Hồi tháng 5/2018, cả Internet dậy sóng với cuộc tranh luận: “Laurel hay Yanny?”. Với một file âm thanh được coi là “viral”, rất nhiều người nghe thấy từ “Laurel” được nói trong đó, trong khi nhiều người khác lại tin rằng họ nghe thấy từ “Yanny” – mặc dù hai từ này có vẻ phát âm chẳng hề gần giống nhau.
Khoa học đã vào cuộc để giải thích về “ảo giác âm thanh”, rằng tại sao việc nghe thấy gì đó lại không phải là một việc đơn giản và rõ ràng như bạn có thể nghĩ.
Hóa ra, việc “đánh lừa” não nghe thấy một âm thanh không tồn tại lại là một việc khá… dễ. Nghe thấy là vấn đề nhận thức, và sự kỳ vọng/đoán trước đóng vai trò rất lớn. Não của bạn sử dụng tình huống, bối cảnh để “dịch” các tín hiệu mà nó nhận được từ các sóng âm thanh đến với tai bạn. Nghiên cứu đã cho thấy rằng khi bạn kỳ vọng nghe thấy âm thanh, thì phần vỏ thính giác của não được kích hoạt theo đúng cách như khi bạn thực sự đang nghe thấy âm thanh.
 |
Não thường “điền vào chỗ trống”, nơi mà não nghĩ rằng âm thanh nên tồn tại. Điều này có nghĩa là bạn có thể “nghe thấy” lời bài hát mặc dù thực ra mới chỉ có tiếng nhạc của bài hát nào đó, nếu bạn đã biết lời của bài hát đó. Hoặc bạn nhìn thấy một từ được viết trên màn hình và bạn “nghe thấy” toàn bộ từ đó trong file âm thanh, dù thực ra file âm thanh đó đã cắt bớt đi một âm tiết. Hoặc trong một ví dụ khác, nhiều người đã “nghe thấy” âm thanh khi nhìn một file ảnh động có hình cái dây điện nảy lên nảy xuống, mặc dù file ảnh động đó hoàn toàn không có âm thanh gì.
Giờ thì bạn có thể hiểu được rằng tại sao đôi khi, bạn cứ tưởng là một người đã nói gì đó rồi, trong khi người đó lại khẳng định rằng họ chẳng nói gì cả.
