HHT - “Nhịn ăn theo giờ” (Intermittent Fasting - IF) đang được chú ý trên khắp các diễn đàn khi không cần tập thể dục hay tính lượng calo cho mỗi bữa ăn, chỉ cần… nhịn để giảm cân thôi. Nghe có vẻ quá lí tưởng trong mùa dịch, vừa không phải lo sẽ đuối sức khi hoạt động ở trường, vừa không bị những lời rủ rê ăn uống của hội bạn bủa vây.
Sức hút dữ dội của IF
Phương pháp này không những đơn giản, dễ thực hiện mà còn “đánh bùa choáng” teen với những lợi ích bất ngờ. Cơ chế khoa học chung của các “loại hình” nhịn ăn là đẩy mạnh quá trình tự thực bào (cơ thể tự làm “tan rã” và tái chế những em tế bào cũ, tế bào đã bị tổn thương hoặc protein bị lỗi mà cơ thể không sử dụng được). Nhịn ăn sẽ kích hoạt quá trình này bằng cách “báo động đỏ” cho cơ thể rằng nguồn dinh dưỡng nạp vào đang rất có hạn. Vì thế, cơ thể phải thay đổi để thích nghi bằng cách hạ đường huyết, thay đổi tốc độ chuyển hóa năng lượng hay bảo vệ cơ thể khỏi quá trình oxy hóa.
Vậy nên, ngoài việc giảm cân, IF cũng có những tác dụng như tăng tuổi thọ, tăng cường thải độc và giảm nguy cơ mắc các bệnh như tim mạch, tiểu đường hay ung thư nữa (theo bác sĩ, nhà dinh dưỡng học lâm sàng Josh Axe trên tờ The New York Observer), nhưng với điều kiện là bạn phải thực hiện phương pháp này một cách khoa học.
Giải mã IF cự ly gần
Nhịn ăn từng giai đoạn trong ngày: Nhịn và ăn vào những khung giờ nhất định trong ngày. Khi nhịn thì chỉ uống nước, còn khi ăn thì có thể ăn thỏa thích, không giới hạn lượng calo nạp vào. Kiểu phổ biến nhất của phương pháp này là 16:8 (16 tiếng nhịn ăn và 8 tiếng được ăn), cũng có những bạn tăng thời gian nhịn lên đến 20 tiếng/ ngày.
Bác sĩ đánh giá thế nào? Thời gian biểu 16:8 khá hợp lí nhưng với điều kiện là bạn nên chọn một khung giờ ăn cố định cho mỗi ngày và không nên thay đổi thất thường. Bạn cũng nên tránh nạp năng lượng sau 6 giờ tối, vì sẽ rất dễ dẫn đến tăng cân.
Ăn một bữa, nhịn cả ngày: Có thể thực hiện theo 2 cách: nhịn ăn 23:1 (ăn trong 1 tiếng và nhịn 23 tiếng còn lại) hoặc chỉ ăn đúng một bữa mỗi ngày.
Bác sĩ đánh giá thế nào? Ăn nhiều trong thời gian ngắn rất dễ khiến cơ thể bị sốc và đường huyết tăng vọt (điều này cũng có thể xảy ra khi thực hiện nhịn 20:4 ở phương pháp trên). Ngoài ra, nếu ăn nhiều, ăn gấp thì có thể dẫn đến viêm tụy cấp. Tuyến tụy sẽ “la làng” vì phải hoạt động quá sức để tiêu hóa một lượng lớn thức ăn trong khoảng thời gian ít ỏi.
Nhịn ăn bằng nước: Tức là bạn không ăn gì và sẽ chỉ nạp nước lọc vào cơ thể trong vòng 24 - 48 tiếng. Có thể thực hiện phương pháp này 1 - 2 ngày liên tục trong tuần hoặc cách ngày, và những ngày còn lại vẫn ăn uống bình thường (không thực hiện cùng lúc với hai phương pháp ở trên).
Bác sĩ đánh giá thế nào? Các bạn trẻ có thể nhịn ăn bằng nước 1 ngày/tuần để cơ thể “dọn dẹp” những chất dư thừa và hệ tiêu hóa được nghỉ ngơi. Nhưng phải lưu ý là nếu nhịn nhiều ngày chắc chắn sẽ thiếu muối và chất khoáng cần thiết cho cơ thể. Nếu kéo dài, việc này sẽ rất nguy hiểm cho sức khỏe đó nha. Hơn nữa, với những bạn đang trong giai đoạn phát triển, sự chuyển hóa năng lượng của cơ thể rất lớn, năng lượng dự trữ lại ít. Vậy nên nhịn nhiều dễ khiến mức đường huyết xuống thấp, dẫn đến mệt mỏi, vã mồ hôi lạnh và mất ngủ.
Lưu ý: IF không dành cho những bạn đang có những bệnh lí về tim mạch, dạ dày, suy dinh dưỡng hay rối loạn hấp thu.
Comment của bác sĩ: “Khi nhịn ăn bằng nước, bạn cảm thấy mệt vì cơ thể thiếu một số muối khoáng thiết yếu, đặc biệt là những chất cần thiết cho hoạt động của cơ bắp. Để bổ sung thêm lượng chất này, bạn có thể sử dụng những viên sủi vitamin và muối khoáng tổng hợp. Hơn nữa, vào những ngày thời tiết oi bức, bạn cũng dễ mất thêm một lượng lớn muối của cơ thể qua mồ hôi nữa. Để “cứu bồ” cơ thể kịp thời, bạn có thể hòa tan nửa thìa cà phê muối trong nửa lít nước để uống thêm. Ngoài ra, bạn nên nhịn ăn giãn cách ra, mỗi lần nhịn 1 ngày thôi để cơ thể từ từ thích nghi và không bị sốc, nếu không là dễ té xỉu lắm à nghen”.
Trân trọng cám ơn Thạc sĩ - Bác sĩ Đặng Thanh Huy đã tư vấn và hiệu đính cho bài viết.
