Lớn lên cùng thuốc lá
Theo số liệu khảo sát của Chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá quốc gia, học sinh trong độ tuổi từ 13 - 15 có trên 60% thường xuyên hút thuốc thụ động tại nhà. Thậm chí, có những trẻ còn đang trong bụng mẹ cũng trở thành một “dân nghiện thuốc lá” bất đắc dĩ do bố hoặc mẹ hút thuốc làm chất nicotine, carbon monooxide nhiễm vào bào thai.
 |
Trẻ em như trang giấy trắng, hình ảnh những người thân trong gia đình hút thuốc lá sẽ in sâu vào tâm trí khiến chúng cho rằng đó là chuyện bình thường. Khi lớn lên, các em sẽ tìm đến điếu thuốc khi có sự tác động của ngoại cảnh như bạn bè rủ rê, biến đổi tâm lý,...
Cá biệt có trường hợp trẻ nghiện thuốc lá do người thân trong gia đình “tiếp tay” như cậu bé Hammel ở Indonexia. Cậu bé phải hít khói thuốc từ khi còn nhỏ vì ông nội và bố đều nghiện thuốc lá nặng. Từ năm 3 tuổi, Hammel đã có thói quen hút 1 bao/ngày sau một thời gian được bố cho hút thuốc thử.
Tò mò thử
Có những trường hợp học sinh, sinh viên hút thuốc vì tò mò. Thấy bạn bè nhả khói điệu nghệ, N.Đ.Huy (sinh viên ĐH Tài nguyên – Môi trường) đã xin “hút ké” một hơi cho biết cảm giác. Sau vài lần ho sặc sụa và được bạn bè động viên, giờ Huy đã có thể hút thuốc thành thục và học được cả các kỹ năng nhả khói qua mũi hay nhả khói thành hình chữ O,...
 |
Chụp ảnh tạo dáng cùng điếu thuốc được nhiều bạn nam hưởng ứng để có ảnh “chất” khoe với mọi người.
Tương tự như Huy, H.H.Nam (Sinh viên ĐH Ngoại thương, cơ sở Quảng Ninh) cũng tò mò hút thuốc xem có... tiêu sầu được như lời bạn bè nói không. Sau lần bị tình đầu quay lưng, Nam đã mua bao thuốc và tập hút để “khói cuốn em đi”.
Thiếu kỹ năng từ chối
Rất nhiều học sinh, sinh viên thừa nhận mình hút thuốc vì bị bạn bè rủ rê, khích tướng. Bạn T.T.Nam (sinh viên năm 1, ĐH Công nghiệp Hà Nội) cho biết: “Lên đại học mình mới bắt đầu tập hút thuốc do bạn bè rủ. Đi chơi game bọn bạn mời hút cho tỉnh để còn “chiến” qua đêm. Không hút chúng nó lại chê hèn”.
 |
Hay như trường hợp của bạn P.Đ.Tân (học sinh lớp 11) của một trường THPT tại Hà Nội thì hút thuốc vì sợ bị nói là... chưa trưởng thành. Lúc đầu Tân chỉ hút 1 - 2 điếu khi đi chơi với bạn, lâu dần thành nghiện nên giờ không hút là thấy người bứt rứt, khó chịu.
Mua dễ dàng
Khác với nhiều quốc gia trên thế giới, thuốc lá ở Việt Nam là một mặt hàng dễ dàng tìm mua được. Chúng được bày bán ở khắp mọi nơi, từ cửa hàng lớn tới các sạp tạp hoá ven đường với đủ mọi chủng loại. Mặc dù đã có quy định về việc mua, bán, sử dụng thuốc lá nhưng chẳng có ai áp dụng.
 |
Tiếp đó, luật chỉ quy định các nhà sản xuất ghi dòng chữ “Hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ” lên vỏ bao chứ pháp luật chưa quy định phải in thêm các thông tin cần thiết khác. Chính vì thế, để mua được thuốc lá đối với các em học sinh là chuyện không khó.
Không bị phạt nặng
Theo chia sẻ của cô giáo N.T.Huệ (giáo viên một trường THPT ở Quảng Ninh) cũng như đa số giáo viên tại các trường phổ thông khác, nếu phát hiện học sinh hút thuốc trong trường, nhà trường sẽ nhắc nhở và yêu cầu viết bản kiểm điểm. Trong trường hợp tái phạm sẽ liên hệ với gia đình hoặc nặng hơn là thành lập hội đồng kỷ luật.
 |
Thế nhưng, không hiếm trường hợp học sinh thản nhiên hút thuốc trong nhà vệ sinh. Giáo viên và giám thị không thể giám sát thường xuyên vì chẳng lẽ lại theo các em đi giải quyết nhu cầu. Thậm chí, có những nhà trường cả năm học không đến khu vực nhà vệ sinh học sinh nên không biết các em vào đây hút thuốc lá.
Còn ở ngoài khuôn viên trường học, hút thuốc lá càng đơn giản vì không có người quản lý. Các em học sinh tụ tập hút thuốc ngay tại cổng trường, công viên, khu vui chơi, hàng quán và người lớn nhìn thấy cũng làm ngơ.
Sự ra đời của thuốc lá điện tử
Thuốc lá điện tử ra đời đã phá tan những nỗ lực đẩy lùi thuốc lá truyền thống trong suốt nhiều năm qua. Với những lời quảng cáo hoa mỹ, thuốc lá điện tử nhanh chóng trở thành một mặt hàng an toàn cho sức khoẻ, không gây nghiện và là biểu tượng cho sự sành điệu.
 |
Dù thuốc lá điện tử còn nguy hiểm hơn cả thuốc lá truyền thống nhưng phần lớn các bạn trẻ đều không biết. Qua khảo sát của phóng viên, các bạn học sinh, sinh viên và thậm chí là người đã đi làm đều khẳng định thuốc lá điện tử an toàn với cả người hút trực tiếp và những người xung quanh. Bởi vậy, không khó để bắt gặp hình thuốc thuốc lá điện tử được sử dụng công khai ở nơi công cộng, thậm chí là phòng kín đông người.
