "xây" ngôi trường hạnh phúc
Xây dựng mô hình giáo dục hạnh phúc là một hành trình rất dài mà các nhà giáo dục, thầy cô đang từng bước thực hiện. Tuy nhiên việc của teen chúng mình đâu chỉ đơn giản là chờ đợi nhỉ? Chính bạn cũng có thể giúp mình trở thành một học sinh hạnh phúc để lan tỏa điều đó tới những người xung quanh.
Khi vấn nạn bạo lực đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, bạn hoàn toàn có khả năng góp sức thay đổi điều này mà, đúng không? Không hùa theo, không hưởng ứng và nếu có thể, hãy giúp đỡ những nạn nhân của vấn nạn này. Nếu vô tình xúc phạm hay có hành vi tương tự với người khác, đừng bao che bản thân bằng 1001 lý do như “mình không cố ý”, “mình lỡ...” mà hãy nói lời xin lỗi. Trường học hạnh phúc là nơi mà tất cả mọi người đều cảm thấy được yêu thương, được vui vẻ mỗi khi đặt chân đến, và nơi đó sẽ không có chỗ cho nạn bạo lực.
 |
Trường học hạnh phúc cũng sẽ là nơi mà bạn không biến mình trở thành một học sinh M.A.D - chỉ biết tiếp thu và xử lý thông tin một cách máy móc. Tại hội thảo “Thành công trong tương lai, không dừng ở kỹ năng”, anh Trần Minh Duy (Thạc sĩ Tài chính, Đại học Massey) nhắn nhủ với bạn đọc Hoa Học Trò: “Rất nhiều bạn trẻ cho rằng mình phải đi nước này nước nọ để học thêm các kỹ năng mới, nhưng thực ra môi trường học chỉ cho bạn những trải nghiệm, kiến thức là ở chính bạn. Nếu điều kiện học chưa phù hợp thì bạn có thể tự nghiên cứu trên Internet, các lớp học từ xa của các trường đại học nước ngoài, tham gia các khóa học ngắn ngày... Có rất nhiều cách để bạn phát triển bản thân”.
Bạn thấy đó, thay vì chỉ chờ đợi các thầy cô, các nhà giáo dục dựng xây những ngôi trường hạnh phúc, chúng mình hoàn toàn có thể tạo ra không gian học tập hạnh phúc cho chính bản thân từ những việc giản đơn!
