Mới đây, tạp chí Billboard đã cho ra mắt một bảng xếp hạng (BXH) mới toanh mang tên Song Breaker để ghi nhận đóng góp của những nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng số (TikTok, Instagrams Reel, YouTube Shorts...) trong việc quảng bá các sản phẩm âm nhạc. Đây được xem là động thái bắt kịp thời đại của Billboard khi nhiều bản hit lớn trong những năm trở lại đây đều được phổ biến những thử thách nhảy (dance challenge), meme trên các mạng xã hội.
 |
Đồng thời, làn sóng trên cũng tạo ra một thế hệ những ngôi sao mới có xuất phát điểm là những hiện tượng mạng xã hội. Hãy cùng nhà Hoa tìm hiểu xem họ là những ai nhé!
2000s: Xuất phát điểm của Justin Bieber và Calvin Harris
“Hoàng tử nhạc Pop” Justin Bieber bắt đầu sự nghiệp âm nhạc bằng một video cover ca khúc So Sick (Ne-Yo) trên YouTube. Chất lượng hình ảnh của video lúc đó còn khá thấp nhưng nhờ giọng hát nổi bật của mình, cậu bé 13 tuổi năm ấy đã thành công lọt vào mắt xanh của Scooter Braun - một nhân viên của hãng thu âm So So Def Records. Vào thời điểm năm 2007, nhiều hãng thu âm lớn cho rằng YouTube chỉ dành cho các nghệ sĩ nghiệp dư và việc Justin Bieber nổi tiếng là điều không thể. Thế nhưng, thành công của Justin Bieber và sự phát triển vượt bậc của YouTube đã chứng minh điều ngược lại.
Video cover ca khúc So Sick của Justin Bieber năm 13 tuổi.
Không thu âm các sản phẩm âm nhạc một cách bài bản hay tham gia những cuộc thi tìm kiếm tài năng như các ngôi sao thời đó, chiến lược Scooter Braun đề ra cho Justin là tiếp tục phát hành âm nhạc và kết nối với người hâm mộ thông qua YouTube. Nhờ chiến lược phát triển đúng đắn, chỉ trong một vài năm sau, "cơn sốt Bieber" (Bieber Fever) đã "lây lan" trên phạm vi toàn cầu.
 |
Album phòng thu đầu tay của Justin là My World 2.0 (2010) leo thẳng lên vị trí No.1 BXH Billboard 200 và được trao chứng nhận bạch kim của RIAA chỉ sau 5 tuần phát hành với doanh thu hơn 850 nghìn bản được bán ra. Các đĩa đơn như One time, Favourite Girl cũng là những ca khúc được giới trẻ ưu chuộng khi đó.
 |
Nam ca sĩ sinh năm 1994 từ một cậu bé 13 tuổi yêu ca hát bình thường nay đã trở thành một trong những ngôi sao nhạc Pop hàng đầu thế giới. Nguồn thu nhập của Justin từ trước đến nay chủ yếu đến từ các hợp đồng quảng cáo, sản xuất và phát hành âm nhạc, chỉ tính riêng MV Anyone vừa ra mắt đầu năm 2021 của anh chàng đã thu về khoảng 1 triệu đôla.
 |
Thời điểm đó, đối thủ của YouTube - Myspace cũng là một nền tảng được nhiều nghệ sĩ ưa chuộng nhất lúc bấy giờ, các hãng đĩa chủ yếu dồn sự tập trung vào các tài năng âm nhạc trên nền tảng này.
 |
Calvin Harris là một trong những cái tên nổi bật có xuất phát điểm từ Myspace. Năm 2007, sau khi đăng tải một vài ca khúc lên MXH này, Calvin được một công ty âm nhạc chú ý đến và ra mắt album đầu tay mang tên I Created Disco. Album được trao chứng nhận vàng BPI với doanh thu hơn 220 nghìn bản được bán ra. Hai đĩa đơn là The Girls và Acceptable in the 80s của nam DJ cũng đạt được thành tích cao trên nhiều bảng xếp hạng âm nhạc xứ sở sương mù.
 |
2010s: Cơ hội nào dành cho Shawn Mendes và Halsey?
Đến thập niên 2010, YouTube dần trở nên bão hòa, kéo theo cơ hội nổi tiếng cho các ngôi sao cover trên mạng xã hội này ngày càng trở nên khó khăn hơn. Shawn Mendes, Halsey là những nghệ sĩ vụt sáng trong thời kỳ này, nhờ vào các mạng xã hội còn khá non trẻ - Vine và Tumblr.
