Bà Trần Kim Huệ - con gái Nghệ nhân nhân dân Trần Thị Duyên - đau buồn chia sẻ tin đại lão đồng đền cưỡi hạc về hầu Thánh Mẫu, từ nay Phủ Dầy vắng bóng nghệ nhân cả đời đau đáu với đạo Mẫu.
Cụ Trần Thị Duyên (hay còn gọi là cụ Đức) qua đời lúc 5h55 ngày 28/2, hưởng thọ 95 tuổi. Lễ viếng được tổ chức từ 7h30 ngày 29/2. Lễ truy điệu và đưa tang diễn ra từ 14h ngày 1/3. Nghệ nhân được an táng tại nghĩa trang quê nhà.
Năm 2022, cụ đồng Trần Thị Duyên là nghệ nhân Nam Định duy nhất được nhà nước trao danh hiệu Nghệ nhân nhân dân ở loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng.
 |
Đại lão đồng đền Trần Thị Duyên góp công gìn giữ, truyền dạy tín ngưỡng thờ Mẫu. |
Đồng đền Phủ Tiên Hương (thuộc quần thể di tích Phủ Dầy, xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, Nam Định) được ghi nhận nhờ những cống hiến không mệt mỏi trong gìn giữ, phát huy giá trị di sản tín ngưỡng thờ Mẫu.
Cụ đồng Trần Thị Duyên góp công trong quá trình xây dựng hồ sơ thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu từ 2012-2016, được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại ngày 1/12/2016.
 |
Nghệ nhân nhân dân Trần Thị Duyên và con gái - nghệ nhân ưu tú Trần Kim Huệ. |
Còn nhớ trong năm 2015 trong chuyến về Phủ Dầy nhân tranh cãi quy chế thủ nhang ở di tích, nghệ nhân Trần Thị Duyên tâm huyết ôn lại những ngày tháng gian khó. Khi ấy tín ngưỡng thờ Mẫu chưa được ủng hộ như bây giờ. Gia đình cụ Trần Kim Đức (chồng cụ Duyên) ra trông coi Phủ Tiên Hương từ năm 1988, góp công, góp của vay mượn tu sửa di tích trong những ngày đầu ấy.
“Tôi cống hiến cả cuộc đời cho Mẫu. Lúc nào cũng dặn các con phải đoàn kết để lo toan việc Mẫu, cống hiến cho Mẫu. Coi di tích như nhà mình, thậm chí hơn nhà mình, vì nếu không như thế lấy ai bảo vệ di tích”, nghệ nhân Trần Thị Duyên từng tâm sự. Gia đình cụ còn lưu giữ nhiều ảnh tư liệu chụp lại cảnh tượng Mẫu hỏng, di tích dột nát những năm đầu 1990.
Nghệ nhân ưu tú Trần Kim Huệ - con gái của cụ Duyên, cũng là một trong số hơn nghìn học trò - được cụ Duyên truyền dạy những chuẩn mực, phép tắc trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu.
Nghệ nhân nhân dân Trần Thị Duyên được học thực hành nghi lễ từ năm 16, 17 tuổi. Đến năm 1976, cụ Trần Thị Duyên chính thức trình đồng mở phủ, sau đó làm thủ nhang Phủ chính Tiên Hương - Phù Dầy trong suốt mấy chục năm.
