Story được xóa ngay sau đó nhưng fan quốc tế vẫn ngùn ngụt lửa giận, một mực comment lên các tấm hình trên Instagram đòi anh nói lời xin lỗi. Câu chuyện này một lần nữa cho thấy ranh giới mỏng manh giữa fat-shaming - giễu cợt về cân nặng và lời khuyên sức khỏe.
Khi lời nói sắc hơn dao kéo
Fat-shaming (miệt thị về việc thừa cân) là hình thức body shaming (miệt thị ngoại hình) phổ biến nhất ở Việt Nam lẫn các nước châu Á, nhất là đối với các bạn nữ. Những tiêu chuẩn như da phải trắng, mắt phải hai mí và đặc biệt phải “mỏng người” ngầm trở thành quan niệm về chuẩn mực vẻ đẹp nữ giới nhiều thế hệ.
 |
“Mình luôn vui vẻ và thoải mái với cân nặng của mình. Mọi người cũng vì vậy mà hay chọc ghẹo cho vui, mình cảm thấy điều đó cũng không sao. Tuy vậy, một số lần mọi người đi quá giới hạn và làm mình cảm thấy bị xúc phạm nặng nề. Mình tỏ thái độ thì họ cho rằng mình đang làm quá lên. Thậm chí, mình kể chuyện đó cho ba mẹ nghe, ba mẹ còn cho rằng đó là lỗi do mình quá mập, nếu không muốn bị chọc nữa thì hãy giảm cân đi. Những lúc đó, mình rất tuyệt vọng nhưng không thể tìm được ai hiểu mình…” - Bạn L. (TP.HCM) chia sẻ.
Không chỉ teen hay bị đùa giỡn về cân nặng của mình mà các idol/nghệ sĩ nổi tiếng cũng phải “hứng đòn” đáng sợ đó. Nancy (thành viên nhóm MOMOLAND) đã từng bị chỉ trích rất nhiều từ fan chỉ vì tăng vài cân. Chú Leonardo DiCaprio tăng cân thì được khen là dễ thương nhưng khi cô bạn Chloe Moretz bị chụp lén với lời bình luận trông “nặng hơn một chút” thì ào ào các fan nhảy vào ném đá không thương tiếc.
Tệ hơn, có những trường hợp miệt thị ngoại hình trở thành lý do đẩy các nạn nhân tìm đến cái chết vì không chịu nổi áp lực. Trang S.O.S - Share Our Stories chia sẻ nhiều câu chuyện liên quan đến vấn nạn miệt thị ngoại hình và cân nặng. Các nạn nhân cảm thấy mệt mỏi nhưng không biết cầu cứu ai để bảo vệ mình khỏi những lời miệt thị cay độc, khiến tinh thần và sức khỏe ngày càng suy sụp.
Vẽ một đường giữa fat-shaming và fitness advices (lời khuyên sức khỏe)
Nhiều người trong chúng ta chỉ vô tình làm tổn thương người khác trong khi đùa giỡn chuyện hình thể, cân nặng. Thậm chí nhiều khi dụng ý của chúng ta là đưa ra lời khuyên về sức khỏe nhằm giúp bạn mình nhưng lại làm điều đó sai cách..
 |
Tất nhiên không phải ai cũng “mong manh dễ vỡ” trước những lời đùa giỡn, bình phẩm về ngoại hình. Với một số người, họ xem đó là điểm khác biệt của mình và hoàn toàn tự tin về điều đó. Như diễn viên Melissa McCarthy - diễn viên hài nổi tiếng góp mặt trong các bộ như Spy, The boss, Tammy... - đã dùng chính hình tượng “tròn quay” của mình để xây dựng thương hiệu riêng. Phim dù nghiêm túc, đáng sợ hay máu me, có cô góp mặt thì tác giả tự khắc được một tràn cười no bụng.