Năm 2013, các video hát cover 6 giây trên nền tảng Vine của Shawn Mendes bất ngờ giúp anh chàng trở thành người nổi tiếng. Nam ca sĩ nhanh chóng thu hút được sự chú ý của quản lý Andrew Gertler. Ba tháng sau, Shawn giành chiến thắng tại một cuộc thi hát cover và chính thức ký hợp đồng với hãng thu âm Island Records.
 |
Ca khúc đầu tiên của Shawn Mendes - Life of the Party ra mắt với vị trí thứ 24 trên BXH Billboard 100 và giúp anh trở thành nghệ sĩ trẻ tuổi nhất có đĩa đơn đầu tay nằm trong Top 25 Billboard.
 |
Album đầu tay phát hành của anh chàng mang tên Handwritten (2005) đã leo thẳng lên vị trí số 1 tại BXH Billboard 200, đồng thời album được trao chứng nhận bạch kim RIAA với doanh thu 105 nghìn bản đã được bán ra trong tuần đầu tiên phát hành. Đĩa đơn Stitches trích từ album này cũng dẫn đầu ở thị trường âm nhạc Anh quốc.
 |
Đến nay, nam ca sĩ Senorita đã “bỏ túi” cho mình 10 giải tại MTV Europe Awards, 2 giải thưởng American Music Awards, 13 giải thưởng âm nhạc SOCAN và 3 đề cử Grammys.
Bên cạnh vai trò là một ca sĩ, Shawn Mendes còn từng ký hợp đồng với công ty người mẫu Wilhelmina Models. Nhờ gương mặt điển trai cùng thân hình lý tưởng, Shawn Mendes luôn là cái tên được nhiều nhãn hiệu thời trang yêu thích.
 |
Một ngôi sao khác cũng bắt đầu sự nghiệp của mình nhờ vào mạng xã hội là Halsey. Tên tài khoản Tumblr của nữ ca sĩ năm 18 tuổi là @se7enteenblack. Là một fangirl chính hiệu của nhóm nhạc One Direction, Halsey khi ấy không thích thần tượng của mình là Harry Styles hẹn hò với Taylor Swift. Vì vậy, cô nàng đã… chế lại lời bài hát I Knew You Were Trouble của Taylor với tên gọi The Haylor Song và đăng tải phiên bản này lên trang Tumblr của mình. Phiên bản cover của Halsey nhanh chóng viral do được nhiều người hâm mộ cùng “chí hướng” chia sẻ.
 |
Halsey nổi tiếng nhờ hát cover I Knew You Were Trouble của Taylor Swift. |
Đến năm 2014, Halsey đăng tải ca khúc Ghost lên SoundCloud và đây cũng là bài hát đã thay đổi cuộc đời cô. Chỉ trong chưa đầy một ngày sau khi đăng tải, Halsey nhận được lời mời ký hợp đồng từ một hãng thu âm và bắt đầu con đường ca hát chuyên nghiệp kể từ đó.
 |
Tạo hình của Halsey trong MV Ghost. |
Năm 2015, cô ra mắt album phòng thu đầu tay - Badlands đạt được vị trí thứ hai trên BXH Billboard 200. Các album phòng thu tiếp theo của Halsey là Manic và Hopeless Fountain Kingdom cũng có thành tích “khủng” trên các bảng xếp hạng âm nhạc.
 |
2020s: Lil Nas X, Bella Poarch và thời đại của “cú viral” TikTok khó lường
TikTok là một mạng xã hội chia sẻ video ngắn vô cùng lớn mạnh trong những năm gần đây. Chính vì vậy nền tảng này dần trở thành một sân khấu tuyệt vời cho các nghệ sĩ tài năng có ý định theo đuổi đam mê âm nhạc từ con số 0.
 |
Năm 2018, tận dụng trào lưu meme Yeehaw Agenda (xu hướng ăn mặc như cao bồi) đang khá phổ biến, chàng trai 19 tuổi Lil Nas X bắt đầu tạo ra các meme nhằm quảng bá cho ca khúc Old Town Road của mình. Cuối năm 2018, trào lưu Yeehaw Challenge (biến hình thành cao bồi trên nền nhạc Old Town Road) xuất hiện trên TikTok và giúp ca khúc lọt vào BXH Billboard 100.
 |
Đến năm 2019, nhận thấy tiềm năng của “hắc mã” Old Town Road, Lil Nas X quyết định hợp tác với ngôi sao nhạc đồng quê - Billy Ray Cyrus để remix lại ca khúc này. Vài ngày sau sinh nhật tuổi 20 của Lil Nas X, Old Town Road chính thức leo lên vị trí No.1 Billboard, soán ngôi ca khúc 7 Rings của Ariana Grande.
