Xẩm Đến Trường là dự án cộng đồng được khởi xướng bởi SOOBIN, với sự đồng hành chuyên môn của Trung tâm Xúc tiến Quảng bá Di sản Văn hóa phi vật thể Việt Nam. Hoạt động này ra đời với mục tiêu đưa nghệ thuật Xẩm đến gần hơn với thế hệ trẻ, đặc biệt trong môi trường học đường. Điểm dừng chân đầu tiên của dự án là Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật, ĐHQGHN.
Trong khuôn khổ sự kiện, các bạn sinh viên được lắng nghe các nghệ nhân chia sẻ về từng dấu mốc lịch sử của bộ môn nghệ thuật Xẩm, tận hưởng tiết mục biểu diễn những khúc ca Xẩm kinh điển. Bên cạnh đó, nhiều sinh viên còn thích thú với hoạt động trực tiếp "nhập vai" làm nghệ nhân, vừa thử sức với nhạc cụ truyền thống, vừa học từng làn điệu Xẩm do ông cha để lại.
Tiếp đó là những tiết mục trình diễn trong bối cảnh đặc biệt, khi gánh hát Xẩm không quy tụ những gương mặt thân quen trong nghề. Thay vào đó, mỗi nghệ sĩ xuất hiện trên sân khấu đến từ những lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau: Từ nhạc công piano, kĩ sư quân đội, luật sư, đến kế toán viên… Nhưng sau cùng, họ đều có một điểm chung là bên cạnh công việc thường ngày, họ vẫn kiên trì theo đuổi nghệ thuật truyền thống, đem đam mê hòa vào từng tiếng đàn nhị, đàn bầu, từng nhịp gõ sênh, gõ phách.
Đến khi SOOBIN biểu diễn ca khúc Mục Hạ Vô Nhân, những người có mặt ở hội trường - từ khách mời đến SOOBIN, các bạn sinh viên, khán giả - không có ai là nghệ sĩ biểu diễn Xẩm chuyên nghiệp nhưng tất cả mọi người đều có thể đồng thanh hát theo đầy cảm xúc.
Sau chương trình, khi chứng kiến những thế hệ nối tiếp nhau lan tỏa điệu Xẩm, nhiều khán giả vỡ lẽ điều mà SOOBIN muốn gửi gắm thông qua dự án này: Không phải ở đâu cũng có nghệ nhân hát Xẩm, nhưng người nghệ nhân hát Xẩm có thể đến từ bất kỳ đâu.
Chủ nhân hit Giá Như bộc bạch: "SOOBIN nhìn ở trên thế giới, các đất nước có nhiều chiều sâu về văn hóa thì âm nhạc và nghệ thuật là hai yếu tố mà đất nước họ luôn bảo tồn và sáng tạo để người dân có thể hiểu, và từ việc hiểu về văn hóa dân tộc thì người dân sẽ thêm yêu đất nước mình hơn. Với Xẩm cũng vậy, mình nghĩ mọi người không cần phải hát được theo hay phải làm cho giống, mình mong mọi người chỉ cần nghe và hiểu đó là một giai điệu truyền thống và một lối kể truyện trong văn hóa Việt Nam thôi là đủ rồi, đó là tất cả những gì SOOBIN mong muốn trong dự án lần này".
Nam nghệ sĩ nhắn gửi đến các bạn trẻ, đặc biệt là các bạn sinh viên tham gia chương trình hãy mở lòng với những giá trị truyền thống. "Chúng ta càng hiểu về văn hoá của mình, chúng ta càng mạnh mẽ hơn trong việc xác định bản sắc và hướng đi của bản thân" - SOOBIN nhấn mạnh.
Hành trình Xẩm Đến Trường vẫn còn kéo dài, dự kiến sẽ đến hai điểm trường ở miền Trung và miền Nam, đưa Xẩm đến với nhiều sinh viên và chào đón thêm những người nghệ nhân mới. Ở đó, khán giả "đặt ngôi sao hy vọng" các bạn trẻ có tiếp cận và bén duyên với nghiệp diễn Xẩm, hoặc chỉ đơn giản là hiểu thêm và yêu thêm một nét đẹp của văn hóa truyền thống. Như ý nghĩa của Mục Hạ Vô Nhân và nghệ thuật Xẩm mà SOOBIN và những diễn giả đã chia sẻ: Đó là vẻ đẹp của sự kiên trì, bền bỉ của người Việt.
Nhiều người trẻ yêu Xẩm hôm nay cũng kỳ vọng bản thân sẽ tiếp bước ông cha - những nghệ nhân của thế kỷ 19 - để lại những "tư liệu lịch sử" khi ngồi gõ sênh, phách hát Xẩm dưới mái trường, truyền cảm hứng cho thế hệ sau. Hay những khoảnh khắc nghệ sĩ trẻ như SOOBIN cùng hàng chục ngàn khán giả hòa giọng, đắm chìm trong những giai điệu Xẩm.
