- Trong năm vừa qua, khi dịch bệnh COVID-19 đã được kiểm soát, vai trò, hiệu quả của chính sách BHYT đã được thể hiện như thế nào, thưa ông?
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam - Nguyễn Đức Hòa: Sau khi dịch COVID-19 được kiểm soát, cuộc sống người dân và hoạt động của các cơ sở khám chữa bệnh (KCB) trở lại bình thường, nhu cầu KCB BHYT của người dân có sự gia tăng mạnh trở lại.
Thống kê cho thấy, riêng trong năm 2022, cả nước có trên 151 triệu lượt KCB BHYT, tăng trên 30 triệu lượt so với năm 2021 (tăng khoảng 16%). Số chi KCB BHYT trên cả nước là hơn 106.732 tỷ đồng, tăng gần 20.000 tỷ đồng so với năm 2021 (tương ứng tăng hơn 18%). Xu hướng gia tăng KCB BHYT vẫn tiếp tục trong các tháng đầu năm nay. Trong quý 1/2023, cả nước có trên 40 triệu lượt KCB BHYT, tăng hơn 45% so với cùng kỳ năm trước, số tiền đề nghị thanh toán BHYT trên 26.840 tỷ đồng, tăng gần 39% so với cùng kỳ năm trước.
Trong bối cảnh số lượt KCB BHYT gia tăng, BHXH Việt Nam luôn xác định nhiệm vụ quan trọng là đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người tham gia, tổ chức thực hiện hiệu quả chính sách BHYT. Chủ động phối hợp với các Sở Y tế để đảm bảo cung ứng thuốc, vật tư y tế, qua đó đảm bảo quyền lợi KCB BHYT cho người dân. Phối hợp tích cực với Bộ Y tế giải quyết các vướng mắc về chi phí KCB BHYT, nhất là các vấn đề có nguyên nhân do cơ chế chính sách. Đồng thời tăng cường kiểm soát chặt chẽ chi phí KCB BHYT, ngăn chặn các hành vi trục lợi, bảo đảm sử dụng quỹ BHYT hiệu quả.
Thấy rõ nhất là qua việc BHXH Việt Nam đã cùng Bộ Y tế và Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết 144/NQ-CP ngày 5/11/2022 về bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí KCB BHYT. Theo đó, chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn, 4.500 tỷ đồng vượt tổng mức thanh toán của năm 2021 (do có yếu tố đặc thù, ảnh hưởng từ dịch bệnh COVID-19) đã được BHXH Việt Nam chỉ đạo thanh toán kịp thời cho các cơ sở KCB trong năm 2022.
Cũng trong năm 2022, tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế xảy ra tại nhiều cơ sở y tế. BHXH Việt Nam kịp thời chỉ đạo BHXH các địa phương chủ động phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế đảm bảo ngay việc cung ứng đầy đủ thuốc, vật tư y tế phục vụ cho công tác KCB BHYT.
Mới đây nhất, trong các tháng đầu năm 2023, BHXH Việt Nam tiếp tục phối hợp đóng góp ý kiến đề xuất vào các văn bản chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến KCB BHYT. Có thể kể ra như Nghị quyết 80/2023/QH15 ngày 9/1/2023 của Quốc hội về việc tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19 và sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 1/1/2023 đến hết năm 2024; Nghị định 07/2023/NĐ-CP ngày 3/3/2023 giải quyết một số vướng mắc trong quản lý trang thiết bị y tế; Nghị quyết 30/NQ-CP ngày 4/3/2023 của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế.
 |
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam - Nguyễn Đức Hòa. |
Đến nay, tình trạng thiếu thuốc tại các cơ sở KCB BHYT và khó khăn vướng mắc trong sử dụng trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí dịch vụ kỹ thuật cơ bản được giải quyết. Quyền lợi BHYT của người dân được đảm bảo tốt hơn.
- Bên cạnh việc nỗ lực đảm bảo quyền lợi BHYT cho người dân, trong thời gian qua, công tác phát triển người gia BHYT gặp thách thức gì, thưa ông?
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam - Nguyễn Đức Hòa: Bên cạnh công tác giám định, thanh toán chi phí KCB BHYT, việc phát triển người tham gia BHYT cũng gặp rất nhiều khó khăn.
Năm 2022, ngoài những dư âm của dịch COVID-19, những thay đổi đột ngột của chính sách hỗ trợ đóng đã khiến số người tham gia BHYT sụt giảm mạnh. Có khoảng 4,9 triệu người không tiếp tục tham gia BHYT. Trong đó, có 1,7 triệu người tham gia BHYT hộ gia đình do gặp khó khăn sau đại dịch COVID-19 nên không tiếp tục tham gia; hơn 1,1 triệu người thuộc 247 xã thoát khỏi xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển theo Quyết định 353/QĐ-TTg ngày 15/3/2022 của Chính phủ, nên không được ngân sách nhà nước đóng BHYT; trên 2,1 triệu người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế- xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn nay không thuộc nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng BHYT (theo Quyết định 861/QĐ-TTg).
- Vậy, trong bối cảnh thay đổi chính sách như trên, ngành BHXH đã làm sao để tăng số tham gia BHYT bù lại 4,9 triệu người dừng tham gia do không còn được ngân sách hỗ trợ?
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam - Nguyễn Đức Hòa: Giải bài toán đó đặt ra cho toàn ngành BHXH Việt Nam là rất lớn, rất nhiều thách thức. Với chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ của lãnh đạo BHXH Việt Nam, sự linh hoạt, cố gắng của BHXH 63 tỉnh, thành phố và sự vào cuộc tích cực của các cấp ủy, chính quyền địa phương, năm 2022, số người tham gia BHYT vẫn đạt kết quả tích cực. Cụ thể, hết năm vừa qua, có trên 91 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ hơn 92% dân số số - vượt mục tiêu đặt ra (tăng hơn 2,2 triệu người so với năm 2021). Cần phải nhấn mạnh rằng, đây là 1 trong 7 chỉ tiêu kinh tế - xã hội hoàn thành vượt kế hoạch năm 2022 được Quốc hội, Chính phủ giao.
Sang năm 2023, những khó khăn vẫn đang tiếp diễn. Số người tham gia BHYT tại các đơn vị sử dụng lao động có xu hưởng giảm do hoạt động sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn; nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng mới, dẫn đến phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm lao động. Bên cạnh đó, có khoảng 450.000 người thoát nghèo, 455.000 người thoát cận nghèo, nên không còn thuộc diện được ngân sách nhà nước đóng, hỗ trợ đóng BHYT.
Các giải pháp vẫn đang được toàn ngành BHXH Việt Nam triển khai quyết liệt, khẩn trương, đặc biệt là công tác tuyên truyền vận động người dân tham gia BHYT, hướng tới mục tiêu tiếp tục tăng tỷ lệ bao phủ BHYT. Kết quả, đến hết tháng 4/2023, cả nước đã có hơn 90 triệu người tham gia BHYT, tăng 4,37 triệu người so với cùng kỳ năm trước.
BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH 63 tỉnh, thành phố phải chủ động xây dựng kịch bản chi tiết cho các tháng cuối năm 2023, trong đó, yêu cầu phân tích, đánh giá, lường trước các yếu tố khó khăn, thách thức, đưa ra các giải pháp linh hoạt ứng phó, bảo đảm đạt mục tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT năm 2023.
- Xin cảm ơn ông!