Old Town Road được mệnh danh là một hiện tượng “đột biến gen” của nền âm nhạc toàn cầu bởi sự kết hợp độc đáo giữa hai chất liệu âm nhạc cực kỳ được yêu thích tại Mỹ - nhạc đồng quê và nhạc Trap (một nhánh nhỏ trong thế loại Rap/Hip-Hop). Giai điệu gây nghiện cùng chất liệu âm nhạc mới lạ, bắt tai là mấu chốt tạo nên sự thành công của Old Town Road.
 |
Old Town Road (remix) dẫn đầu BXH Billboard trong 17 tuần liên tiếp, phá kỷ lục tồn tại trong 60 năm của Billboard, vượt mặt Despacito của Luis Fonsi, Daddy Yankee và Justin Bieber về độ “dai dẳng”. Đến các tên tuổi “máu mặt” như Taylor Swift, Camila Cabello khi đó cũng phải đành “chịu trận”, ngậm ngùi đứng ở vị trí thứ nhì. Không chỉ vậy, Lil Nas X còn lấn sân sang cả thị trường châu Á với phiên bản Seoul Town Road có sự góp mặt của nam rapper RM đến từ nhóm nhạc BTS.
 |
Giới báo chính thời điểm đó cho rằng Old Town Road có thể là hit đầu tiên và cũng là cuối cùng của Lil Nas X nhưng nam rapper sinh năm 1999 đã dùng thực lực để chứng minh điều ngược lại. Các sản phẩm mới của anh vẫn tiếp tục được người hâm mộ đón nhận nồng nhiệt. Tháng 8/2021, Lil Nas X được tạp chí Variety bình chọn là một trong những ngôi sao trẻ quyền lực của Hollywood.
 |
Tham gia TikTok vào tháng 4/2020 nhưng Bella Poarch hiện đang là người có lượng theo dõi cao thứ ba trên nền tảng này. Video nhép theo ca khúc M to the B đạt đến con số 300 triệu lượt xem, trở thành video có nhiều lượt xem nhất trên TikTok chỉ sau vài tuần đăng tải.
 |
Tháng 5/2021, cô nàng TikToker người Mỹ gốc Philippines đăng tải ca khúc đầu tay lên TikTok và ngay lập tức, ca khúc này đã “làm mưa làm gió” trên cả TikTok lẫn các nền tảng mạng xã hội khác. Không lâu sau, Bella ký hợp đồng với hãng đĩa Warner Records và phát hành MV cho đĩa đơn đầu tay.
Thừa thắng xông lên, Bella Poarch vừa cho ra mắt ca khúc thứ hai mang INFERNO với cùng công thức cũ: Thời lượng ngắn, điệp khúc bắt tai, trào lưu hát nhép trên TikTok dễ dàng thực hiện,...
Hiện tượng mạng: Có thật sự là một “món hời”?
Không cần phải tốn nhiều thời gian tìm kiếm cơ hội thử giọng hay thuyết phục các hãng đĩa như những nghệ sĩ thế hệ trước nữa, ngày nay ai cũng có cơ hội thể hiện tài năng và tự mình làm nên “tên tuổi” chỉ với vài thao tác trên mạng xã hội. Khi nghệ sĩ đạt đến một mức độ nổi tiếng nhất định, các hãng đĩa sẽ tự động tìm đến họ. Không chỉ vậy, lượng người hâm mộ có sẵn của nghệ sĩ giúp các hãng đĩa không cần phải tốn quá nhiều chi phí quảng bá ban đầu như cách debut truyền thống trước đây.
 |
Những năm 2000, để nổi tiếng và tiếp cận người hâm mộ, Justin Bieber cũng cần phải tốn kha khá thời gian và công sức. Nhưng những năm gần đây, mọi thứ đã ngày càng trở nên dễ dàng hơn. Chỉ một chiếc video vài phút hoặc thậm chí vài giây ngắn ngủi đã đủ biến một người nào đó thành hiện tượng mạng.
Tuy nhiên, điều này cũng dễ dẫn đến hệ quả “sớm nở, tối tàn” - nhanh vụt sáng nhưng cũng nhanh biến mất của nhiều hiện tượng mạng. Vì vậy để tồn tại, các nghệ sĩ bắt buộc phải tạo ra những ca khúc đột phá hơn trước gấp nhiều lần, chứng minh cho công chúng thấy tài năng của họ là xứng đáng với sự yêu thích của người hâm mộ. Ngoài ra, các sản phẩm sau đó cũng cần phải đổi mới, không nên đi theo lối cũ, gây nhàm chán cho người nghe.
 |
