Overthinking (suy nghĩ quá mức) là quá trình liên tục đánh giá và dằn vặt về những suy nghĩ của bản thân. Quá trình này có thể bao gồm dằn vặt tinh thần về những hành động hoặc những quyết định trong quá khứ và/ hoặc hiện tại.
Ai cũng có thể rơi vào trạng thái suy nghĩ quá mức, tuy nhiên, overthinking lại đang trở thành một trong những hội chứng phổ biến của thế hệ Z khi theo Forbes Health, có 73% người trẻ trong độ tuổi dưới 30 thường xuyên bị Overthinking về các phương diện khác nhau trong cuộc sống.
Thấu hiểu được vấn đề này, vừa qua, chương trình “Hỗ trợ tâm lý học đường - Đưa chuyên gia đến trường học” với chủ đề “Overthinking của Gen Z: Làm sao để vượt qua?” đã được tổ chức tại nhiều trường THPT ở TP.HCM để hỗ trợ teen "vượt" overthinking một cách dễ dàng hơn.
Chương trình mong muốn có thể hỗ trợ "gỡ rối" và đưa đến cho các teen những cách thức phù hợp để thoát overthinking. |
Chia sẻ tại chương trình, ThS Tâm lý Phan Thị Mai Quyên (Giảng viên, chuyên viên tham vấn tâm lý trường Đại học Mở TP.HCM) cho biết: “Luôn đặt câu hỏi, tự chất vấn bản thân rất cao, dễ suy diễn kéo dài tất cả những điều diễn ra trong cuộc sống dù đó chỉ là những tình huống đơn giản,… là những dấu hiệu đặc biệt cần phải quan tâm khi bản thân học sinh nghi ngờ mình mắc chứng overthinking”.
Ngoài ra, người mắc chứng overthinking còn xuất hiện rất nhiều dấu hiệu rõ ràng về mặt thực thể. Theo cô Quyên, những người đang âu lo quá mức có thể bị những hiệu ứng liên quan đến sức khỏe như chứng rối loạn giấc ngủ kéo dài (được xác định bởi sự chập chờn, độ sâu giấc ngủ và sự thoải mái sau khi thức dậy). Nặng nề hơn, người overthinking còn có thể có cảm giác chán ăn hoặc ăn nhiều hơn, bồn chồn khi ngủ nghỉ hoặc ăn uống, tim đập nhanh mỗi khi lo lắng.
Theo khảo sát từ chương trình, trong số các vấn đề dẫn đến việc nhiều học sinh overthinking chủ yếu do áp lực học tập, thi cử, chọn nghề, chọn trường chiếm tỷ lệ cao nhất. Khi nhận được câu hỏi làm thế nào để vượt qua Overthinking vì áp lực học tập đã chia sẻ, Tiến sĩ Nguyễn Vinh Quang (Founder Tổ chức Hướng nghiệp Quốc tế Mr.Q) nhấn mạnh mục tiêu học tập của mỗi người cũng là cách để hạn chế hội chứng này.
Mục đích học tập rõ ràng cũng là cách để hạn chế nghĩ quá nhiều. |
Đồng quan điểm, thạc sĩ Tâm lý Phan Thị Mai Quyên cho rằng: “Việc chọn ngành, chọn trường phải phù hợp với năng lực cá nhân. Nhưng vẫn còn rất nhiều bạn chọn trường và ngành cao hơn mức năng lực hiện có khiến các bạn luôn đặt ra những câu hỏi trách cứ bản thân mình về quá khứ."
Một câu hỏi của teen đã nhận được nhiều sự hưởng ứng của các teen THPT Ngô Thời Nhiệm (TP.HCM) chính là: “Em cảm thấy bản thân trước giờ có thói quen hay để ý quá nhiều việc người khác nghĩ gì về mình. Em luôn trong trạng thái làm gì cũng sợ các bạn nói sau lưng, luôn để tâm các bạn nói gì về mình và sợ bị nói sai sự thật”.
Giải đáp thắc mắc này, TS Nguyễn Vinh Quang cho rằng góc nhìn, suy nghĩ hay cảm nhận của mỗi người đều đến từ chính bản thân họ và tất nhiên chúng ta không thể kiểm soát được điều đó. Như vậy, khi bản thân gặp những vấn đề khó khăn, trở ngại,… không nên suy nghĩ quá nhiều việc người kia có nghĩ gì về mình không vì mình cũng chẳng thể kiểm soát được họ và mình cũng không phải X-men để hiểu được suy nghĩ của người khác.
Nhiều teen đã đưa ra các câu hỏi để chuyên gia giải đáp. |
Chương trình "Hỗ trợ tâm lý học đường - Đưa chuyên gia đến với trường học" do Báo Tiền Phong phối hợp cùng AIA Việt Nam, trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, trường ĐH Mở TPHCM, Nam Á Bank tổ chức.
Trong năm học 2023 - 2024, chương trình sẽ đưa các chuyên gia tâm lý, hướng nghiệp tuyển sinh đến các trường THPT trên địa bàn TPHCM để chia sẻ, giao lưu, lắng nghe tiếng nói của học sinh trong mọi vấn đề như ứng xử văn minh trên mạng xã hội, cảnh báo, ngăn chặn vấn nạn bạo lực học đường, giảm stress trong học tập, chọn ngành chọn nghề...