Năm nay, ngày Thu phân bắt đầu vào hôm nay, thứ Bảy ngày 23/9, vào lúc 13h50’ (giờ Việt Nam), theo Earth Sky. Theo khoa học phương Tây thì đây mới là thời điểm bắt đầu mùa Thu ở Bắc bán cầu (nước ta nằm ở bán cầu Bắc).
Hằng năm, ngày Thu phân thường rơi vào 22 hoặc 23/9, rất hiếm khi rơi vào 21 hoặc 24/9. Đã vài thiên niên kỷ nay ngày Thu phân không rơi vào 21/9 rồi. Trong thế kỷ thứ 21, sẽ có 2 lần mà ngày Thu phân rơi vào 21/9, là năm 2092 và 2096. Còn lần gần nhất ngày Thu phân rơi vào 24/9 là năm 1931, lần tiếp theo là năm 2303, theo nhà khí tượng học Andrew Kozak ở Philadelphia (Mỹ).
Mặt Trời sắp lặn vào một ngày Thu phân ở thành phố Kansas (bang Missouri, Mỹ). Ảnh: Charlie Riedel/ AP. |
Vào ngày Thu phân, trục của Trái Đất không nghiêng về phía Mặt Trời, cũng không hướng ra xa Mặt Trời, có nghĩa đó là thời điểm ít ỏi mà cả bán cầu Bắc và Nam có mức ánh sáng và bóng tối của ngày (thường gọi là ngày và đêm) gần bằng nhau ở mọi vĩ độ, theo Dịch vụ Thời tiết Quốc gia của Mỹ (NWS). Bạn có thể vào trang TimeandDate.com, mục Sun Calculator và nhập tên thành phố để xem thì sẽ thấy, hầu hết các nơi như Hà Nội, TP. HCM (Việt Nam), hay San Francisco, Los Angeles (Mỹ), hay Sydney (Úc)… trong ngày hôm nay thì khoảng thời gian có ánh Mặt Trời đều là 12 tiếng 7 phút.
Thời lượng có ánh Mặt Trời (Daylight) ở Hà Nội và hầu hết các nơi khác trên Trái Đất vào hôm nay đều là 12 tiếng 7 phút. (Ảnh chụp màn hình TimeandDate. |
Thời điểm Thu phân là một cột mốc khi Mặt Trời xuất hiện ngay phía trên đường xích đạo của Trái Đất, và vì nước ta nằm gần đường xích đạo nên nhiều khu vực có nắng khá chói chang.
Sau ngày Thu phân, ở Bắc bán cầu, Mặt Trời sẽ mọc muộn hơn và lặn sớm hơn, có nghĩa là ngày (thời điểm có ánh sáng Mặt Trời) sẽ ngày càng ngắn. Đồng thời, thời tiết sẽ trở nên mát và khô hơn.
Hình minh họa vị trí của Mặt Trời ngay phía trên đường xích đạo vào mỗi giờ trong ngày Thu phân. Ảnh: Tau’olunga/ Wikimedia Commons. |
“Sự tạm ngừng vì Mặt Trời” cũng có thể xảy ra quanh thời điểm Thu phân, thường là trong vài ngày sau ngày Thu phân 23/9, theo trang National Geographic. Đây là hiện tượng bức xạ của Mặt Trời có thể ảnh hưởng hay thậm chí khiến các vệ tinh ngừng truyền tín hiệu, do nhiều vệ tinh quanh đường xích đạo có thể bị “tràn ngập bức xạ Mặt Trời trực tiếp”. Do đó, người dân trên Trái Đất có thể thấy mạng Internet chậm hơn và hình ảnh trên TV có thể cũng có lúc chập chờn.