Bão mạnh như bão Yagi ở Biển Đông là một ngoại lệ hay sẽ ngày càng nhiều hơn?

0:00 / 0:00
0:00
HHT - Cơn bão Yagi (bão số 3) đã gây thiệt hại rất lớn cả về người và của ở nước ta, và trước đó là ở Philippines và Trung Quốc. Một cơn bão mạnh như thế ở Biển Đông là hiện tượng hiếm, hay thực ra có khả năng xuất hiện ngày càng nhiều?

Bão Yagi đã gây thiệt hại nặng nề ở những nước mà nó đi qua, bao gồm Philippines, Trung Quốc và Việt Nam. Tại nước ta, công tác chuẩn bị và ứng phó với bão của các cơ quan chức năng đều rất tích cực, nhưng vẫn không tránh khỏi những tổn hại do thiên tai.

Vậy một cơn bão mạnh như Yagi ở Biển Đông có phải là trường hợp hiếm không?

Thực tế, một siêu bão dữ dội như Yagi không phải là hiếm như nhiều người nghĩ, vì phía Tây Thái Bình Dương từ lâu vốn được biết là có khả năng “nuôi dưỡng” những cơn bão mạnh nhất Trái Đất. Thậm chí, ở khu vực này có tỷ lệ siêu bão cao ở mức đáng sợ.

Bão mạnh như bão Yagi ở Biển Đông là một ngoại lệ hay sẽ ngày càng nhiều hơn? ảnh 1

Người dân Bãi Cháy (Quảng Ninh) dọn dẹp sau khi bão đi qua. Ảnh: Hoàng Mạnh Thắng/ TPO.

Theo trang Wired, các nhà khí tượng đã ghi nhận hàng trăm siêu bão ở Tây Thái Bình Dương từ năm 1945 đến 2022. Hơn 200 trong số đó trở thành bão Cấp 5 (sức gió duy trì mạnh nhất từ 252 km/h trở lên), là cấp cao nhất trên thang đo Saffir-Simpson (vẫn được dùng ở Mỹ). Con số này ở Đại Tây Dương thấp hơn nhiều, và bão lớn ở Đại Tây Dương thường duy trì sức mạnh trong khoảng thời gian ngắn hơn bão ở Tây Thái Bình Dương.

Bão mạnh như bão Yagi ở Biển Đông là một ngoại lệ hay sẽ ngày càng nhiều hơn? ảnh 2

Bản đồ 202 siêu bão mạnh ngang bão Cấp 5 ở khu vực Tây Thái Bình Dương từ năm 1945 đến 2022. Ảnh: Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ.

Vậy tại sao ở Tây Thái Bình Dương lại có nhiều bão dữ như vậy? Đó là do những cơn bão có tiềm năng trở nên rất mạnh thực ra lại đòi hỏi một số điều kiện quan trọng để phát triển.

Nước ấm là điều kiện rất cần thiết, và đây chính là điều đáng quan tâm vì ở Đông Nam Á, giống như ở nhiều nơi khác trên thế giới, đã có nhiệt độ bề mặt nước biển tăng trong cả năm qua. Nhiệt độ nước biển từ 29oC trở lên có thể cho các cơn bão năng lượng mà chúng cần, mà hiện tại, nước biển quanh Philippines có nhiệt độ trung bình là 31oC.

Bão mạnh như bão Yagi ở Biển Đông là một ngoại lệ hay sẽ ngày càng nhiều hơn? ảnh 3

Một người dân ở tỉnh Rizal (Philippines) bám vào cái nồi khi lội trên đường phố ngập lụt vì mưa do bão Yagi (ở Philippines gọi là bão Enteng). Ảnh: Aaron Favila/ AP.

Ngoài ra, bão còn cần nhiều hơi ẩm. Ở Đại Tây Dương, bão gặp nhiều khó khăn hơn do có những luồng không khí khô từ sa mạc Sahara ở châu Phi và không khí lạnh quét qua nước Mỹ.

Nhưng ở Tây Thái Bình Dương thì khác. Nhiều nơi tại Đông Nam Á có không khí ẩm quanh năm, nên một số siêu bão tàn khốc nhất xảy ra ngay cả trong những tháng ít nóng, như siêu bão Rai (tháng 12/2021) và Haiyan (11/2013), khiến hàng ngàn người thiệt mạng.

Điều kiện ở Tây Thái Bình Dương thuận lợi cho bão như vậy nên ở đây có thể hình thành hàng chục cơn bão mỗi mùa. Số lượng bão nhiều thì rõ ràng cũng làm tăng tỷ lệ bão mạnh, tàn phá kinh hoàng nếu đổ bộ.

