Cuộn giấy cổ này đã không thể được đọc trong gần 2000 năm, nhưng giờ thì ít nhất đã có một từ có nghĩa được phát hiện bởi một sinh viên xuất sắc.
Quay ngược thời gian một chút, vào tháng 3 năm nay, một thử thách đã được đặt ra, gọi là Thử thách Vesuvius, nhằm làm nên lịch sử bằng cách khuyến khích bất kỳ ai tìm ra phương pháp đọc cuộn giấy được tìm thấy ở Herculaneum (Italy). Cuộn giấy này ban đầu nằm ở một khu đất thuộc về một người La Mã giàu có, và nó bị chôn sâu dưới tro và đá khi núi lửa Vesuvius phun trào vào năm 79 (sau công nguyên), cũng chính là vụ phun trào núi lửa đã chôn vùi thành phố Pompeii nổi tiếng.
 |
Cuộn giấy 2.000 năm tuổi. Ảnh: ĐH Kentucky. |
Suốt hàng thế kỷ, cuộn giấy này ẩn giấu dưới bùn đất, nhưng cuối cùng được tìm thấy vào những năm 1700. Dù được tìm thấy nhưng nó đã bị than hóa (carbon hóa) đến mức không thể đọc được.
Đến năm nay, cựu CEO Nat Friedman của công ty phần mềm GitHub ở Mỹ cùng một đội ngũ các nhà khoa học đã đặt ra Thử thách Vesuvius với hy vọng ai đó có thể giải mã được bí ẩn của những dòng chữ trong cuộn giấy. Giải thưởng lớn là 700.000 đôla Mỹ (hơn 17 tỷ đồng), ngoài ra còn có một số giải nhỏ.
Và đến giờ thì giải thưởng Những Chữ Đầu Tiên đã có chủ. Người giành giải này là Luke Farritor, một sinh viên 21 tuổi, đang học ngành Khoa học Máy tính ở ĐH Nebraska-Lincoln (Mỹ).
 |
Luke Farritor. Ảnh: The Vesuvius Challenge. |
Vậy từ đầu tiên được giải mã là gì? Đó là “πορφυρας”, có nghĩa là “nhuộm màu tím”, hoặc “vải màu tím”.
Với thành tựu này, Luke nhận được giải thưởng 40.000 đôla (978 triệu đồng), đồng thời ghi tên mình vào lịch sử.
Không lâu sau khi Luke giải mã được từ đầu tiên thì Youssef Nader, một sinh viên cũng học ngành Khoa học Máy tính, ở Berlin (Đức) cũng giải mã được từ trên với ý nghĩa như vậy. Nhưng vì chậm hơn Luke một chút nên Youssef nhận giải nhì là 10.000 đôla (245 triệu đồng).
 |
Từ đầu tiên đã được giải mã, có nghĩa là "(nhuộm) màu tím". Ảnh: ĐH Kentucky. |
Hiện giải thưởng lớn vẫn còn nguyên dành cho ai giải mã được 4 đoạn văn bản (hoặc nhiều hơn), thông tin cụ thể được đăng ở đây.
 |