Dù vậy, mỗi người đều có giới hạn riêng, bạn không nên dùng “sự thật” về ngoại hình đối phương để biến nó thành công kích cá nhân hay giễu cợt gây cười. Điều này mới là thứ làm tổn thương người đối diện và biến bạn trở thành một fat-shamer thật sự.
Nếu muốn cho lời khuyên, hãy chỉ nói ra khi họ tìm đến và thật sự cần. Đừng cho những lời khuyên “bâng quơ”, vô dụng như: “Hãy giảm cân đi”. Hãy cho lời khuyên thật sự nghiêm túc như việc các bạn í nên ăn loại đồ ăn nào, nên tập thể dục ở đâu, khung giờ nào và loại hình gì, những chế độ giảm cân nào mà bản thân bạn thấy hợp lí... Đừng nói về “vẻ đẹp bên ngoài”, hãy nói về “cách thực hiện” - đó mới là lời khuyên tốt.
Những quan niệm “bé cái nhầm” về “lời khuyên sức khỏe”
Bạn nghĩ là: Những lời nói nặng nề về cân nặng của bạn í thật ra sẽ trở thành động lực giảm cân số một. Mình dù gì cũng chỉ có ý tốt, sau này không chừng bạn í còn phải cảm ơn mình!
Thật ra là: Có nhiều bằng chứng cho thấy, sự chế giễu về cân nặng không giúp người thừa cân có tiến triển tốt về hình thể mà còn khiến họ có nguy cơ suy sụp, xấu hổ về bản thân dẫn đến rối loạn ăn uống. Cách này không giúp ích được tí tẹo nào đâu nha!
 |
Bạn nghĩ là: Cho lời khuyên với cụm từ “giúp bạn xinh xắn hơn đó” sẽ giúp các bạn í “mãnh liệt” hơn trong việc giảm cân. Ai lại chả muốn mình xinh đẹp đúng không nào?
Thật ra là: Hãy cho lời khuyên với cụm từ “giúp bạn khỏe hơn đó”. Nếu bạn nói rằng giảm cân giúp họ xinh xắn hơn, dù nghe không thành vấn đề nhưng đối với các teen phương Tây, điều này chẳng khác nào bạn đang áp đặt “thước đo chuẩn mực” cái đẹp của riêng bạn và cho rằng mỗi người không nên yêu cơ thể của mình.
Bạn nghĩ là: “Bạn í không có buồn đâu, tụi mình chọc hoài mà! Bạn í còn thấy vui khi đề cập tới vấn đề này nữa!”
Thật ra là: Thật ra bạn í có buồn đó. Mọi người cho rằng điều này là ổn và không sao nhưng thực chất do nó lặp đi lặp lại quá nhiều lần, mọi người dần quen với điều đó và cho rằng không thành vấn đề nữa. Chứ những điều này ở những thời điểm nhất định vẫn gây tổn thương, chỉ là bạn không hề biết...
Chúng ta có quyền ăn thứ chúng ta muốn và tập thể dục nhiều hay ít là lựa chọn của mỗi người. Đôi khi những lời nói của ta vô tình làm tổn thương người khác, đó là điều không thể tránh khỏi. Thế nhưng, hãy nghiêm túc tìm hiểu hệ quả của mỗi lời nói bạn thốt ra, và tôn trọng sự khác biệt của những người xung quanh. Cái đẹp và nghệ thuật luôn là thứ biến động rất nhanh. Những gì bạn cho là hình mẫu hôm nay thực ra được định hình chủ yếu bởi nền công nghiệp giải trí và có thể thay đổi trong vài năm tới, vài tháng tới hoặc thậm chí trong vài ngày tới. Vì vậy, thay vì giữ hình mẫu “chuẩn đẹp”, hãy chuyển nó thành hình mẫu “chuẩn khỏe” - một hình mẫu mang tính khoa học và giúp teen mình “đẹp xuyên thế kỉ” đó!