Bão mạnh như bão Yagi ở Biển Đông là một ngoại lệ hay sẽ ngày càng nhiều hơn? ảnh 4

Cây cối bị bật gốc trên phố khi bão Yagi gây gió mạnh ở tỉnh Hải Nam (Trung Quốc). Ảnh: Meng Zhongde/ VCG/ AP.

Tuy nhiên, một cơn bão như bão Yagi vẫn được coi là một ngoại lệ.

Theo kênh NHK, ông Tsuboki Kazuhisa, giảng viên ở ĐH Quốc gia Yokohama (Nhật Bản), đã phân tích đường đi của các siêu bão từ năm 1980 đến 2023 và thấy chúng thường đi trên vùng biển giữa phía Đông Philippines và phía Nam của quần đảo Nansei (Nhật Bản), mỗi năm 1 - 2 lần; còn một cơn bão mạnh như Yagi đi trên Biển Đông thì có thể nói là cực kỳ hiếm. Ông Kazuhisa cho rằng, chính nhiệt độ bề mặt nước biển cao hơn bình thường - hiện tại là khoảng 30oC - là một trong những điều kiện chính khiến bão Yagi tăng cường độ rồi giữ sức mạnh lâu như vậy.

Bão mạnh như bão Yagi ở Biển Đông là một ngoại lệ hay sẽ ngày càng nhiều hơn? ảnh 5

Một chiếc ô tô bị cây đổ đè trúng sau khi bão Yagi vào Hà Nội (Việt Nam). Ảnh: Tran Quoc Viet/ VNA via AP.

Dù sao, các chuyên gia khí tượng đều cảnh báo, sự biến đổi khí hậu khiến các cơn bão mạnh cũng như các hiện tượng thời tiết cực đoan khác xuất hiện ngày càng thường xuyên, người dân ở bất kỳ nước nào cũng cần nâng cao kiến thức phòng tránh, và khi có hướng dẫn của các cơ quan chức năng địa phương thì cần nhanh chóng làm theo để giữ an toàn, giảm thiểu thiệt hại.

Bão mạnh như bão Yagi ở Biển Đông là một ngoại lệ hay sẽ ngày càng nhiều hơn? ảnh 9
MỚI - NÓNG

Có thể bạn quan tâm

Bão Milton có 30 lốc xoáy “dẫn đường” trước khi đổ bộ, được giải thích thế nào?

Bão Milton có 30 lốc xoáy “dẫn đường” trước khi đổ bộ, được giải thích thế nào?

HHT - Cơn bão Milton đã tạo ra đợt “bùng phát lốc xoáy” ở bang Florida (Mỹ) với hàng chục lốc xoáy xuất hiện trước khi bão đổ bộ. Những lốc xoáy này đã gây thiệt hại về người trước khi bão Milton đi vào đất liền. Vậy tại sao có hàng chục lốc xoáy đi “mở đường” cho bão Milton như vậy?
Siêu bão Milton trở thành bão cấp cao nhất đến 2 lần, ghi tên mình vào sách kỷ lục

Siêu bão Milton trở thành bão cấp cao nhất đến 2 lần, ghi tên mình vào sách kỷ lục

HHT - Bão Milton ở Đại Tây Dương không chỉ mạnh mà còn có sự phát triển rất phức tạp. Sau khi yếu đi một chút lúc thay thế thành mắt bão, nó mạnh trở lại thành bão Cấp 5 - cấp cao nhất. Tức là, cơn bão này trở thành bão Cấp 5 đến 2 lần. Bão Milton cũng đang ghi tên mình vào nhiều danh sách kỷ lục khác.
Lần đầu trong lịch sử: Ba cơn bão cùng lúc ở Đại Tây Dương vào tháng 10

Lần đầu trong lịch sử: Ba cơn bão cùng lúc ở Đại Tây Dương vào tháng 10

HHT - Hiện tại đang có một sự kiện về bão chưa từng xảy ra trong lịch sử: Ở Đại Tây Dương đang có 3 cơn bão cùng hoạt động vào tháng 10. Trong số đó, bão Milton là mạnh nhất và có khả năng tàn phá lớn nhất. Điều này cho thấy sự khó lường và bất thường của các hiện tượng thời tiết cực đoan ở khắp nơi trên thế giới.
Siêu bão Milton trở thành cơn bão mạnh nhất thế giới 2024, thách thức các giới hạn

Siêu bão Milton trở thành cơn bão mạnh nhất thế giới 2024, thách thức các giới hạn

HHT - Từ một cơn bão được dự báo chỉ ở mức vừa phải, bão Milton ở Vịnh Mexico (Đại Tây Dương) mạnh lên nhanh đến mức các cơ quan khí tượng còn vất vả mới cập nhật kịp. Milton được gọi là “cơn bão thế kỷ”, dự báo đổ bộ vào bang Florida (Mỹ), nơi còn chưa khắc phục xong hậu quả của bão Helene.