Theo báo cáo “Chất lượng không khí toàn cầu 2018” do IQAir AirVisual hợp tác với Tổ chức Hòa Bình Xanh (Greenpeace) Đông Nam Á vừa công bố, Hà Nội là thành phố ô nhiễm thứ 2 ở khu vực Đông Nam Á, sau Jakarta (Indonesia).
Cuối tháng 1/2019, thành phố trải qua một đợt ô nhiễm không khí nghiêm trọng khi chỉ số AQI thường xuyên ở mức xấu, thậm chí lên ngưỡng nguy hại - mức ô nhiễm nhất trong bảng đánh giá chất lượng không khí.
Ông Mai Trọng Thái, Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ môi trường Hà Nội cho biết: "Chất lượng không khí 3 tháng đầu năm 2019 so với các năm trước có xu hướng giảm xuống. Nguyên nhân do hiện tượng thời tiết và ô nhiễm do khói bụi giao thông, phá dỡ công trình xây dựng. Trong 3 tháng đầu năm, thành phố Hà Nội vẫn còn chịu tác động mạnh của gió mùa Đông Bắc. Gió mùa có thể mang bụi từ các nguồn ở xa tới, cùng khí hậu khô, lạnh, áp suất cao làm nồng độ bụi PM trong không khí tăng cao".
“Bên cạnh đó, bụi PM2.5 (bụi siêu vi là những hạt dạng lỏng hoặc rắn trôi nổi trong không khí) có nhiều ngày vượt chuẩn, nhất là tại các trạm quan trắc chất lượng không khí giao thông”, ông Mai Trọng Thái cho biết.
Cùng với khí thải từ giao thông, xây dựng, nguồn thải từ khu cụm công nghiệp, làng nghề… đã làm bầu không khí Hà Nội luôn bị tích tụ thêm chất ô nhiễm mà khó có thể pha loãng, khiến chất lượng không khí trong giai đoạn này kém đi.
Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cho biết: Chỉ số ô nhiễm bụi PM 2.5 lên cao như vậy là một điều rất đáng ngại. Bụi PM 2.5 là các hạt bụi có kích thước bằng khoảng 1/30 sợi tóc con người. PM 2.5 có khả năng luồn lách vào các túi phổi và tĩnh mạch phổi, gây nên nhiều căn bệnh chết người như bệnh về hô hấp, ung thư, tim mạch. Cơ quan bảo vệ môi sinh Mỹ nhận định, bụi PM 2.5 chứa nhiều hạt kim loại có khả năng gây ung thưvà đột biến gene. Trong khi đó, các khẩu trang thông thường không thể ngăn loại bụi này.
 |
Để phòng tránh những tác hại xấu đến sức khỏe mà bụi mịn mang đến, những người mắc các căn bệnh mạn tính cần hạn chế ra đường. Nếu phải lưu thông trên đường, người dân nên trang bị các phương tiện bảo vệ như khẩu trang, kính... Chọn thời điểm ít phương tiện lưu thông khi ra đường, không nên để trẻ em ra đường vào những khung giờ cao điểm.
Để cải thiện chất lượng không khí, hiện thành phố Hà Nội đang đẩy nhanh kế hoạch trồng mới 1 triệu cây xanh, triển khai các giải pháp nhằm hạn chế phương tiện cá nhân. Hà Nội cũng đẩy nhanh công tác đầu tư các bãi phế thải xây dựng; đẩy nhanh tiến độ các nhà máy đốt rác công nghệ hiện đại…
“Thành phố cũng triển khai đồng bộ các Đề án nhằm cải thiện chất lượng không khí như: Đề án chống ồn, chống bụi; Đề án thu gom, xử lý chất thải nguy hại…”, ông Mai Trọng Thái cho biết.
Theo BSCKII Nguyễn Ngọc Hồng, Trưởng Khoa Bệnh Phổi nghề nghiệp, Bệnh viện Phổi Trung ương, trong không khí ô nhiễm có nhiều hạt bụi nhỏ, hạt càng nhỏ sẽ càng vào sâu. Riêng với những hạt bụi có kích thước PM 2,5 có thể đi thẳng vào phế nang phổi, thậm chí đi thẳng vào máu. Với bất cứ dị nguyên nào từ môi trường vào cơ thể đều có thể gây kích ứng.
Bụi ô nhiễm đi vào sâu trong hệ hô hấp tới các phế nang sẽ ảnh hưởng tới chức năng phổi gây rất nhiều các bệnh phổi.
Khi tiếp xúc với bụi hay môi trường ô nhiễm, con người sẽ có phản ứng ho kích ứng, hắt hơi giống triệu chứng cảm cúm. Tiếp theo, người bệnh có thể bị ho, tăng tiết dịch, khạc đờm kéo dài, có thể dẫn tới tình trạng viêm phế quản mạn tính. Lâu dài có thể gây rối loạn đường thở.
“Bụi ô nhiễm đi vào sâu trong hệ hô hấp tới các phế nang sẽ ảnh hưởng tới chức năng phổi gây rất nhiều các bệnh phổi. Đặc biệt bụi có kích thước PM2,5 có thể vượt qua tất cả các hàng rào bảo vệ của cơ thể, vào tận phế nang và đi vào máu, gây độc cho cơ thể”, BS Ngọc nói.
 |
AQI là chỉ số để báo cáo chất lượng không khí hàng ngày đối với năm chất ô nhiễm cơ bản gồm bụi PM10, SO2, NO2, CO và O3.
Theo bảng quy đổi giá trị AQI, chỉ số chất lượng không khí gồm các mức:
- Mức tốt (0- 50): không ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Mức trung bình (51-100): khuyến cáo nhóm nhạy cảm (trẻ em, người già và những người mắc bệnh hô hấp) nên hạn chế thời gian ở ngoài.
- Mức kém (101-150): nhóm nhạy cảm cần hạn chế thời gian ở ngoài.
- Mức xấu (151-200): nhóm nhạy cảm tránh ra ngoài.
- Mức rất xấu (201-300): Mọi người đều có thể bị ảnh hưởng, hạn chế ở ngoài.
- Mức nguy hại (trên 300): khuyến cáo mọi người nên ở trong nhà.
