Điệu vũ bên lề có tựa sách tiếng Anh là The perks of being a wallflower. “Wallflower” là một từ tiếng lóng để chỉ những người nhút nhát, nội tâm, bên lề. Như một người luôn lặng lẽ ở những bữa tiệc, không có ai để nhảy cùng, để xoay tròn trên sàn và thả mình vào âm nhạc. Như những bông hoa không mọc trong vườn, mà lại mọc trên tường. Một người như lạc lõng, cô đơn giữa đám đông.
 |
Ảnh Tumblr: books-are-magical.
Nhân vật chính Charlie chính là một “wallflower”. Charlie thích đọc sách, thích đi bộ về nhà sau giờ tan lớp, một mình. Chẳng ai chú ý đến cậu, và cậu chẳng thuộc về đâu. Charlie hay viết thư tay cho một người bạn vô danh, kể về cuộc sống của mình gồm gia đình, bạn bè và những vấn đề khác. Vũ điệu bên lề chính là tập hợp những lá thư được Charlie viết trong suốt năm học đầu tiên cậu học trung học.
“Vậy là, tôi sẽ kể bạn nghe cuộc sống của tôi nhé. Phải nói là tôi vừa thấy hạnh phúc vừa thấy buồn bã, và tôi vẫn đang loay hoay tìm hiểu xem sao lại thành ra như thế.”
 |
Ảnh Tumblr: books-of-winter.
Trước khi bước vào năm đầu trung học, người bạn thân nhất của Charlie tự sát. Sự kiện đó đã bắt đầu cho chuỗi ngày u ám và cô đơn tiếp sau đó. Nỗi băn khoăn không hiểu được lý do người bạn thân tự sát khiến Charlie cảm thấy nặng lòng ngang với nỗi buồn mất bạn. Và sự kiện đó đánh thức những vấn đề tâm lý của Charlie, đã tồn tại trước đây, khi cậu còn nhỏ. Chúng càng lúc càng trở nên trầm trọng hơn.
Điệu vũ bên lề được tác giả Stephen Chbosky chia làm ba phần. Ở phần đầu tiên, có thể độc giả cảm thấy khó mà nắm bắt được câu chuyện. Như khi ghép một bức tranh lớn, mà có quá nhiều mảnh nhỏ, người ta thường sẽ bối rối khi chưa nhận thức được mình đang ghép gì. Nhưng cảm giác đó sẽ trôi qua đi rất nhanh. Và cuốn sách sẽ thu hút bạn đến trang cuối cùng.
 |
Phiên bản bìa ở Việt Nam (Ảnh: NXB Trẻ).
Điệu vũ bên lề là một cuốn sách có rất nhiều vấn đề về lứa tuổi trưởng thành. Những cô cậu thiếu niên không còn là trẻ con, nhưng cũng chẳng phải là người lớn, chưa đủ cứng cáp để vượt qua những tổn thương dai dẳng hằn lên từ những ngày thơ ấu. Nên họ gần như phải vẫy vùng để thoát ra. Điệu vũ bên lề không ngần ngại nhắc đến bạo lực, bắt nạt học đường, trầm cảm cùng những chứng bệnh tâm lý khác, thuốc phiện, mang thai và phá thai, bạo hành gia đình, đồng tính… Nhưng qua góc nhìn đơn giản, một chiều của Charlie, những tổn thương đó đủ nhức nhối nhưng không quá nặng nề. Vẫn có những bản nhạc đẹp đẽ ngân lên, vẫn có cảm giác ngọt ngào như vô tận khi ở cùng bạn bè và thấy mình tự do. Như vào một ngày mùa đông xám xịt, vẫn có ai đó lặng lẽ thắp những ngọn đèn lên, đốt vài cây nến ấm.
 |
Ảnh Tumblr: rainbow-on-my-parade.
Charlie đã gặp Sam và Patrick, cặp anh em kì lạ, và lần đầu tiên cậu cảm thấy mình thuộc về đâu đó, khi bước giữa họ. Sam và Patrick đã mang đến cho cậu tình bạn chân thành, tình yêu đầu đời rung động. Charlie đã gặp thầy giáo Bill, người đưa cho cậu những cuốn sách, mà khi đọc nó trở thành một phần trong ta. Thầy Bill cũng là người nói rằng cậu đặc biệt, theo một nghĩa tốt.
“Tôi rất cảm kích vì lại được nghe hai chữ ấy. Bởi tôi nghĩ là đôi lúc chúng ta đều quên. Và tôi nghĩ mỗi người đều đặc biệt theo cách riêng của tôi. Tôi thật lòng tin như thế.”
 |
Ảnh Tumblr: ursula-uriarte.
Làm một kẻ bên lề có thể sẽ buồn, nhưng cũng có những điều hay riêng. Như Charlie im lặng quan sát tất cả, cậu biết tất cả, và cậu hiểu. Charlie hiểu tâm sự của bố, người đã quyết tâm không trở thành một người cha bạo hành con cái như ông đã từng phải chịu đựng khi còn nhỏ. Charlie hiểu nỗi đau đớn của Patrick khi tình yêu của cậu bị xã hội chối bỏ, bị chính người cậu yêu chối bỏ.
Bạn sẽ nhận thấy sự thấu hiểu của Charlie ở cái cách cậu tỉ mẩn chọn quà cho bạn bè đêm Giáng sinh. Charlie tự tay làm cho Patrick một cuộn băng đầy các bài hát đẹp. “Tôi hi vọng mỗi khi lái xe một mình, cậu ấy sẽ tìm được bài nào đó phù hợp ở mặt sau mà nghe, để thấy đâu đó vẫn có chốn dành cho mình khi buồn.”
 |
Ảnh Tumblr: noseinabook.
Sự nhạy cảm đó của Charlie có thể làm cậu buồn phiền, nhưng nó cũng xoa dịu những nỗi đau của cậu. Sự thấu hiểu đó có thể làm Charlie dày vò, nhưng nó cũng giúp cậu sàng lọc và giữ lại những điều quý giá nhất.
Trải qua những tổn thương, bị phản bội và phản bội, người trẻ mới hiểu được mình. Để yêu đúng người, hạnh phúc đúng lúc. “Chúng ta chấp nhận tình yêu mà chúng ta nghĩ mình xứng đáng.” Để mạnh mẽ hơn, để dù cho có chuyện gì xảy ra, cũng không quên tiến về phía trước, tiếp tục sống cuộc đời mình tuyệt nhất có thể. “Bởi vì mọi thứ đổi thay. Bạn bè rời đi. Và cuộc đời không dừng lại vì bất kỳ ai cả.”
 |
Ảnh Tumblr: thebooknomad.
Điệu vũ bên lề là một cuốn sách buồn, nhưng đẹp, và tỏa sáng ở trang cuối cùng. Vì qua bao nhiêu đổ vỡ, tổn thương, trầy xước, các nhân vật luôn biết cách đi qua, thắp cho mình niềm hi vọng. Và sau mùa Đông, chính là mùa Xuân ấm áp, nơi những chùm hoa nở bung khi những bông tuyết cuối cùng tan hết.
“Hi vọng bạn sẽ sống một cuộc đời thật rực rỡ bởi vì tôi thực lòng nghĩ rằng bạn xứng đáng. Tôi thực sự nghĩ như vậy. Tôi hi vọng bạn cũng mong như vậy. Thế nhé. Chào tạm biệt.
Thương mến.
Charlie.”
MAO LƯƠNG
