 |
Một hình ảnh hút thuốc trong phim hoạt hình Pinocchio của hãng Walt Disney
Tiến sĩ Stanton Glantz – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và Giáo dục kiểm soát thuốc lá, giáo sư Đại học California, Mỹ nói: “Ngày càng có nhiều minh chứng về việc, trẻ em nhìn thấy những hình ảnh hút thuốc lá trên phim có khả năng học và làm theo”.
Tiến sĩ Glantz cũng là tác giả của một nghiên cứu mới cho thấy, ngày càng có nhiều bộ phim nổi tiếng chứa đựng hình ảnh hút thuốc lá, và những hình ảnh này là một trong những yếu tố “kích thích” nhiều nhất khiến trẻ em, thanh thiếu niên hút thuốc, thậm chí nó có “sức mạnh” ngang ngửa với quảng cáo thuốc lá!
Ông cho rằng, các nghiên cứu dịch tễ học chỉ ra rằng: Nếu phụ huynh kiểm soát mọi yếu tố rủi ro của việc hút thuốc lá với con cái họ như: Cha mẹ hút thuốc; Tình trạng kinh tế xã hội; Thái độ chấp nhận rủi ro hút thuốc…v.v, nhưng chỉ cần teen tiếp xúc với việc hút thuốc lá trên phim ảnh 2-3 lần là có khả năng bắt đầu hút thuốc.
Những bạn nhỏ có cha mẹ hút thuốc lá sẽ có nhiều khả năng hút thuốc lá hơn những đứa trẻ có phụ huynh không có thói quen này. Và theo Tiến sĩ Glantz thì ngay cả những đứa trẻ có cha mẹ không hút thuốc, nhưng lại tiếp xúc nhiều với việc hút thuốc trên phim ảnh thì khả năng hút thuốc cũng rất cao.
Tiến sĩ Glantz và các nhà nghiên cứu về chủ đề này kết luận: Hút thuốc trong phim ảnh sẽ có tác động tiêu cực tới trẻ em và không có lý do gì để duy trì hình ảnh thuốc lá, hút thuốc trong các bộ phim dành cho trẻ em.
Đồng tình với nhận định trên, Tiến sĩ Douglas Bettcher – Giám đốc trung tâm phòng chống các bệnh không truyền nhiễm của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng, cần đưa ra những hạn chế chặt chẽ hơn đối với quảng cáo thuốc lá và phim ảnh, bởi hút thuốc trong phim là một hình thức quảng bá mạnh mẽ cho ngành công nghiệp thuốc lá. Có tới 180 bên đồng ý tham gia Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của WHO (WHO FCTC), trong đó bắt buộc phải cấm quảng cáo, quảng bá và tài trợ thuốc lá.
Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Nhật Bản ước tính: Việc dừng hút thuốc trong các bộ phim dành cho trẻ em sẽ cứu sống được 18% trên tổng số 5,6 triệu thanh thiếu niên nước này trước các căn bệnh liên quan tới thuốc lá.
Năm 2012, một loạt bằng chứng khoa học và y tế cho thấy, việc nghe nhìn, xem các hình ảnh hút thuốc trong phim khiến trẻ em bắt đầu hút thuốc lá. Các nghiên cứu khác còn phát hiện thanh thiếu niên hâm mộ những ngôi sao điện ảnh hút thuốc lá sẽ có nguy cơ cao hút thuốc lá giống thần tượng của mình.
Trước đó, trong một nghiên cứu thực hiện vào những năm 90, các nhà khoa học chỉ ra sự khác biệt giữa người hút thuốc trên màn ảnh và người hút thuốc trong thế giới thực. Ở thế giới thực, người hút thuốc có khả năng là người nghèo, thậm chí là người mắc bệnh tâm thần, thế nhưng trên màn ảnh, hút thuốc thường là những người quyền lực, giàu có và hoàn toàn có thể kiểm soát được cuộc sống của mình. Đây cũng có thể là một gợi ý cho việc “chỉnh đốn” lại hình ảnh quảng cáo thuốc lá trong phim ảnh!
(còn tiếp)
