Hàng chục năm trước đây, thuốc lá truyền thống tồn tại như một “đại dịch” bởi đó là nguyên nhân gây ra các tử vong có thể phòng ngừa. Khi thuốc lá điện tử ra đời, người ta đặt vào nó niềm hi vọng sẽ khắc phục được tác hại của thuốc lá truyền thống tới sức khoẻ của người hút và những người xung quanh dù khi đó chưa có một nghiên cứu nào chứng minh được điều này.
Ngay sau khi xuất hiện trên thị trường, thuốc lá điện tử được đón nhận nồng nhiệt. Nguyên nhân quan trọng là do thuốc lá truyền thống đã bị hạn chế tới mức gay gắt để tạo ra một “xã hội không khói thuốc”. Tiếp đó là bởi bản thân sản phẩm này có mùi thơm dễ chịu (dâu tây, táo, bạc hà, sô cô la,...), có thể hút không phòng kín, không gây hôi miệng, vàng răng,... Đặc biệt là giới trẻ rất thích sản phẩm này và biến nó thành một trào lưu với những màn biểu diễn nhả khói tạo hình sành điệu. Đồng thời, cũng chưa có nhiều quốc gia ban hành quy định cụ thể về việc bày bán, quảng cáo loại thuốc lá này.
Phần lớn thuốc lá điện tử đều có ống ngậm (hộp mực), bộ làm nóng, pin sạc, mạch điện.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), thuốc lá điện tử mang tới cảm giác tương tự như hút thuốc lá điếu nhưng không độc hại bằng. Nhưng đó không phải là lý do để sản phẩm này được hoan nghênh bởi tác hại của chúng đã sớm xuất hiện. Cụ thể, hơn 90% người hút thuốc lá không thể cai nghiện khi sử dụng sản phẩm này, 54% vẫn hút thuốc lá và vape, 37% tiếp tục hút thuốc lá nhưng từ bỏ hẳn vape.
Theo thống kê từ năm 2001 – 2015, số lượng thanh niên Mỹ sử dụng thuốc lá điện tử tăng lên tới 900%. Trong năm 2016, có hơn 2 triệu học sinh Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Mỹ đã dùng thuốc lá điện tử. Con số khủng khiếp này cũng được ông Scott Gottlieb – Giám đốc Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) mô tả là “sự tụt lùi nhiều năm tiến bộ trong việc chống lại nạn thuốc lá ở trẻ vị thành niên” và ông “không cho phép một thế hệ trẻ em nghiện nicotin qua thuốc lá điện tử”.
Thậm chí, FDA đã có những động thái cứng rắn để chống lại “đại dịch” thuốc lá điện tử như: “Nếu không thể ngăn chặn mức độ sử dụng của giới trẻ với sản phẩm này thì ngành công nghiệp thuốc lá điện tử buộc phải đối diện với nguy cơ biến mất khỏi thị trường, cho dù đó không phải điều chúng tôi muốn làm”.
Bộ sưu tập thuốc lá điện tử được trường trung học Nevin Platt tịch thu từ các học sinh sử dụng khi lớp đang diễn ra buổi thuyết trình.
Trong khi chính sách cấm hút thuốc lá nơi công cộng đang được triển khai mạnh mẽ và thu được kết quả tích cực thì sự phát triển của thuốc lá điện tử đã phá vỡ toàn bộ nỗ lực của nhân loại. Các nhà khoa học đã chứng minh những tác hại khủng khiếp mà nó mang lại và yêu cầu chính phủ các nước cần quyết liệu hơn để chống lại sự hoành hành của nó.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WTO), khi cơ thể bắt đầu “nhờn” thuốc lá điện tử thì nó sẽ đòi hỏi một lượng nicotine lớn hơn khiến người dùng bị phụ thuộc nhiều hơn. Còn FDA cũng cảnh báo về việc sử dụng thuốc lá điện tử của những người trẻ tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người lớn không sử dụng thuốc lá.
Theo Trung tâm Nghiên cứu và Chính sách Thương tích, số lượng trẻ em phải vào Bệnh viện Nhi đồng Toàn quốc ở Ohio tăng mạnh. Từ năm 2012 - 2015, các cuộc gọi phản ánh việc trẻ em nuốt hoặc hít thuốc lá điện tử đã tăng từ 14 - 223 trong ba năm ngắn ngủi.